Τι μάθαμε από τις υποψηφιότητες για τα βραβεία Οσκαρ του 2017; Πρώτον, η Ακαδημία δεν σταμάτησε ποτέ να αγαπά τα μιούζικαλ: Το «La La Land» του Ντάμιεν Σαζέλ συγκέντρωσε δεκατέσσερις υποψηφιότητες. Οσες δηλαδή το «Ολα για την Εύα» (το 1950) και ο «Τιτανικός» (το 1997) –με άλλα λόγια, μιλάμε για ρεκόρ. Και προβλέπεται να σαρώσει. Συζητήσεις περί της ποιότητάς του έναντι των άλλων ταινιών δεν έχουν κανένα απολύτως νόημα, καθώς πάνε δεκαετίες από τότε που τα Οσκαρ αποτελούσαν και έναν δείκτη ποιότητας. Απέχουμε πολύ απ’ αυτή την εποχή. Αλλά να που κι μένα τώρα με πιάνει νοσταλγία. Ξύπνιος ο Ντάμιεν Σαζέλ: κανείς δεν έχασε ποτέ τοκίζοντας σ’ αυτή.
Τι άλλο μάθαμε όμως; Πως το Χόλιγουντ αποφάσισε να «συγχωρήσει» τον Μελ Γκίμπσον για τα αμαρτήμαά του, συμπεριλαμβάνοντάς τον και στις υποψηφιότητες της καλύτερης ταινίας αλλά και της σκηνοθεσίας (όπου απουσιάζει ο Ντέιβ ΜακΚένζι του «Πάση θυσία»). Φυσικά υπάρχουν και τα προβλεπόμενα φιλμ με κάποιο «αντιρατσιστικό» έρεισμα –όχι όμως και τα φιλμ που άπτονται άλλων κοινωνικών παθογενειών. Λογικό: στις τελευταίες, έχουμε ήρωες εναντίον του κράτους. Στις προηγούμενες, το τελευταίο απουσιάζει πλήρως: οι άνθρωποι οι κακοί φταίνε μόνο. Διόλου τυχαία, με άλλα λόγια, η απουσία του Κεν Λόουτς (που ποτέ στην ιστορία του θεσμού δεν έχει βρεθεί υποψήφιος).
Επίσης η Ακαδημία είχε έναν άλλο λόγο να «προμοτάρει» τα εν λόγω φιλμ (ανάμεσα τους το υπέροχο «Moonlight» αλλά και το φρικτό «Lion»): πέρυσι η διαδικτυακή καζούρα του #Oscars_so_white είχε κόψει πόντους από το γόητρο ενός θεσμού που πρωτοστατούσε (και μάλιστα σε σκληρά και δύσκολα χρόνια) στις μεγάλες κοινωνικές αλλαγές διά των βραβεύσεων του. Φυσικά οι κοινωνιοπαθείς twitterάδες, που χρησιμοποιούν τα ανθρώπινα δικαιώματα για να καλύψουν τη δική τους παθογένεια, δεν έχουν κανένα λόγο να κατέχουν αυτές τις βασικές γνώσεις, αλλά και τα καημένα τα Οσκαρ «παίζουν» μονάχα με ό,τι τους προσφέρεται στο σήμερα. Αυτές τις ταινίες έχουμε, κύριοι, και αυτό είναι το κοινό τους, τι να κάνουμε.
Κατά τ’ άλλα, η Μέριλ Στριπ ανακηρύσσεται στην ηθοποιό (στην κατηγορία αντρών και γυναικών) με τις περισσότερες υποψηφιότητες από καταβολής θεσμού: μετράει την 20ή για το «Florence: φάλτσα σοπράνο».
