Αναζήτηση
Η κλιμάκωση της σύγκρουσης με το Μαξίμου, οι βολές στη Χαριλάου Τρικούπη και η επίσπευση του σχεδίου της γαλάζιας διεύρυνσης υπηρετούν το ίδιο πλάνο του Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά αναδεικνύουν και ένα διπλό δίλημμα που αντιμετωπίζει η Πειραιώς –και θα επιδιώξει να απαντήσει ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην επίσκεψη που προγραμματίζεται για τα μέσα Φεβρουαρίου στη γερμανική καγκελαρία και την εφ’ όλης της ύλης συνάντηση με την Ανγκελα Μέρκελ.
Το νέο δίλημμα –«με τον Τσίπρα ή με τη χώρα» –που προβάλλει η ΝΔ, κρίνεται ότι συμπιέζει εκτός από το Μαξίμου και τη λοιπή αντιπολίτευση, ενώ συνδέεται με την προσπάθεια να επικρατήσει η αντίληψη ότι η ΝΔ αποτελεί τον μοναδικό αντιπολιτευτικό πόλο και τη μόνη εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης απέναντι στον συνασπισμό ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Η χθεσινή πρόσκληση-πρόκληση του προέδρου της ΝΔ προς τον Αλέξη Τσίπρα, η οποία συνοδεύθηκε και από δραματικούς τόνους, έγινε μεν στον απόηχο του ατελέσφορου Eurogroup, αλλά σε αυτήν αποκρυσταλλώνεται η τακτική της Πειραιώς απέναντι στην κυβέρνηση, τουλάχιστον για όσο θα παραμείνει ανοικτή η δεύτερη αξιολόγηση. Το αίτημα Μητσοτάκη να μην κλείσει η αξιολόγηση και να στηθούν άμεσα κάλπες με διακύβευμα (και κεντρικό προεκλογικό θέμα) την τελική διαπραγμάτευση με τους εταίρους, είναι ένα βήμα που στο γαλάζιο επιτελείο θεωρούν ότι διαμορφώνει νέα δεδομένα, καθώς ο Πρωθυπουργός:
n είτε θα αναγκαστεί να κλείσει την αξιολόγηση, αναλαμβάνοντας πρόσθετο πολιτικό κόστος από τα νέα μέτρα, τα οποία θα βυθίσουν την κυβέρνηση και παράλληλα μπορεί να οδηγήσουν σε κοινωνική εξέγερση,
n είτε θα καταφύγει σε εκλογές, πλέον όμως –όπως αναφέρουν από το γαλάζιο στρατόπεδο –με όρους ρήξης με εταίρους και δανειστές, αλλά και παρασυρμένος από την πίεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και με το πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης στο τραπέζι.
Παρά την αναγνώριση της συνευθύνης των δανειστών για την παράταση της εκκρεμότητας με τη δεύτερη αξιολόγηση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετέφερε το πολιτικό βάρος σχεδόν αποκλειστικά στον Αλέξη Τσίπρα, καταγγέλλοντας την κυβέρνηση ότι «οδηγεί τη χώρα σε απόλυτο αδιέξοδο», καθώς «με τις καθυστερήσεις, την ανικανότητα, την αναξιοπιστία, τις συνεχείς αντιφάσεις, οδήγησε όλους μαζί τους εταίρους της χώρας σε υπερβολικές απαιτήσεις και έφερε απέναντί μας ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικογένεια».
Με την επισήμανση ότι «σημασία έχει να βρεθεί λύση», ο πρόεδρος της ΝΔ πέταξε το γάντι των εκλογών, τις οποίες αποσυνδέει από το κλείσιμο της αξιολόγησης: «Ο κ. Τσίπρας πρέπει να καταλάβει ότι πάνω από τα δικά του συμφέροντα βρίσκονται τα συμφέροντα της πατρίδας και του ελληνικού λαού. Αφού δεν μπορεί να τα διαφυλάξει, ας δώσει στους Ελληνες την ευκαιρία να αποφασίσουν για το πώς θέλουν να προχωρήσουν. Είμαι έτοιμος. Είμαστε έτοιμοι να δώσουμε, με αξιόπιστο και αξιοπρεπή τρόπο, τον δύσκολο αλλά καλό αγώνα για την ανασυγκρότηση της Ελλάδας μας».
Με αυτή τη στροφή τακτικής, στην Πειραιώς επιδιώκουν να ξεπεράσουν ένα δεύτερο δίλημμα που συνδέεται με τον εκλογικό ορίζοντα και μπορεί να μεταβάλει άρδην τον σχεδιασμό που είχε βάλει το κόμμα σε εφαρμογή στην αφετηρία της νέας χρονιάς: «Οι εκλογές είναι κοντά ή μακριά;» είναι το δίλημμα πίσω από το δίλημμα που αναδεικνύει η ΝΔ. Εάν οι εκλογές απομακρυνθούν, έπειτα από το κλείσιμο της αξιολόγησης, είναι προφανές ότι η εκλογική αντιπολίτευση πρέπει να αναζητήσει νέα όπλα για να συντηρήσει μια εκλογική ατμόσφαιρα. Οχι μόνον για να πιέζει την κυβέρνηση Τσίπρα, αλλά και για να επιβεβαιώνει τον προνομιακό αντιπολιτευτικό ρόλο της, αφαιρώντας ζωτικό χώρο από τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Η γαλάζια διεύρυνση σε νέα φάση
Η προσχώρηση Φωτήλα στη ΝΔ και η συμμαχία με τη Δράση του Θόδωρου Σκυλακάκη αποτελούσε απάντηση στο αντιπολιτευτικό τόξο που «εξεγείρεται» κατά της ΝΔ, αλλά βάζει σε νέα τροχιά και το σχέδιο διεύρυνσης της ΝΔ, το οποίο μέχρι πρότινος ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε παγώσει, κρίνοντας ότι προέχει η ομογενοποίηση των γαλάζιων συστημάτων πριν ανοίξουν οι πόρτες του κόμματος σε στελέχη άλλων κομμάτων. Συνεργάτες του προέδρου της ΝΔ διαβεβαιώνουν ότι η διεύρυνση ξεκίνησε και δεν μπορεί να ανασχεθεί, ενώ τονίζουν ότι «οι πόρτες του κόμματος είναι πλέον ανοικτές για όλη την κοινωνία».
