Το διάταγμα για την ανέγερση του τείχους στα σύνορα με το Μεξικό υπογράφηκε και η Συμφωνία του Ειρηνικού αποτελεί ήδη νεκρό γράμμα. Είτε από κεκτημένη προεκλογική ταχύτητα είτε από άκαμπτη ιδεοληψία, ο Τραμπ αποδομεί βήμα βήμα τις σταθερές τής μεταπολεμικής αμερικανικής στρατηγικής. Σειρά τώρα παίρνει η Ευρώπη. Οι διακηρύξεις του έχουν τρομάξει τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Σύμφωνα με τον Τραμπ, το ΝΑΤΟ είναι ένας απαρχαιωμένος οργανισμός, το Brexit σοφή κίνηση και οι χειρισμοί της Μέρκελ στο Προσφυγικό/Μεταναστευτικό καταστροφικοί. Ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα, κατά τον Τραμπ, είναι ότι οι Γερμανοί δεν αγοράζουν τα αμερικανικά αυτοκίνητα και τα αμερικανικά προϊόντα.

Οσον αφορά το ΝΑΤΟ, ο Τραμπ επαναφέρει μια συζήτηση που έγινε στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Οταν μια σειρά από παράγοντες οδήγησαν στην επανεδραίωση του ΝΑΤΟ στη μεταψυχροπολεμική εποχή. Καθώς το ΝΑΤΟ αποτέλεσε τριπλή εγγύηση για τους Ευρωπαίους. Απέναντι στην ένωση της Γερμανίας, στην ακαθόριστη μεταψυχροπολεμική στάση της Ρωσίας και στην επανεθνικοποίηση της άμυνας και ασφάλειας στην Ευρώπη. Ο Τραμπ δεν μπορεί να αγνοήσει ότι το ΝΑΤΟ είναι η λυδία λίθος της δυτικής ασφάλειας. Θα επαναφέρει, όμως, στην ατζέντα τη συζήτηση για τη συμμετοχή των συμμάχων στον προϋπολογισμό της Συμμαχίας. Το περίφημο burden sharing που, παραδοσιακά, αποτέλεσε εστία ενδοσυμμαχικών τριβών. Ο Τραμπ θα επιδιώξει να μετακυλίσει το λειτουργικό κόστος της Συμμαχίας στην πλάτη των Ευρωπαίων.

Η μεγαλύτερη ένταση στις ευρωατλαντικές σχέσεις θα είναι στον τομέα των εμπορικών σχέσεων. Η πολιτική προστατευτισμού θα οδηγήσει τον Τραμπ σε επαναδιαπραγμάτευση των εμπορικών συμφωνιών. Ιδίως αυτών που έχουν αποφέρει ένα έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο των ΗΠΑ.

Οπως φάνηκε από τη διάλυση της εμπορικής συμφωνίας των χωρών του Ειρηνικού, ο Τραμπ έχει αρχίσει να ξηλώνει το παγκόσμιο σύστημα εμπορίου. Αυτή η πολιτική θα οδηγήσει σε επιβολή δασμών και, άρα, σε άνοδο των τιμών, μείωση της κατανάλωσης και τελικά σε ύφεση.

Η πολιτική Τραμπ θα οδηγήσει σε έναν οικονομικό, τεχνολογικό και εμπορικό ανταγωνισμό ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Γιατί έχει πλέον διαμορφωθεί ένα κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον που αφορά το ευρώ, την ευρωπαϊκή βιομηχανία και την ασφάλεια των ευρωπαϊκών επενδύσεων.

Οι ευρωαμερικανικές σχέσεις ήταν πάντοτε παράγωγες των ευρύτερων σχέσεων Ανατολής – Δύσης. Για τον λόγο αυτό, η Ατλαντική Συμμαχία λειτούργησε αρμονικά σε περιόδους έντασης στις σχέσεις ΗΠΑ – Σοβιετικής Ενωσης, αλλά παρουσίασε ρήγματα σε περιόδους ύφεσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίοδος Νίξον που έδωσε έμφαση στις σχέσεις ΗΠΑ – Σοβιετικής Ενωσης θέτοντας σε δεύτερη μοίρα τις ευρωαμερικανικές σχέσεις. Με συνέπεια την ενδοατλαντική κρίση του 1973. Σε μεγάλο βαθμό, λοιπόν, το μέλλον των ευρωατλαντικών σχέσεων θα κριθεί από τις σχέσεις Αμερικής – Ρωσίας. Από την παράδοξη σχέση Τραμπ – Πούτιν.

Ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος είναι καθηγητής πανεπιστημίου και πρώην υπουργός

Τελευταία Νέα