Λίγες ώρες μετά τη δήλωση του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών ότι τα βασανιστήρια φέρνουν αποτέλεσμα και ότι τη φωτιά πρέπει να την πολεμάς με φωτιά, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ελλάδας αποφάσισε τη μη έκδοση οκτώ τούρκων αξιωματικών στη χώρα τους αποδεχόμενο τα επιχειρήματά τους ότι δεν θα έχουν δίκαιη δίκη και ότι κινδυνεύουν να υποβληθούν σε βασανιστήρια, ακόμη και να χάσουν τη ζωή τους. Μερικές χρονικές συμπτώσεις παρουσιάζουν ενδιαφέρον καθώς αναδεικνύουν θεμελιώδη ζητήματα για τη λειτουργία της δημοκρατίας.

Η απόφαση του Αρείου Πάγου τιμά την ελληνική Δικαιοσύνη. Και αυτό όχι μόνο επειδή ανάγει την ανθρώπινη ζωή σε υπέρτατη αξία. Αλλά και επειδή αποδεικνύει κάτι που κινδύνευε να εκφυλιστεί σε ανέκδοτο: ότι η Δικαιοσύνη είναι, ή τέλος πάντων μπορεί να είναι, ανεξάρτητη. Μπορεί δηλαδή να αντισταθεί σε κάθε είδους πιέσεις, σε κάθε είδους εκβιασμούς, σε κάθε είδους απειλές και να κρίνει με βάση τις αρχές του διεθνούς δικαίου και τις ευρωπαϊκές αξίες.

Ο Ερντογάν ήθελε πολύ τους οκτώ αξιωματικούς, κυρίως για επικοινωνιακούς λόγους: για να τους εξευτελίσει και να τους διαπομπεύσει, δηλαδή όπως έκανε με χιλιάδες άλλους που συνελήφθησαν μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του περασμένου Ιουλίου. Και οι πρώτες αντιδράσεις της κυβέρνησής του δείχνουν ότι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα υπάρξουν αναταράξεις. Οι επιπτώσεις μπορεί να φανούν στην εφαρμογή της συμφωνίας για το Προσφυγικό. Ή στις συνομιλίες για το Κυπριακό. Αλλά οι αρχές δεν τέμνονται με όλα αυτά. Βρίσκονται σε διαφορετικό επίπεδο. Και είναι αδιαπραγμάτευτες.

Είναι κάτι που συχνά το παραγνωρίζουν ή το περιφρονούν οι πολιτικοί, στο όνομα των συμφερόντων ή του ρεαλισμού. Από την άποψη αυτή, η απόφαση του Αρείου Πάγου σώζει και την τιμή της ελληνικής κυβέρνησης, της οποίας οι χειρισμοί στην υπόθεση των οκτώ αξιωματικών ήταν αξιοθρήνητοι. Ο ίδιος ο έλληνας Πρωθυπουργός φέρεται να διαβεβαίωσε τον τούρκο πρόεδρο ότι οι αξιωματικοί θα του παραδίδονταν. Ο υπουργός Δικαιοσύνης έκρινε σκόπιμο να χρησιμοποιήσει την υπόθεση για να λύσει τους λογαριασμούς του με τους πολιτικούς του αντιπάλους, συγκρίνοντας τους οκτώ με τον… Οτζαλάν. Αλλά οι δικαστές έκαναν το καθήκον τους.

Μέχρι να έρθει στα πράγματα ο Τραμπ, ο Ερντογάν διεκδικούσε τον τίτλο του πιο απρόβλεπτου, του πιο κραυγαλέου μέλους της Αντιδημοκρατικής Διεθνούς. Εχει άξιους ανθυποψήφιους: τον Πούτιν, τον Ορμπαν, τον Κατσίνσκι, τον Ντουτέρτε και, φυσικά, τον νέο πλανητάρχη. Αλλά είναι ο πιο κοντινός μας αντιδημοκράτης. Και ο προαιώνιος εχθρός. Και ο συνήθης ύποπτος. Και ο εκπρόσωπος ενός έθνους που αγαπάμε να μισούμε. Στον Αρειο Πάγο χρωστάμε έτσι ακόμη κάτι: ότι έκανε τους Ελληνες, ή τέλος πάντων τους έλληνες δημοκράτες, να αισθανθούν υπερήφανοι επειδή προστατεύτηκαν οκτώ Τούρκοι. Αλλά η επαγρύπνηση πρέπει να συνεχιστεί.