Το μήνυμα ήταν σαφές: στην εκδήλωση που έχει προγραμματιστεί για τις 21 Ιανουαρίου και στην οποία θα συμμετάσχουν η ηγέτιδα της γαλλικής Ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν και ο επικεφαλής της ολλανδικής Γκέερτ Βίλντερς, κάποια πρόσωπα ήταν ανεπιθύμητα. Ποιος ήταν αποστολέας του μηνύματος; Το ακροδεξιό κόμμα και διοργανωτής της εκδήλωσης Εναλλακτική για τη Γερμανία. Και ποιοι ήταν οι παραλήπτες; Οι δημοσιογράφοι μερικών από τα μεγαλύτερα γερμανικά μέσα ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων η δημόσια τηλεόραση ARD, η εφημερίδα «Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε» και το περιοδικό «Σπίγκελ». Αντίθετα θα επιτραπεί η είσοδος στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων DPA.

Η AfD δεν είναι η πρώτη πολιτική οντότητα που αποκλείει δημοσιογράφους οι οποίοι δεν της είναι οι αρεστοί. Ως υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών ο Ντόναλντ Τραμπ είχε απαγορεύσει στους δημοσιογράφους της «Ουάσινγκτον Ποστ» να καλύπτουν τις περιοδείες του. Σε όλες τις περιπτώσεις η δικαιολογία είναι πάνω κάτω η ίδια: «Η ελευθερία του Τύπου δεν περιλαμβάνει και τη χρήση ψευδών ειδήσεων» έγραψε στο twitter το στέλεχος της AfD Μάρκους Πρέτσελ. Η ηλεκτρονική επιθεώρηση Politico, που επίσης αποκλείστηκε από την εκδήλωση, αναφέρει ότι δεν είναι σαφές εάν η απαγόρευση αφορά και μελλοντικές εκδηλώσεις του κόμματος ή μόνο αυτή της 21ης Ιανουαρίου.

Η αντίδραση της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ήταν έντονη, με τη διεύθυνση του δικτύου να κάνει λόγο για «μείζονα παρέμβαση στο δικαίωμα της δημοσιογραφικής κάλυψης». Το ARD απέρριψε επίσης την κατηγορία ότι τα ρεπορτάζ του για το κόμμα ήταν προκατειλημμένα και άδικα, ενώ δήλωσε αποφασισμένο να διεκδικήσει το δικαίωμά του να καλύψει την εκδήλωση ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να καταφύγει σε νομικά μέσα για την άρση της απαγόρευσης. «Συνιστά καταπάτηση της ελευθερίας του Τύπου η απαγόρευση σε δημοσιογράφους και μέσα ενημέρωσης, αλλά και σε ολόκληρη τη δημόσια τηλεόραση» σημείωσε σε δήλωσή του ο Φρανκ Εμπεραλ, πρόεδρος της παγγερμανικής ένωσης δημοσιογράφων. «Αυτή», πρόσθεσε, «είναι στην ουσία η τραμποποίηση της γερμανικής πολιτικής».

Η βασική ανησυχία του γερμανικού Τύπου είναι ότι αυτές οι πρακτικές θα πυκνώσουν στους μήνες που ακολουθούν έως τις εκλογές του ερχόμενου Σεπτεμβρίου. Τα επιχειρήματα είναι πλέον γνωστά: τα λαϊκιστικά κόμματα καλλιεργούν μια σχέση αντιπαλότητας με τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης κατηγορώντας τα ότι αποτελούν μέρος του συστήματος και ότι παίζουν το παιχνίδι του κατεστημένου. Είναι ρητορική που υιοθέτησε κατεξοχήν ο Ντόναλντ Τραμπ στο twitter, ενώ το φαινόμενο λαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες –η Ιταλία αλλά και η Ελλάδα είναι δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Οι επιθέσεις αυτές έχουν και έναν άλλο σκοπό: να ικανοποιήσουν ένα ακροατήριο που πιστεύει ότι τα μέσα ενημέρωσης λένε μόνο ψέματα, εξυπηρετούν μόνο συμφέροντα (όχι μόνο τα δικά τους αλλά και των ισχυρών) και μόνο χειραγωγούν την κοινή γνώμη. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία ασκεί αυτή την κριτική και για να αυξήσει ή να ενεργοποιήσει την εκλογική της πελατεία. Οι υποστηρικτές της AfD εξάλλου φωνάζουν πολύ συχνά το σύνθημα «Lügenpresse» («Ψεύτης Τύπος») στις κομματικές συγκεντρώσεις –το σύνθημα, υπενθυμίζει το Politico, χρησιμοποιούσαν και οι Ναζί.

«Ξέχασέ το, δεν υπάρχει διαπίστευση»

Την απόφαση για το «μπλοκ» των δημοσιογράφων από την εκδήλωση της 21ης Ιανουαρίου φέρεται να έλαβε ο Μάρκους Πρέτσελ, στέλεχος της AfD και σύζυγος της επικεφαλής του κόμματος Φράουκε Πέτρι. Το ζεύγος, που πρόκειται σύντομα να αποκτήσει ένα παιδί, παντρεύτηκε τον περασμένο μήνα. Οταν ο δημοσιογράφος του Politico έγραψε στον Πρέτσελ ένα μήνυμα με το οποίο του ζητούσε να διαπιστευτεί για την κάλυψη της εκδήλωσης, εκείνος του απάντησε κατηγορώντας τον ότι είχε γράψει ένα «βρώμικο» άρθρο για τη σύζυγό του. Σύμφωνα με τον ίδιο, το κείμενο ήταν γεμάτο «ανοησίες», ενώ δήλωνε έκπληκτος για το γεγονός ότι ο δημοσιογράφος είχε τολμήσει να του γράψει. Το πρόβλημα του Μάρκους Πρέτσελ φαίνεται ότι ήταν με την αναφορά του άρθρου στη χρεοκοπία της εταιρείας της Πέτρι. «Γιατί δεν έγραψες ότι μια μητέρα τεσσάρων παιδιών κέρδισε υποτροφία και βραβείο για την επιχειρηματική της δραστηριότητα;». Δεν περίμενε απάντηση. «Ξέχασέ το, δεν υπάρχει διαπίστευση. Να περνάς καλά».