Στην τελευταία επίσκεψή του στην Ευρώπη και τη Γερμανία, ο πρώην πλέον πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα στο Βερολίνο είχε εκδηλώσει ανοιχτά την προτίμησή του για την Ανγκελα Μέρκελ με την ασυνήθιστη δήλωση: «Εάν ήμουν Γερμανός και ψήφιζα στις γερμανικές εκλογές, θα τη στήριζα την Ανγκελα». Ο νέος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει γερμανικές ρίζες από τον γερμανό προπάππο του. «Είμαι πολύ υπερήφανος για τη Γερμανία, αγαπώ τη Γερμανία» διαβεβαίωσε στη συνέντευξή του στην «Μπιλντ» στις αρχές της εβδομάδας. Αλλά ξεκινά τη θητεία του με ευθεία επίθεση στην καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ με τον τρόπο που μόνο ο Τραμπ μπορεί να το κάνει, λέγοντας με μια ανάσα τα πιο αντιφατικά πράγματα γι’ αυτήν: «Είχα την αίσθηση ότι είναι μια εξαιρετική ηγέτις. Αλλά πιστεύω ότι έκανε ένα καταστροφικό λάθος αφήνοντας αυτούς τους παράνομους να μπουν στη χώρα».

Η Μέρκελ αντέδρασε όπως αντιδρά πάντα. Οταν δέχεται επίθεση δεν απαντά αμέσως, οχυρώνεται και προσηλώνεται στον δικό της στόχο. Εκτός από το τηλεφώνημα με τον Τραμπ μετά την εκλογική του νίκη, δεν υπήρξε άλλη επαφή των δύο ηγετών. Ο σύμβουλός της Κρίστοφ Χόισγκεν προσπάθησε να ανοίξει το κανάλι επικοινωνίας με το επιτελείο του Τραμπ. Μέρκελ και Τραμπ θα συναντηθούν το αργότερο στις Συνόδους Κορυφής των ομάδων G7 τον Ιούνιο και G20 τον Ιούλιο. Στον γύρο των πρωτευουσών για την προετοιμασία του G20 στο Αμβούργο, η προεδρεύουσα αυτή τη χρονιά καγκελάριος της Γερμανίας εκδήλωσε το ενδιαφέρον να επισκεφθεί και την Ουάσιγκτον. Η απάντηση από τον Λευκό Οίκο εκκρεμεί.

O Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είναι, ως γνωστόν, λιγότερο συγκρατημένος από την Ανγκελα Μέρκελ. «Εάν ο Τραμπ θέλει πραγματικά να επιβάλει στους Αμερικανούς τι μάρκα αυτοκίνητο πρέπει να αγοράσουν, του εύχομαι καλή τύχη» είπε ο Σόιμπλε. «Δεν είναι αυτή η αντίληψή μου για την Αμερική και δεν πιστεύω ότι είναι και η δική του» πρόσθεσε σε συνέντευξή του στο «Σπίγκελ».

Πιο κοντά στον επιθετικό τρόπο του Τραμπ ήταν η αντίδραση του Σοσιαλδημοκράτη αντικαγκελάριου Ζίγκμαρ Γκάμπριελ στη διαπίστωση του Τραμπ ότι πωλούνται περισσότερες Μercedes στις ΗΠΑ απ’ ό,τι Chevrolet στη Γερμανία: «Τότε κατασκευάστε καλύτερα αυτοκίνητα» ήταν το δηκτικό σχόλιο του Γκάμπριελ.

Η γραμμή άμυνας που χάραξε η Μέρκελ αμέσως μετά την εκλογική νίκη του Τραμπ ήταν η υπεράσπιση των θεμελιωδών αξιών του δυτικού κόσμου, ελευθερία, δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα, ανοιχτές αγορές. Η αξιακή αντιμετώπιση του φαινομένου Τραμπ έχει σαφώς σχέση και με το εσωτερικό μέτωπο ενόψει των εκλογών του ερχόμενου Σεπτεμβρίου στη Γερμανία, όπου κινδυνεύει από τους γερμανούς εκφραστές του «τραμπισμού», το ακροδεξιό, ξενοφοβικό, αντιευρωπαϊκό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Στο κόμμα της Μέρκελ (CDU) περιμένουν ότι η εξωτερική πολιτική, με αιχμή την κρίση στην Ουκρανία, τον πόλεμο στη Συρία κ.λπ., θα αναβαθμιστεί προεκλογικά. «Η εξωτερική πολιτική θα παίξει μεγαλύτερο ρόλο απ’ ό,τι η σύνταξη στα 63» εκτιμά κορυφαίος κοινοβουλευτικός παράγοντας της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης. «Δεν υπάρχουν παραλληλισμοί με τη Γερμανία», συμπληρώνει, «οι γερμανοί ψηφοφόροι δεν αισθάνονται ξεχασμένοι από την πολιτική ηγεσία και σε καμία περίπτωση οικονομικά ξεχασμένοι». Αλλά ο Τραμπ θα «εξαναγκάσει» τους Ευρωπαίους σε ενίσχυση της μεταξύ τους συνεργασίας. Η εποχή της περιστασιακής συνεργασίας όπως με τα κομμάτια των παιχνιδιών Lego παρήλθε, λέει ο ίδιος παράγοντας. Ενα παράδειγμα: Οι Αμερικανοί κυριαρχούν στα δορυφορικά συστήματα προλήγησης και μπορούν ανά πάσα στιγμή να ακινητοποιήσουν ένα αυτοκίνητο στην Ευρώπη. Η απεξάρτηση των Ευρωπαίων σε θέματα εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας θα κοστίσει, αλλά στο Βερολίνο είναι αποφασισμένοι να καταβάλουν το τίμημα και προχωρούν ήδη σε αύξηση των κονδυλίων για την άμυνα.

Οι κινήσεις αυτές είναι περισσότερο αντίδραση στην αναμενόμενη στροφή των ΗΠΑ υπό τον Τραμπ παρά διεκδίκηση πρωτοκαθεδρίας στον δυτικό κόσμο.

«Καμία ευρωπαϊκή δύναμη δεν μπορεί να υποκαταστήσει τις ΗΠΑ, είναι αναντικατάστατες» σημειώνει ο Νόρμπερτ Ρέντγκεν, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών της γερμανικής Βουλής. Το πρόβλημα είναι ότι, τουλάχιστον για κάποιο διάστημα, «πρέπει να διαχειριστούμε τον αστάθμητο για την ενότητα της Δύσης παράγοντα Τραμπ» προσθέτει. Και με άλλους προέδρους των ΗΠΑ έγιναν τομές, π.χ. με τον Ντόναλντ Ρίγκαν. Αλλά ο Ρίγκαν ήταν πολιτικός, είχε κυβερνητική εμπειρία και δεν βρίσκονταν σε διάσταση με το κόμμα του. Κανένα από αυτά τα χαρακρητιστικά δεν διαθέτει ο Τραμπ, ο οποίος δεν διχάζει μόνο την Αμερική αλλά και το κόμμα του, τους Ρεπουμπλικανούς. Ο Τραμπ δεν έχει πλειοψηφία ούτε στο κόμμα του ούτε στα νομοθετικά σώματα, επισημαίνει ο Ρέντγκεν. Αυτή είναι και η ευκαιρία των Ευρωπαίων. «Δεν πρέπει να συμβιβαστούμε αποδεχόμενοι τη νέα κατάσταση ως πραγματικότητα», λέει ο Χριστιανοδημοκράτης πολιτικός. Τι μένει; «Να βγούμε στην επίθεση για την ενότητα της Δύσης».

Τελευταία Νέα