To θέμα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Ωστόσο, η αρχή δεν έγινε χθες. Ο Βαγγέλης Βενιζέλος είχε αναφερθεί δημόσια στο φαινόμενο των fake news κατά την πρόσφατη εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών για το «Διαδίκτυο και τη δημοκρατία».
«Υπάρχει πάντα μια αμφιβολία αν στον χώρο του Διαδικτύου αυτό που συμβαίνει είναι μια επικοινωνία μαζική ή μια επικοινωνία ιδιωτική. Και αυτό τελικά καθιστά το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έναν πολλαπλασίως αποτελεσματικότερο αγωγό για να περνούν fake news ή για να δημιουργείται αυτή η πρόσληψη της μετα-αλήθειας (post-truth), η οποία μπορεί να επηρεάζεται από προκαταλήψεις, από μεταφυσικά φαινόμενα, από την πίστη, από την πεποίθηση» είχε πει τότε ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, εξηγώντας πως στην πραγματικότητα πρόκειται για μια αντιστροφή του πραγματικού και του επινοημένου.
«Θυμίζει αυτό που έχει πει η επιστημολογία παλαιόθεν, ότι από ένα σημείο και μετά η γνώση παύει να κινείται από το réel στο rationnel και κινείται από το rationnel στο réel. Ολα πια είναι μετα-αντικειμενικά, όλα είναι μετα-πληροφοριακά. Ολα επικοινωνούν, διασυνδέονται, δεν ξέρεις αν αυτό που έχεις προσλάβει είναι τελικά κάτι το οποίο παράγεται μέσα από ένα συγκλονιστικό παγκόσμιο διακείμενο ή αν έχει σχέση με την πραγματικότητα» είχε προσθέσει μεταξύ άλλων.
Πρωτόκολλο προστασίας στην ψηφιακή εποχή
Ο Βενιζέλος βεβαίως δεν περιορίστηκε μόνο σε αυτό, αλλά προχώρησε σε πράξεις. Χθες με πρότασή του στο Συμβούλιο της Ευρώπης επισήμανε την ανάγκη να εισαχθεί πρόσθετο πρωτόκολλο στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο να διασφαλίζει την αποτελεσματικότητα των δικαιωμάτων που προστατεύει η Σύμβαση καθώς και τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου στην ψηφιακή εποχή.
Σε παρέμβασή του στην Ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ψηφιακά μέσα αναφέρθηκε στο φαινόμενο των fake news, της λεγόμενης post-truth και στην εμπειρία της πρόσφατης προεδρικής εκλογής στις ΗΠΑ, καθώς και στη σχετική νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.