Σε μείζον θεσμικό ζήτημα, που αγγίζει την καρδιά της συνταγματικής τάξης, της δικαστικής ανεξαρτησίας και του δημοκρατικού πολιτεύματος προκαλώντας τεκτονικές συγκρούσεις στον χώρο της Δικαιοσύνης, εξελίσσεται η συζήτηση που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό για την αύξηση των ορίων ηλικίας των δικαστικών λειτουργών, παρά τη ρητή απαγόρευση του Συντάγματος.
Η ιδιαίτερη βαρύτητα του ζητήματος προκύπτει από τις ανακοινώσεις – τοποθετήσεις που από τη μια φέρουν τη σφραγίδα των Δικαστικών Ενώσεων των δύο εκ των τριών Ανώτατων Δικαστηρίων της χώρας (Συμβουλίου της Επικρατείας και Ελεγκτικού Συνεδρίου), αλλά και της Ενωσης Διοικητικών Δικαστών, και από την άλλη την υπογραφή της προέδρου του Αρείου Πάγου Βασιλικής Θάνου, η οποία ασκώντας νόμιμο δικαίωμά της συγκάλεσε την Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου καθώς και της νεοσύστατης Ενωσης Ανώτατων και Ανώτερων Δικαστικών και Εισαγγελέων.
Δικαστικές πηγές, πάντως, μιλούν για έναν πρωτόγνωρο εμφύλιο στο πεδίο της Δικαιοσύνης και μάλιστα για αμιγώς θεσμικά ζητήματα, που έχει φτάσει πλέον μέχρι την κορυφή της πυραμίδας.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Ενωση των Δικαστικών Λειτουργών του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι οποίοι κρίνουν τη συνταγματικότητα των νόμων, στη σκληρή ανακοίνωσή της, αφού καταδεικνύει το ανυπέρβλητο όριο του Συντάγματος για οποιαδήποτε ρύθμιση σχετικά με τα όρια ηλικίας των δικαστικών λειτουργών, θυμίζει ότι τέτοιες παρεμβάσεις που συνδέονται με τον καθορισμό ηλικίας των δικαστών «παρατηρούνται από τη δικτατορική κυβέρνηση Μεταξά, από τις κατοχικές κυβερνήσεις και από τις κυβερνήσεις κατά την περίοδο του εμφύλιου πολέμου».
Οι δικαστές του ΣτΕ. Με ευθύ και ξεκάθαρο τρόπο οι δικαστές του Συμβουλίου της Επικρατείας τάσσονται υπέρ της αντισυνταγματικότητας μιας ενδεχόμενης ρύθμισης νομοθετικού περιεχομένου. «Ο καθορισμός από το Σύνταγμα του 1975 συγκεκριμένου ορίου ηλικίας αποτρέπει παρεμβάσεις του νομοθέτη που θα αποσκοπούσαν είτε στην παράταση παραμονής ήδη υπηρετούντων ανώτατων δικαστών είτε στην πρόωρη απομάκρυνσή τους με τη μείωση του ορίου, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζει την ανανέωση των προσώπων στις ανώτατες θέσεις της δικαστικής ιεραρχίας που αποτελεί βασική επιλογή ενός δημοκρατικού πολιτεύματος» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι ανώτατοι δικαστές, δίνοντας το δικό τους στίγμα στο μέτωπο που έχει ανοίξει στον χώρο της Δικαιοσύνης.
Επιπλέον, απαντούν και σε όλα όσα έχουν διατυπωθεί περί εναρμόνισης του ελληνικού δικαίου με το ευρωπαϊκό ξεκαθαρίζοντας ότι: «Δεν τίθεται ζήτημα παραβίασης των ενωσιακού δικαίου, το οποίο σέβεται τη συνταγματική ταυτότητα των κρατών – μελών». Επικαλούνται μάλιστα και πρόσφατη απόφαση που έκρινε ότι η υποχρεωτική αποχώρηση των δικαστικών λειτουργών από την υπηρεσία μετά τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας δεν αντιβαίνει το ενωσιακό δίκαιο.
