Χαρακτηρίστηκε απόφαση με ιστορική σημασία. Ηταν εξάλλου από εκείνες τις λίγες φορές που η ετυμηγορία των ελλήνων δικαστών και μάλιστα στον ανώτατο βαθμό ξεπερνούσε κατά πολύ τα όρια της στενής νομικής ερμηνείας καθώς επρόκειτο για μία απόφαση με αναμφισβήτητο πολιτικό αντίκτυπο και έντονο διεθνές και διπλωματικό ενδιαφέρον.
Ο λόγος για την απόφαση που εξέδωσαν χθες 15 ανώτατοι δικαστές του Αρείου Πάγου –τόσα ήταν τα μέλη των τριών διαφορετικών συνθέσεων των Ποινικών Τμημάτων –που ομόφωνα ύψωσαν το δικό τους τείχος απορρίπτοντας το αίτημα των τουρκικών Αρχών για την έκδοση των 8 τούρκων αξιωματικών στη γείτονα. Οι έλληνες δικαστές με μια φωνή στάθμισαν έναντι του αιτήματος για την έκδοση των αξιωματικών την προστασία της αξίας της ανθρώπινης ζωής. Και υπ’ αυτό το πρίσμα η απόφασή τους ήταν μονόδρομος.
Και έτσι, όταν έφτασε η ώρα να ζυγίσουν πραγματικά περιστατικά, νομικά επιχειρήματα και κανόνες δικαίου δεν μπόρεσαν –όπως εκ του αποτελέσματος αποδείχθηκε –να ξεφύγουν από τη ρότα που είχαν πρώτοι χαράξει και οι τρεις εισαγγελείς των συνθέσεων (Β. Θεοδώρου, Χ. Βουρλιώτης και Ν. Παντελής) ότι αν εκδοθούν στην Τουρκία οι αξιωματικοί δεν θα έχουν δίκαιη δίκη. Οι ίδιοι οι εκζητούμενοι και οι μάρτυρες που προτάθηκαν από την πλευρά τους είχαν περιγράψει πριν από λίγες ημέρες με τα μελανότερα χρώματα τους κινδύνους που τους περίμεναν αν οι έλληνες δικαστές έλεγαν ναι στην έκδοσή τους.
Μπήκε «Πάγος» στο τουρκικό αίτημα
Με αντιφατικές αποφάσεις από το Εφετείο τη Αθήνας, με εισαγγελικές εφέσεις κατά των αποφάσεων που είχαν ταχθεί υπέρ της μη έκδοσης και με τρεις ανώτατους εισαγγελείς να έχουν εισηγηθεί την απόρριψη του αιτήματος των τουρκικών Αρχών, τα βλέμματα όλων ήταν στραμμένα χθες στην αίθουσα της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου. Εκεί που στις 3 το μεσημέρι ο ήχος του κουδουνιού σήμανε την αρχή του τέλους στο τελευταίο επεισόδιο του θρίλερ με το κρίσιμο ζήτημα της έκδοσης των 8 τούρκων αξιωματικών.
Οι σειρήνες που ακούστηκαν λίγο μετά τις 2.30 το μεσημέρι προανήγγειλαν την προσαγωγή τους. Συνοδεία αστυνομικών και φορώντας χειροπέδες οδηγήθηκαν στη δικαστική αίθουσα που ήταν γεμάτη κόσμο. Ανάμεσά τους πολλοί δημοσιογράφοι που εκπροσωπούσαν διεθνή μέσα, καταδεικνύοντας το ενδιαφέρον, τη βαρύτητα και τον αντίκτυπο της επικείμενης απόφασης, αλλά και υπάλληλοι του Ανωτάτου Δικαστηρίου που ήθελαν να ακούσουν το διά ταύτα της Δικαιοσύνης για τη σοβαρή αυτή υπόθεση.
Ενας ένας από τους εκζητούμενους που άκουγε το όνομά του ανέβαινε στο βήμα και με τη βοήθεια της διερμηνέως περίμενε να πληροφορηθεί στη δική του γλώσσα τι αποφάσισαν οι δικαστές στην Ελλάδα, καθώς στα δικά τους χέρια, όπως είχαν εξηγήσει, βρισκόταν όχι μόνο η τύχη τους και η περαιτέρω ποινική τους μεταχείριση αλλά και η ίδια τους η ζωή. Ανακούφιση, χαμόγελα και ελπίδες γέννησε η απόφαση των δικαστών όλων των τμημάτων του Αρείου Πάγου, όπως εύκολα μπορούσε να διακρίνει κανείς στα πρόσωπα των εκζητουμένων και όσων όλο αυτό τον καιρό έδωσαν τη δική τους μάχη για την τήρηση των διεθνών συμβάσεων με γνώμονα την προστασία της ζωής των 8 αξιωματικών, ανεξάρτητα από τα αδικήματα που τους οδήγησαν ενώπιον των δικαστών.
Το σκεπτικό των αρεοπαγιτών συμπυκνώθηκε σε μία παράγραφο που ανέγνωσε στους τούρκους αξιωματικούς η πρόεδρος της μιας σύνθεσης, αναφέροντας πως ουσιαστικά αν εκδοθούν στην Τουρκία απειλούνται τα δικαιώματα τους: «… Η πιθανότητα με βάση όλα όσα αναφέρονται ακυρώσεως ή περιστολής του πλαισίου δικαιωμάτων όλων των εκζητουμένων, ανεξαρτήτως του βαθμού ενοχής ή βαρύτητας των αδικημάτων, δεν επιτρέπει την εφαρμογή διατάξεων που ρυθμίζουν την έκδοσή τους, αφού αυτές υποχωρούν έναντι των υπέρτερης σημασίας κανόνων που προστατεύουν την αξία του ανθρώπου και τα δικαιώματα αυτού».
Αυτό ήταν το σύντομο διατακτικό – περίληψη της απόφασης, που ουσιαστικά απέρριψε την εισαγγελική έφεση κατά των αποφάσεων του Εφετείου, τα μέλη του οποίου είχαν πει κατά περίπτωση επίσης όχι στην έκδοση των αξιωματικών. Το δικαστήριο διέταξε επίσης να αφεθούν ελεύθεροι οι εκζητούμενοι, εκτός αν κρατούνται για κάποια άλλη αιτία.
Το θέμα της κράτησης των αξιωματικών
Δικαστικές πηγές, πάντως, διευκρίνιζαν χθες πως με βάση τον νόμο περί ασύλου προβλέπεται η κράτηση των 8 τούρκων αξιωματικών έως και 18 μήνες. Η εισαγγελέας εκδόσεων Μαρία Μαλούχου με παραγγελία της –η οποία θα κοινοποιηθεί και στον υπουργό Δικαιοσύνης –θα ζητήσει, μετά την απόφαση του Αρείου Πάγου περί μη έκδοσης, την άρση της κράτησής τους με την προϋπόθεση ότι δεν κρατούνται για άλλο λόγο.
Ομως οι 8 αξιωματικοί κρατούνται διοικητικά στο πλαίσιο της διαδικασίας του ασύλου, η οποία παραμένει εκκρεμής καθώς δεν έχει κριθεί το αίτημά τους και από τη δευτεροβάθμια επιτροπή όπως ορίζει ο νόμος.
