Στην Τουρκία, όλοι θα κληθούν να πληρώσουν το τίμημα των πράξεών τους και να λογοδοτήσουν στο πλαίσιο του κράτους δικαίου, δήλωσε χθες ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συγχαίροντας τις δυνάμεις ασφαλείας και πληροφοριών για τη σύλληψη του 34χρονου Ουζμπέκου Αμπντουλγκαντίρ Μασαρίποφ, του φερόμενου ως δράστη της επίθεσης με τους 39 νεκρούς στο κλαμπ Reina της Κωνσταντινούπολης, μόλις μία ώρα μετά τον ερχομό του νέου έτους. Είναι μία από τις ελάχιστες φορές που ο δράστης μιας επίθεσης για την οποία υπάρχει ανάληψη ευθύνης από την οργάνωση Ισλαμικό Κράτος (σύμφωνα με τον κυβερνήτη της Κωνσταντινούπολης, ο Μασαρίποφ ομολόγησε την πράξη του, και «είναι σαφές» πως η επίθεση πραγματοποιήθηκε στο όνομα του ISIS) συλλαμβάνεται ζωντανός. Και αποτελεί πράγματι σημαντική επιτυχία των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας, καθώς θα μπορούσαν να εκμαιεύσουν από τον Ουζμπέκο πολύτιμες πληροφορίες για τα δίκτυα των τζιχαντιστών στην Τουρκία. Κατά τα λοιπά όμως, πολλές αμφιβολίες εκφράζονται για τη λειτουργία του κράτους δικαίου και τον σεβασμό των δημοκρατικών αρχών στην Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ποινές φυλάκισης έως και 142 (!) χρόνων ζητούν οι εισαγγελείς, σύμφωνα με το Reuters, για τους δύο ηγέτες του φιλοκουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP) που συνελήφθησαν τον Νοέμβριο, κατηγορούμενοι για υποκίνηση σε βία και προπαγάνδα υπέρ τρομοκρατικής οργάνωσης –δηλαδή του PKK. Πιο συγκεκριμένα, οι εισαγγελείς ζήτησαν ποινή φυλάκισης 142 χρόνων για τον Σελαχατίν Ντεμιρτάς και 83 χρόνων για τη Φιγκέν Γιουκσεκντάγ κρίνοντάς τους μεταξύ άλλων ένοχους και για «διοίκηση τρομοκρατικής οργάνωσης». Χιλιάδες κούρδοι πολιτικοί έχουν συλληφθεί τους τελευταίους μήνες στην Τουρκία παράλληλα με το πογκρόμ που εξαπέλυσε ο Ερντογάν στην αστυνομία και τον στρατό, τη Δικαιοσύνη, την εκπαίδευση και τον Τύπο έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου. Και στο μεταξύ, το τουρκικό Κοινοβούλιο καλείται να ψηφίσει σήμερα σε δεύτερη ανάγνωση, επί των άρθρων, τη συνταγματική μεταρρύθμιση που εξοπλίζει τον τούρκο πρόεδρο με απεριόριστες εξουσίες, εγκαθιδρύοντας ένα προεδρικό σύστημα χωρίς αντίβαρα εξουσίας.
Η μεταρρύθμιση αλλάζει εκ βάθρων το πολιτικό σύστημα που κληροδότησε το 1923 ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, κάνοντας το αντιπολιτευόμενο Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) να καταγγέλλει πως «θα επιστρέψει στο Παλάτι τις εξουσίες που αφαιρέθηκαν από τον οθωμανό σουλτάνο». Συνολικά 18 άρθρα του Συντάγματος τροποποιήθηκαν ήδη, σε πρώτη ανάγνωση, την Κυριακή, με τη στήριξη των εθνικιστών του MHP και αφού προηγήθηκαν ακόμα και γρονθοκοπήματα στο Κοινοβούλιο, ώστε να γίνει ο Ερντογάν απόλυτος άρχοντας της χώρας. Βάσει της μεταρρύθμισης που αναμένεται να τεθεί σε δημοψήφισμα τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο, ο πρόεδρος της Τουρκίας θα μπορεί να παραμείνει στην κεφαλή του πολιτικού του κόμματος και μετά την εκλογή του· θα είναι αυτός που θα διορίζει και θα αποπέμπει τους υπουργούς, αυτός που θα επιλέγει τον ή τους αντιπροέδρους του, αυτός που θα επιλέγει τους 12 από τους 15 δικαστές του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Το αξίωμα του πρωθυπουργού θα καταργηθεί –ο νυν πρωθυπουργός, Μπιναλί Γιλντιρίμ, δήλωσε περιχαρής γι’ αυτό, με το επιχείρημα πως «μόνο ένας πρέπει να είναι καπετάνιος». Και το Κοινοβούλιο θα αποκτήσει λίγο – πολύ διακοσμητικό ρόλο, αφού ο πρόεδρος θα μπορεί εύκολα να το παρακάμπτει κυβερνώντας με διατάγματα ή και να το καταργεί με μια μονοκονδυλιά, προκηρύσσοντας νέες εκλογές. Παρ’ όλα αυτά, ο αριθμός των βουλευτών θα αυξηθεί, από 550 σήμερα σε 600 και το όριο ηλικίας του εκλέγεσθαι θα μειωθεί από τα 25 στα 18 έτη –είναι άλλωστε πολλοί οι νέοι «αγωνιστές» στις τάξεις του ΑΚΡ. Η μεταρρύθμιση αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το 2019. Και καθώς προβλέπει μάξιμουμ δύο προεδρικές θητείες, θα επιτρέψει στον Ερντογάν να παραμείνει απόλυτος άρχοντας της χώρας έως το 2029 –η τωρινή του δεν θα «μετρήσει».