Στο διά ταύτα της τοποθέτησής τους, οι δικαστές του ΣτΕ με κατηγορηματικό τρόπο λένε πως η συνταγματική διάταξη που ορίζει το όριο ηλικίας των δικαστών «δεν είναι δεκτική αντίθετης ερμηνείας».
Οι δικαστές του Ελεγκτικού. Ευθέως αντισυνταγματική είναι και σύμφωνα με τους δικαστές του Ελεγκτικού Συνεδρίου η αλλαγή των ορίων ηλικίας των δικαστικών λειτουργών εκτός συνταγματικής αναθεώρησης. Σε χθεσινή ανακοίνωσή της η Ενωση του Ανώτατου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου επισημαίνει ότι «τροποποιήσεις στο σαφές και μη επιδεχόμενο αμφισβήτησης περιεχόμενο της διάταξης του άρθρου 88 παρ. 5 του Συντάγματος (σ.σ. πρόκειται για τη διάταξη που ορίζει τα όρια ηλικίας για την έξοδο των δικαστών από το Σώμα) μπορούν να γίνουν μόνο στο πλαίσιο συνταγματικής αναθεώρησης και οποιαδήποτε άλλη πρωτοβουλία ή ενέργεια που στοχεύει στην προώθηση διαφορετικού νοήματος στη διάταξη αυτή είναι ευθέως αντισυνταγματική».
Η απάντηση της Θάνου. Μπροστά στις συνταγματικές βολές που προέρχονται πλέον από τα Ανώτατα Δικαστήρια αλλά και τον νομικό κόσμο της χώρας, η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου με γραπτή ανακοίνωσή της υπερασπίζει το αναφαίρετο και νόμιμο δικαίωμά της να συγκαλεί την Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου να λάβει θέση σε ένα επιστημονικό θέμα, χαρακτηρίζει αδικαιολόγητες τις ανακοινώσεις ορισμένων μελών επιστημονικών και συνδικαλιστικών φορέων, κάνοντας λόγο για προσπάθεια στοχοποίησής της.
Η Θάνου αντιτείνει ότι το αίτημα για την αύξηση των ορίων ηλικίας δεν είναι προσωπικό της, αλλά αίτημα της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ανώτατων και Ανώτερων Δικαστικών Λειτουργών. Και στέλνοντας το δικό της μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση αναφέρει: «Ας αφήσουν λοιπόν ανεπηρέαστους τους δικαστές του Αρείου Πάγου, οι οποίοι δεν έχουν ανάγκη ούτε υποδείξεων ούτε παραινέσεων για να εκφράσουν την επιστημονική τους άποψη. Οι ανακοινώσεις λίγες μόλις ημέρες πριν από τη συνεδρίαση της Ολομέλειας και χωρίς να αναμένουν για να ακουστεί και η αντίθετη προς τη δική τους νομική άποψη μπορεί δικαιολογημένα να θεωρηθεί ότι συνιστούν ανεπίτρεπτη προσπάθεια επηρεασμού και παρεμπόδισης της ελεύθερης έκφρασης γνώμης των μελών του Ανώτατου Δικαστηρίου και αποτελούν σαφή παρέμβαση για την έκδοση της απόφασης της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου».
Θέση στον πόλεμο που έχει ξεσπάσει έλαβε χθες και η Ενωση Διοικητικών Δικαστών τασσόμενη υπέρ της άποψης ότι για τη μεταβολή των ορίων αποχώρησης από την υπηρεσία των δικαστών απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση.
Αντίθετα, η νεοσυσταθείσα Ενωση Ανώτατων και Ανώτερων Δικαστών και Εισαγγελέων επισημαίνει ότι «τα μέλη της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου έχουν πλήρη συναίσθηση της ευθύνης τους, διαθέτουν επιστημονική επάρκεια, ωριμότητα και ήθος ώστε να κρίνουν με βάση τη νομιμότητα και δεν χρειάζονται τις υποδείξεις ή τις παρεμβάσεις οποιουδήποτε τρίτου για να εκφράσουν τη νομική τους άποψη».