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ. Φυσικά για πολλούς εξ ημών η μεγάλη είδηση είναι η υποψηφιότητα του «Αστακού» στην κατηγορία του πρωτότυπου σεναρίου για τον Γιώργο Λάνθιμο και τον Ευθύμη Φιλίππου. Θυμίζω πως το δίδυμο είχε βραβευτεί (πάλι για σενάριο –αυτό των «Αλπεων») στη Βενετία πριν από κάποια χρόνια. Δουλεύουν δηλαδή μαζί σε κάθε τους ταινία, όπως ας πούμε ο Νίκος Γραμματικός με τον Νίκο Παναγιωτόπουλο ή ο Ντε Σίκα με τον Τσέζαρε Σαβατίνι. Ως τέτοιο δίδυμο βρίσκονται υποψήφιοι εδώ, με μια ταινία που αγάπησαν πολύ οι Αμερικανοί: Ο «Αστακός» μάζεψε 20 εκατομμύρια παγκοσμίως, τα μισά από αυτά σε Αμερική και Καναδά. Πριν από τέσσερις μέρες, ο Μ. Νάιτ Σιάμαλαν, σκηνοθέτης της «Εκτης αίσθησης» ανέφερε τον Λάνθιμο ως μεγάλη επιρροή του. Αυτό για να αντιλαμβανόμαστε τι συμβαίνει γύρω μας. Δίπλα τους μια ισάξια υποψηφιότητα, στην κατηγορία του ντοκιμαντέρ μικρού μήκους: η Δάφνη Ματζιαράκη με το «4.1Μiles». Στο φιλμ καταγράφει τις επιχειρήσεις των λιμενικών Αρχών της Λέσβου και του κυβερνήτη Κυριάκου Παπαδόπουλου να σώσουν τους πρόσφυγες που προσπαθούν να φτάσουν στις ακτές του ελληνικού νησιού από τα τουρκικά παράλια. Επί τρεις εβδομάδες η Ματζιαράκη παρακολούθησε τον Παπαδόπουλο στο σκάφος του να δίνει καθημερινές μάχες για να σώσει αυτούς τους απελπισμένους ανθρώπους.
Και μια προσωπική ένσταση: Τραγική η απουσία της υπέροχης Εϊμι Ανταμς για το «Arrival – H άφιξη».
ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ. . Για την καλύτερη ταινία διαγωνίζονται «La La Land», «Moonlight», «Μια πόλη δίπλα στη θάλασσα», «Arrival – Η άφιξη», «Lion», «Hidden Figures», «Fences», «Πάση θυσία». Για τον α’ γυναικείο ρόλο οι Εμα Στόουν («La La Land»), Νάταλι Πόρτμαν («Jackie»), Εϊμι Ανταμς («Arrival – Η άφιξη»), Μέριλ Στριπ («Florence: φάλτσο σοπράνο), Ιζαμπέλ Ιπέρ («Εκείνη»). Για τον α’ ανδρικό ρόλο οι Κέισι Αφλεκ («Μια πόλη δίπλα στη θάλασσα»), Ντενζέλ Ουάσιγκτον («Fences»), Ράιαν Γκόσλινγκ («La La Land»), Βίγκο Μόρτενσεν («Captain Fantastic»), Αντριου Γκάρφιλντ («Hacksaw Ridge»), Τομ Χανκς («Sully»).
Για τον β’ γυναικείο ρόλο οι Βαϊόλα Ντέιβις («Fences»), Ναόμι Χάρις («Moonlight»), Νικόλ Κίντμαν («Lion»), Οκτάβια Σπένσερ («Hidden Figures»), Μισέλ Γουίλιαμς («Μια πόλη δίπλα στη θάλασσα»). Για τον β’ ανδρικό ρόλο οι Τζεφ Μπρίτζες («Πάση θυσία»), Μαχερσάλα Αλι («Moonlight»), Ντεβ Πατέλ («Lion»), Μάικλ Σάνον («Νυκτόβια πλάσματα»).
Υποψήφιοι για Οσκαρ σκηνοθεσίας είναι οι Ντενί Βιλνέβ («Arrival – Η άφιξη»), Μελ Γκίμπσον («Αντιρρησίας συνείδησης»), Ντάμιεν Σαζέλ («La La Land»), Κένεθ Λόνεργκαν («Μια πόλη δίπλα στη θάλασσα»), Μπάρι Τζένκινς («Moonlight»). Στην κατηγορία πρωτότυπου σεναρίου υποψήφιοι είναι οι Τέιλορ Σέρινταν («Πάση θυσία»), Ντάμιεν Σαζέλ («La La Land»), Ευθύμης Φιλίππου και Γιώργος Λάνθιμος («Ο αστακός»), Κένεθ Λόνεργκαν («Μια πόλη δίπλα στη θάλασσα»), Μάικ Μιλς («20th Century Women»). Στην κατηγορία διασκευασμένου σεναρίου, οι Ερικ Χέισερε («Arrival – Η άφιξη»), Ογκουστ Γουίλσον («Fences»), Θίοντορ Μέλφι και Αλισον Σρέντερ («Ηidden Figures»), Λουκ Ντέιβις («Lion»), Μπάρι Τζένκινς και Τάρελ Αλβιν ΜακΚάρνεϊ («Moonlight»).
Τέλος, αντίπαλοι της Δάφνης Ματζιαράκη και του «4.1 Miles» στην κατηγορία των ντοκιμαντέρ μικρού μήκους είναι τα φιλμ ««Extremist», «Joe’s Violin», «Watani My Homeland», «The White Helmets».