Το Μνημόνιο προβλέπει ότι έως τις 30 Ιουνίου 2017 το ισχύον σύστημα των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων θα πρέπει να έχει αντικατασταθεί από ένα νέο σύστημα βασισμένο στις πραγματικές εμπορικές αξίες της αγοράς.

Η δέσμευση έχει αναληφθεί από το καλοκαίρι του 2015, αλλά ενάμιση χρόνο μετά οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η ειδική επιτροπή η οποία ασχολείται με το εγχείρημα αναμόρφωσης του συστήματος προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά. Αρμόδιες πηγές τονίζουν στα «ΝΕΑ» ότι εξαιτίας του περιορισμένου όγκου συναλλαγών στην αγορά ακινήτων, αλλά και εξαιτίας της ύπαρξης τιμών πολλαπλών ταχυτήτων ακόμα και στην ίδια περιοχή –ανάλογα με την οικονομική θέση και την ανάγκη του πωλητή -, είναι πρακτικά αδύνατο να προσδιοριστούν σε μια ενιαία βάση οι πραγματικές εμπορικές αξίες των ακινήτων. «Στην ίδια περιοχή έχουμε μια τιμή «τσακισμένη» επειδή ο ιδιοκτήτης του ακινήτου βρίσκεται σε δεινή οικονομικά θέση και ακριβώς δίπλα ένα ακίνητο πωλείται σε υπερπολλαπλάσια τιμή» αναφέρει πηγή με γνώση των διεργασιών.

ΕΝΑ ΚΟΥΒΑΡΙ. Προκειμένου να ξετυλιχτεί το κουβάρι, πληροφορίες αναφέρουν ότι η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών ζήτησε τεχνική βοήθεια από τις ομάδες εργασίας της Κομισιόν και του ΔΝΤ, αλλά ακόμα και με τη δική τους συνδρομή είναι αμφίβολο έως απίθανο εάν θα επιτευχθεί η μετάβαση σε ένα νέο σύστημα έως το ερχόμενο καλοκαίρι.

Πιο ρεαλιστικός στόχος φαντάζει το τέλος του 2017, ενδεχόμενο το οποίο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι και ο ΕΝΦΙΑ ή, όπως αλλιώς ονομαστεί ο φόρος ακινήτων –του τρέχοντος έτους θα υπολογιστεί με πλασματικές αξίες.

Για το εάν ο φόρος ακινήτων θα είναι και φέτος τσουχτερός, περιθώρια αμφιβολίας δεν χωρούν. Ο εισπρακτικός στόχος των 2,650 δισ. ευρώ σε κάθε περίπτωση παραμένει αμετάβλητος όπως αρκετές φορές έχουν αναφέρει τόσο ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος όσο και η υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου, αν και η κυβέρνηση διαμηνύει ότι επιδιώκει εσωτερικές αλλαγές στον φόρο εντός του έτους. Και αυτή η πρόθεση κρίνεται από παράγοντες της αγοράς επισφαλής.

Η επεξεργασία εναλλακτικών σεναρίων έχει ήδη γίνει. Αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί.

Το σχέδιο του τέως αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, συγκεντρώνει πλέον περιορισμένες πιθανότητες. Το σενάριο εκείνο προέβλεπε αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από έναν νέο φόρο στα πρότυπα του ΦΜΑΠ, με κλιμακωτούς συντελεστές φορολόγησης στο σύνολο της αξίας της περιουσίας κάθε ιδιοκτήτη και όχι επιμέρους ανάλογα με τη φύση του ακινήτου όπως σήμερα, όπου ο φόρος επιβάλλεται ξεχωριστά και υπολογίζεται με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με το εάν πρόκειται για σπίτια, καταστήματα, οικόπεδα ή αγροτεμάχια.

Το βασικότερο πρόβλημα σε εκείνο το σενάριο ήταν η πρόθεση καθιέρωσης έστω και μικρού αφορολόγητου ορίου για τα ασθενέστερα κλιμάκια περιουσίας. Επειδή όμως η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων διαθέτει ακίνητη περιουσία σχετικά χαμηλής αξίας, η ύπαρξη έστω και μικρού αφορολόγητου θα οδηγούσε σε υπέρμετρη επιβάρυνση ακόμα και των μεσαίου μεγέθους ιδιοκτησιών.

ΤΟ ΠΕΡΙΟΥΣΙΟΛΟΓΙΟ. Κατά καιρούς, κυβερνητικά στελέχη έχουν προκρίνει το ενδεχόμενο σχεδιασμού ενός νέου φόρου ο οποίος θα επιβάλλεται στο σύνολο της περιουσίας των φορολογουμένων, όπως αυτή θα αποτυπωθεί στο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο. Το πρόβλημα είναι ότι το περιουσιολόγιο στην καλύτερη περίπτωση θα αρχίσει να χτίζεται με στοιχεία προς τα τέλη του 2017. Πριν από λίγες μέρες υπογράφηκε η απόφαση ένταξης του έργου σε πρόγραμμα του ΕΣΠΑ. Μέχρι να γίνει λειτουργικό χρειάζεται ακόμα αρκετός χρόνος.