Αναζήτηση
Πώς το είχε πει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στην πρώτη αξιολόγηση; «Καήκαμε αν φτάσουμε Μάιο». Το είχε πει κάπου στον Φεβρουάριο και τελικά πιάσαμε Ιούνιο. Βάσει του αρχικού χρονοδιαγράμματος, η δεύτερη αξιολόγηση του τρίτου Μνημονίου θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο του 2016. Τώρα θα είμαστε ευτυχείς εάν αυτή κλείσει 12 μήνες μετά.
Η κυβέρνηση εγκλωβίστηκε για ακόμη μια φορά σε μια θέση από όπου καλείται πια να πάρει δύσκολες αποφάσεις: να νομοθετήσει δηλαδή σκληρά μέτρα που θα αφορούν την περίοδο μετά τη λήξη του προγράμματος, ώστε να κλείσει την αξιολόγηση. Μετά τον Φεβρουάριο –λένε οι έξω –δεν υπάρχουν άλλα χρονικά περιθώρια. Το κλίμα στις Βρυξέλλες είναι αρνητικό κι η κυβερνητική αξιοπιστία –εάν ποτέ υπήρξε –έχει πληγεί μετά τις ασυνεννοησίες στα επιδόματα των συνταξιούχων. Αυτό έχει δημιουργήσει ένα κοινό μέτωπο Ευρωπαίων και ΔΝΤ που επιμένουν πια υπέρ της νομοθέτησης προληπτικών μέτρων τώρα. Με αυτό ως δεδομένο, οι πολιτικές επιλογές για τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είναι δυο: είτε ψηφίζουν τα σκληρά μέτρα (περικοπή συντάξεων, μείωση αφορολογήτου και εργασιακά) με ό,τι κόστος αυτό συνεπάγεται είτε πηγαίνουν σε εκλογές. Υπάρχει και μια τρίτη επιλογή –να σύρουν τη χώρα μέχρι το καλοκαίρι στην πιστωτική ασφυξία -, αλλά αυτό μάλλον θα μοιάζει πιο πολύ σε τραγωδία παρά σε φάρσα.
Μετά την περήφανη διαπραγμάτευση και τη συνθηκολόγηση του 2015 η κυβέρνηση είχε μια ευκαιρία: να εφαρμόσει το τρίτο πρόγραμμα χωρίς καθυστερήσεις, ώστε να διαμορφώσει προϋποθέσεις ανάπτυξης και βελτίωσης της αξιοπιστίας της. Αντί αυτού, επέλεξε τους συνήθεις τακτικισμούς, τη συμμόρφωση μετά τη δραματοποίηση. Κι όλα αυτά μέσα σε μια χρονιά –το 2016 –που η Ευρώπη δεν είχε ακόμη βιώσει πολιτικά κι εκλογικά το τσουνάμι του αντισυστημισμού. Τα πράγματα έχουν πλέον αλλάξει δραματικά: στη Γερμανία δεν θέλουν να ακούσουν για πρόγραμμα χωρίς το ΔΝΤ, την ώρα που η Μέρκελ πιέζεται εκλογικά από την AfD και ακούει ξανά τα περί Grexit από έναν δυνητικό κυβερνητικό εταίρο, τους Φιλελεύθερους. Στην Ολλανδία τα πράγματα είναι χειρότερα, ενώ από τη Γαλλία η Ελλάδα δεν φαίνεται να έχει πια πολλά να περιμένει.
Την άνοιξη του 2016, όταν η Ελλάδα κατέβηκε από τα πρωτοσέλιδα και βρέθηκε κάτω από τα ραντάρ του διεθνούς μιντιακού συστήματος, ευρωπαίοι αξιωματούχοι συμβούλευαν τους έλληνες πολιτικούς να να μην προκαλέσουν την τύχη τους στο προεκλογικό 2017. Το Βερολίνο κι οι Βρυξέλλες προτιμούσαν για την Αθήνα να εκπέμπει τον «ήχο της σιωπής». Η κυβέρνηση επέλεξε τον δρόμο της αμφισβήτησης και της δραματοποίησης. Εάν τελικά επιλέξει τη σύγκρουση, το κόστος θα είναι μεγάλο για την ίδια και για τη χώρα. Μέσα στην προηγούμενη εβδομάδα, πάντως, στις σελίδες του διεθνούς Τύπου γράφτηκαν τα πρώτα δημοσιεύματα που επαναφέρουν το σενάριο του Grexit.
