Το πληρώσαμε ακριβά, αλλά ο προϋπολογισμός στο δωδεκάμηνο έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα 4,4 δισ. ευρώ κι ας είχε καταβληθεί στο μεταξύ το κοινωνικό μέρισμα των 617 εκατ. ευρώ.
Με τόσους φόρους που επιβλήθηκαν τους προηγούμενους μήνες, τα λεφτά φτάνουν και για πρωτογενή πλεονάσματα τεράστια, ακόμα και πάνω από τους στόχους που έχουν συμφωνηθεί με τους δανειστές, και για κοινωνικά μερίσματα και για να μένουν απλήρωτες –ως ληξιπρόθεσμα –υποχρεώσεις της τάξης των 11 δισ. ευρώ τον χρόνο. Ολα αυτά συνθέτουν το τοπίο της δραματικής υπερφορολόγησης που βιώνουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις και πιστοποιούνται και από τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία έδωσε χθες στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι τον Δεκέμβριο νοικοκυριά και επιχειρήσεις πλήρωσαν περισσότερα από 5,1 δισ. ευρώ σε φόρους, ποσό παραπανίσιο κατά 372 εκατ. ευρώ σε σχέση με τους επίσημους στόχους. Ενα μέρος της υπεραπόδοσης συνδέεται με την υποεκτίμηση των φόρων που έχουν επιβληθεί, ένα άλλο μέρος με την αύξηση των εισπράξεων από ΦΠΑ υπό την επίδραση των capital controls και της υποχρεωτικής –σε μεγάλο βαθμό αναγκαστικά –καταγραφής συναλλαγών στην επίσημη οικονομία.
ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΗΧΗ. Συνολικά, το 2016 πήγε καλά από έσοδα για τον προϋπολογισμό. Εισπράχθηκαν –στον τακτικό –49,796 δισ. ευρώ με υπέρβαση 1,819 δισ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο.
Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλε μία σειρά νέων φορολογικών επιβαρύνσεων. Η αύξηση του ΦΠΑ στο 24% ήταν καθοριστική. Οι αυξημένες προκαταβολές φόρου, η νέα κλίμακα μηνιαίας παρακράτησης φόρου μετά τη μείωση του αφορολογήτου, το πρώτο κύμα αυξήσεων στους έμμεσους φόρους κατανάλωσης από το περασμένο καλοκαίρι έβαλαν το χέρι τους. Από τη μια γέμιζαν τα ταμεία του υπουργείου Οικονομικών, από την άλλη άδειαζαν οι τσέπες των φορολογουμένων. Το ταμείο για το 2016 δεν έχει κλείσει ακόμα. Στα έσοδα του προϋπολογισμού του περασμένου έτους θα μετρήσουν και οι εισπράξεις του πρώτου διμήνου του 2017, μεταξύ των οποίων η τελευταία δόση του ΕΝΦΙΑ, κοντά στα 500 εκατ. ευρώ. Ετσι, χτίζονται πλεονάσματα.
Η επίδοση των 4,4 δισ. ευρώ πρωτογενούς πλεονάσματος στον κρατικό προϋπολογισμό οδηγεί σε εκτιμήσεις σαφούς υπέρβασης του επίσημου στόχου για πρωτογενές αποτέλεσμα κατά πρόγραμμα ύψους 0,5% του ΑΕΠ. Αν δεν επιτευχθεί, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει βάλει την υπογραφή του για άμεση περικοπή στις αποδοχές, εκεί ακριβώς όπου καταβλήθηκε το κοινωνικό μέρισμα. Ενα τέτοιο σενάριο, με βάση τις επιδόσεις του προϋπολογισμού φαντάζει απίθανο. Εκτός και αν η Eurostat, η οποία θα έχει τον τελικό λόγο τον Απρίλιο, έχει διαφορετική εκτίμηση. Τα στοιχεία πάντως υποδεικνύουν σημαντικές αποστάσεις ασφαλείας, παρά το γεγονός ότι τα 4,4 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό μετριούνται διαφορετικά κατά πρόγραμμα για τον προσδιορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος.
ΛΕΦΤΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ. Στο σκέλος των δαπανών, η εικόνα εσωτερικής στάσης πληρωμών η οποία κυριάρχησε στο εντεκάμηνο, έως τον Νοέμβριο, εξομαλύνθηκε αισθητά. Οχι ότι οι δαπάνες δεν έκλεισαν συνολικά με υστέρηση έναντι των στόχων (κοντά στο μισό δισεκατομμύριο), αλλά έπαψε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους να εμφανίζει τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα (7,5 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο) κρατώντας απλήρωτες δαπάνες έως και 3 δισ. ευρώ όπως τους προηγούμενους μήνες.
Στο δωδεκάμηνο, οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού είναι μειωμένες κατά 817 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον –αναθεωρημένο –στόχο και ανήλθαν σε 55,153 δισ. ευρώ. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνεται και το κοινωνικό μέρισμα στους χαμηλοσυνταξιούχους, το οποίο καταβλήθηκε ως επιχορήγηση στον ΕΦΚΑ με ποσό 630 εκατ. ευρώ.
Ο Δεκέμβριος ήταν ο μήνας στον οποίο το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους επιδόθηκε σε απλοχεριές. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 9,234 δισ.ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1,556 δισ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 6,423 δισ.ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 935 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Τα ληξιπρόθεσμα στην αγορά βέβαια διογκώνονται διαρκώς. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το Δημόσιο χρωστά στους προμηθευτές του, σε φορολογουμένους οι οποίοι περιμένουν μήνες ολόκληρους επιστροφή φόρων αλλά και σε εν αναμονή συνταξιούχους περισσότερα από 5,5 δισ. ευρώ, παρά το γεγονός ότι με τις δόσεις από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα των δανειστών έχουν πληρωθεί για ληξιπρόθεσμα περισσότερα από 2,9 δισ. ευρώ από το καλοκαίρι και μετά. Πληρώνονται κάποια από τα παλιά ληξιπρόθεσμα, αλλά στο μεταξύ δημιουργούνται νέα.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι από τα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού προκύπτει και μια δραστική επιτάχυνση –έστω και στο παρά πέντε –των πληρωμών δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Τον Δεκέμβριο πάτησε γκάζι η εκτέλεσή του τόσο στο σκέλος των εσόδων όσο και των δαπανών, με αναμενόμενες θετικές επιδράσεις στις προσπάθειες εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την οκταετή ύφεση. Τα έσοδα του ΠΔΕ με υστέρηση 204 εκατ. ευρώ ανήλθαν σε 4,172 δισ. ευρώ και οι δαπάνες ανήλθαν σε 6,288 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 462 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο. Μόνο τον Δεκέμβριο οι δαπάνες του ΠΔΕ έφτασαν τα 2,811 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 621 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
