Η κυβέρνηση αναζητά φόρμουλα συμβιβασμού

Μπορεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να έσκασε τη βόμβα προχθές το βράδυ, με τη διαρροή της έκθεσής του που βγάζει «εξαιρετικά μη βιώσιμο» το ελληνικό χρέος, αλλά το Eurogroup έκανε πως δεν κατάλαβε και έριξε για άλλη μια φορά το μπαλάκι στην Ελλάδα.

Οι υπουργοί Οικονομικών κάλεσαν την Ελλάδα να πάρει μέτρα τώρα, έτσι ώστε να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του Ταμείου και να επιστρέψει αυτό στο πρόγραμμα. Οι απαιτήσεις είναι γνωστές: μείωση αφορολογήτου, μείωση συντάξεων και άλλα διαρθρωτικά μέτρα κυρίως στην αγορά εργασίας (ομαδικές απολύσεις), αλλά και σε αγορές προϊόντων και αλλού.

Παρά τις διαβεβαιώσεις των κυβερνητικών πηγών ότι δεν πρόκειται να νομοθετήσουν προκαταβολικά μέτρα που θα ισχύσουν μετά το 2018, όπως ζητούν οι θεσμοί, και ότι δεν μπορεί να παραβιαστεί η ρητή δέσμευση του Πρωθυπουργού ότι δεν θα ληφθεί ούτε ένα ευρώ μέτρο, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι αναζητείται συμβιβαστική φόρμουλα που θα μπορούσε να καλύψει το ΔΝΤ χωρίς να εκθέτει την κυβέρνηση. Η ιδέα του αντίστροφου κόφτη, που φέρεται να έριξαν στο τραπέζι οι θεσμοί την περασμένη εβδομάδα, ίσως βοηθήσει σ’ αυτή την κατεύθυνση. Η κυβέρνηση θα ψηφίσει μεν μέτρα, αλλά θα μπορέσει να τα ανακαλέσει αν οι δημοσιονομικές επιδόσεις της το επιτρέψουν, όπως ισχυρίζεται ότι θα συμβεί. Αν δηλαδή μπορεί να πετύχει το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ χωρίς μέτρα, αυτά δεν θα εφαρμοστούν.

Σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, κλειδί για την επίτευξη συμφωνίας θα αποτελέσει η νομική φόρμουλα που θα βρεθεί έτσι ώστε να καλύπτει και τις δυο πλευρές.

Για την κυβέρνηση, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, καθοριστικό θα είναι το αντάλλαγμα που θα πάρει προκειμένου να συναινέσει στη λήψη μέτρων. Και αυτό δεν μπορεί να είναι άλλο από τη συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος. Αλλά ακόμη δεν είμαστε εκεί, καθώς η Γερμανία εξακολουθεί να αντιστέκεται ενόψει εκλογών τον Σεπτέμβριο.

Ολα δείχνουν ότι το δράμα θα κορυφωθεί ώς τις 20 Φεβρουαρίου που είναι το επόμενο Eurogroup. Ενα Eurogroup που έχει τεθεί ως ορόσημο από τους ευρωπαίους υπουργούς για μια απόφαση ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, καθώς στη συνέχεια ξεκινά ο εκλογικός κύκλος στην Ευρώπη, με πρώτη αναμέτρηση στην Ολλανδία, στα μέσα Μαρτίου.

Στις Βρυξέλλες, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη πιθανολογείται μια μικρή παράταση των διαπραγματεύσεων ώς τις αρχές Μαρτίου.

Πίεση στη Γερμανία. Στην κορύφωση του δράματος τον επόμενο μήνα θα συμβάλει και η επίσημη πλέον δημοσιοποίηση της ανάλυσης βιωσιμότητας χρέους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, στις 6 Φεβρουαρίου, μαζί με την έκθεση για την ελληνική οικονομία με βάση το άρθρο IV. H διαρροή της ανάλυσης –όχι τυχαία, ασφαλώς –την ίδια ημέρα της συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών προχθές ήταν σαφές ότι στόχευε στο να ασκήσει πίεση στη Γερμανία. Μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο Eurogroup o Πολ Τόμσεν «ερέθισε» όλους τους υπουργούς, περιλαμβανομένου του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Αν η Γερμανία δεν συναινέσει στη συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, το ΔΝΤ δεν θα επιστρέψει στο ελληνικό πρόγραμμα με χρηματοδότηση. Δεν του το επιτρέπουν οι κανονισμοί που διέπουν τη λειτουργία του. Ετσι, μια λύση αναμονής εκ μέρους του ΔΝΤ και συνέχισης της παρουσίας του στο ελληνικό πρόγραμμα με το σημερινό καθεστώς δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Κίνδυνος για το QE. Σε μια τέτοια περίπτωση, πάντως, θα υπήρχε μια πολύ σοβαρή παρενέργεια για την Ελλάδα. Με το ΔΝΤ να θεωρεί μη βιώσιμο το ελληνικό χρέος, δύσκολα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αποφάσιζε το αντίθετο. Ετσι, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει το βασικότερο δώρο που περιμένει από την αξιολόγηση: την ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ (QE). Σ’ αυτή την ένταξη βασίζεται όλο το σενάριο για βελτίωση του κλίματος για την οικονομία και επιστροφή στις αγορές.

Το QE άλλωστε είναι, σύμφωνα με πηγές, μέρος του «ντιλ» που προτείνεται στην κυβέρνηση. Καλείται να πάρει μέτρα με αντάλλαγμα την ελάφρυνση του χρέους και φυσικά την ένταξη στο QE.Η πίεση στην κυβέρνηση για μέτρα όμως είναι βέβαιο, μετά το χθεσινό Eurogroup, ότι θα μείνει ανεξαρτήτως του τι θα αποφασίσει το Ταμείο. Ο Γερούν Ντεϊσελμπλούμ είπε ότι έχει γίνει μόνο το 1/3 αυτών που απαιτούνται, ότι άλλο ένα 1/3 είναι καθ’ οδόν και ότι απομένει το 1/3 που είναι και τα πιο δύσκολο. Εκανε μάλιστα ειδική αναφορά σε Εργασιακό, Ασφαλιστικό και φόρους. Σημειώνεται ότι κυβερνητικοί αξιωματούχοι εδώ και καιρό υποστηρίζουν ότι έχει γίνει το 95% των απαιτούμενων μέτρων. Προφανώς, οι υπολογισμοί των δυο πλευρών διαφέρουν.

Ο εφιάλτης. Τα εναλλακτικά σενάρια, αν η κυβέρνηση δεν πάρει μέτρα, είναι φυσικά οι εκλογές, αλλά και μια παράταση της εκκρεμότητας έως ότου εξαντληθεί η ρευστότητα, κάποια στιγμή προς το τέλος της άνοιξης ή στις αρχές του καλοκαιριού. Μια επανάληψη του σεναρίου του 2015 μοιάζει εφιαλτική. Ηδη ο αξιωματούχος του Eurogroup προειδοποίησε προχθές ότι καλό θα ήταν να μην μπούμε στον εκλογικό κύκλο της Ευρώπης γιατί οι συνέπειες θα είναι απρόβλεπτες.