Κρήτη 1900. Την ώρα που ο Αρθουρ Εβανς έφερνε στο φως τα ανάκτορα της Κνωσού, ο Ελευθέριος Βενιζέλος ως υπουργός Δικαιοσύνης της τότε Αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας υπέγραφε τον νόμο «Περί Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου». Δύο χρόνια αργότερα, 20 ταχυδρομικά γραφεία διασπείρονται σε ολόκληρο το νησί. Το πρώτο βιβλιάριο καταθέσεων εκδίδεται στο όνομα του πρίγκιπα Γεωργίου. Και η ιστορία για ένα από τα πλέον δημοφιλή πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, που έπεισε εκατομμύρια μαθητές μέσα στα 116 χρόνια της πορείας του για την αξία της αποταμίευσης, ξεκινά.
Κι αν οι περισσότεροι από εμάς συγκέντρωσαν το πρώτο τους χαρτζιλίκι σε έναν από τους χαρακτηριστικούς μεταλλικούς κουμπαράδες με το λογότυπο του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, κι αν αρκετοί αποκτήσαμε το βιβλιάριο καταθέσεων με το χαρακτηριστικό μπλε εξώφυλλο, πόσοι πραγματικά γνωρίζουμε τη διαδρομή και την προσφορά του στην ελληνική κοινωνία του 20ού αιώνα;

Χρηματοδότησε τα έργα ύδρευσης της Περιφέρειας Αθηνών στον Μεσοπόλεμο –που περιελάμβανε μεταξύ άλλων και το φράγμα της τεχνητής λίμνης του Μαραθώνα. Πλήρωσε τις αποζημιώσεις των απαλλοτριώσεων για να χτιστεί το Ολυμπιακό Στάδιο στο Μαρούσι. Χορήγησε δάνειο 850 εκατ. δρχ. (1936-37) στο Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας για κατασκευή δρόμων σε όλο το εθνικό δίκτυο. Βοήθησε τους σεισμοπαθείς της Κορίνθου και εξέδιδε λαχείο για να καλύπτει μεγάλο μέρος των νοσηλίων των φυματικών υπαλλήλων του. Ενίσχυε από το Ταμείο Αρωγής Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου και τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων έως τη ΔΕΗ και το Νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού.

Κι αυτά είναι μερικά μόνο από τα κεφάλαια της πλούσιας ιστορίας του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, το οποίο ξεκίνησε με τέσσερις υπαλλήλους (1915) και 12.831 λογαριασμούς για να ενοποιηθεί με την Eurobank Ergasias το 2010 με 2.376 άτομα προσωπικό και περί τα 4,7 εκατ. λογαριασμούς αποταμίευσης. Ιστορία που ξεδιπλώνεται στον τόμο που υπογράφει ο επιστημονικός υπεύθυνος ιστορικού αρχείου Eurobank Ergasias Ζήσιμος Χ. Συνοδινός βασισμένο στα τεκμήρια του ιστορικού αρχείου της τράπεζας, τα οποία περιλαμβάνουν φωτογραφίες εποχής, παλιές διαφημίσεις, ημερολόγια κι αποκόμματα εφημερίδων και καταλήγει σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον χρονολόγιο που συνδυάζει τις εξελίξεις του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου με τις αντίστοιχες πολιτικές και οικονομικές σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο.
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΚΟΥΜΠΑΡΑΔΕΣ. Ταυτισμένο με την έννοια της αποταμίευσης και της εμφύσησής της στο μαθητικό κοινό, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο ήδη στον ιδρυτικό του νόμο περιελάμβανε ένα ολόκληρο κεφάλαιο περί «σχολικών αποταμιεύσεων». Οι πρώτες κερματοπυξίδες ωστόσο –οι γνωστοί μας κουμπαράδες δηλαδή –κυκλοφόρησαν το 1934 σε 3.365 κομμάτια κι αφού πλέον οι εργασίες του ιδρύματος είχαν μεταφερθεί μαζί με την έδρα του από την Κρήτη στην Αθήνα το 1914, μετά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Περνώντας τα χρόνια η έννοια της αποταμίευσης διαδίδεται ολοένα και περισσότερο. Ενδεικτικό είναι ότι το 1974 η παραγγελία κουμπαράδων αυξάνεται σε 150.000 και δυο χρόνια αργότερα ο αριθμός έχει αυξηθεί σε 250.000, ενώ πλέον οι μαθητικές εκθέσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης (31η Οκτωβρίου) έχουν γίνει θεσμός και στα καθ’ ημάς από το 1936, με ορισμένες εξ αυτών να έχουν σταχυολογηθεί στη λευκωματική αυτή έκδοση.
Την περίοδο 1940-41 ενισχύει τους έλληνες στρατιώτες στο μέτωπο στέλνοντας ρουχισμό και είδη πρώτης ανάγκης, ενώ το 1954 αναδεικνύεται στο μοναδικό πιστωτικό ίδρυμα της χώρας που αποζημιώνει τους καταθέτες του από τις απώλειες του υπερπληθωρισμού της Κατοχής. Λίγο νωρίτερα δε (1947-1953) θα ενισχύσει οικονομικά διάφορα ιδρύματα με κοινωνικό και πολιτιστικό έργο όπως την Ακαδημία Αθηνών και το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, ενώ ενίσχυσε με 10 εκατ. δρχ. τον έρανο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών για την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων ναών από τον εμφύλιο πόλεμο.

Η περίοδος των περίπου τεσσάρων δεκαετιών μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βρίσκει το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο να χρηματοδοτεί πολλά από τα μεγάλα έργα υποδομής, είτε πρόκειται για την οδοποιία είτε για την ανέγερση νοσοκομείων, σχολείων και δικαστηρίων είτε για επενδυτικά προγράμματα οργανισμών όπως η ΔΕΗ, ο ΟΤΕ, ο ΟΣΕ κι ο ΟΛΠ μεταξύ άλλων, καθώς το 1960 ξεκινά η «χρυσή εποχή» της αποταμίευσης στην Ελλάδα, με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο μέσα σε διάστημα πέντε ετών να επταπλασιάζει τις καταθέσεις του και να διαθέτει 20 καταστήματα και 614 ταχυδρομικά γραφεία ανά την επικράτεια να διεκπεραιώνουν τις εργασίες του. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 δημιουργεί τον θεσμό των σχολικών βιβλιοθηκών και για περισσότερο από δύο δεκαετίες θα εξοπλίσει μεγάλο αριθμό σχολείων σε ολόκληρη την επικράτεια.

Τελευταία Νέα