Οι ίδιες πηγές αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο περαιτέρω αύξησης της κοινοβουλευτικής δύναμης της ΝΔ, που μετρά πλέον 76 βουλευτές με την προσχώρηση Φωτήλα, δείχνοντας προς την κατεύθυνση στελεχών που είχαν ως αφετηρία Το Ποτάμι, αλλά και την Ενωση Κεντρώων. Από το κόμμα του Βασίλη Λεβέντη, ωστόσο, είχε ανοίξει ο κύκλος των προσχωρήσεων με τον Γιάννη Καλλιάνο, ο οποίος έχει πλέον θέση και στο κεντρικό οργανόγραμμα της Πειραιώς.
Ωστόσο, στην παρούσα φάση οι περισσότερες συζητήσεις στο γαλάζιο στρατόπεδο επικεντρώνονται στην περίπτωση της Αννας Διαμαντοπούλου, όχι μόνον λόγω της προσωπικής επαφής και της σχέσης εμπιστοσύνης που διατηρεί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά και γιατί η ίδια φροντίζει να τροφοδοτεί τις συζητήσεις με αμφίσημες παρεμβάσεις.
Η «σφήνα» της πρώην υπουργού στη διένεξη της Πειραιώς με τη Σεβαστουπόλεως για την «αρπαγή» Φωτήλα, από αρκετούς ερμηνεύθηκε ως προαναγγελία ενός πολιτικού φλερτ με προοπτική, αφού η Αννα Διαμαντοπούλου ουσιαστικά υπεραμύνθηκε της προσχώρησης του βουλευτή Αχαΐας στη ΝΔ και του δικαιώματος του Κυριάκου Μητσοτάκη να υποδέχεται βουλευτές που εξελέγησαν με τη σημαία άλλων κομματικών χώρων. Η ανάγκη παρέμβασης της Διαμαντοπούλου στη συγκεκριμένη υπόθεση, ως απάντηση στη σκληρή αντίδραση του Σταύρου Θεοδωράκη, αντιμετωπίστηκε από πολλούς στη ΝΔ ως απόδειξη της εγγύτητας με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, παρά τις αρνητικές δηλώσεις που έχει η ίδια κάνει για το ενδεχόμενο μελλοντικής σύμπλευσης με τη ΝΔ και την προσήλωσή της στην προσπάθεια που είχε ξεκινήσει με την Ωρα Αποφάσεων, από κοινού με τους Γιώργο Φλωρίδη και Γιάννη Ραγκούση.
«Η προσβολή ηθικών αρχών, στους έντιμους ανθρώπους ενεργοποιεί το συναίσθημα, κι αυτό δεν έχει να κάνει με “παλιούς” ή “όψιμους” πολιτικούς. Εχει να κάνει με τις αξίες και τις αρχές που αποδεικνύονται στην πορεία του καθενός…» ήταν το σχόλιο της Αννας Διαμαντοπούλου στις επικριτικές δηλώσεις του Σταύρου Θεοδωράκη για τον «γάμο» Φωτήλα με τη ΝΔ και τις αιχμές του για την «παλαιοκομματική» τακτική του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Από το γαλάζιο επιτελείο κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους για την περίπτωση Διαμαντοπούλου, αλλά σχεδόν επιβεβαιώνουν ότι η πρώην υπουργός των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται ψηλά σε μια λίστα στελεχών που εκτιμά ιδιαίτερα ο πρόεδρος της ΝΔ και θα ήθελε να στηρίζουν ενεργά το δικό του «μεταρρυθμιστικό» σχέδιο. Κατά τις ίδιες πηγές, Μητσοτάκης και Διαμαντοπούλου έχουν συχνή και άμεση επικοινωνία, ενώ έχει από μήνες καταγραφεί μια συναντίληψη για τα κεντρικά ζητήματα της χώρας, πρωτίστως για την ατζέντα της Παιδείας. Την επόμενη εβδομάδα οι δυο τους αναμένεται να βρεθούν εκ νέου σε κοινό πάνελ βιβλιοπαρουσίασης στη Θεσσαλονίκη, ενώ είναι επίσης γνωστό ότι σε ανοικτή γραμμή με τη νέα επιστημονική ομάδα που συγκροτεί στην Πειραιώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκονται αρκετά στελέχη που ανήκουν σε έναν ευρύτερο κύκλο συνεργατών της πρώην υπουργού.
Είναι εξίσου προφανές, ωστόσο, ότι ένα «φλερτ» με τη Διαμαντοπούλου οξύνει την αντιπαράθεση της Πειραιώς με τη Χαριλάου Τρικούπη, ενώ σχεδόν προεξοφλείται ότι θα προκαλέσει αναταράξεις και στο γαλάζιο στερέωμα, ιδίως από την πλευρά του καραμανλικού πυρήνα που δεν ευνοεί την πολιτική στέγαση στελεχών που έχουν συνδεθεί απόλυτα με το «σημιτικό κράτος» που διαχρονικά καταγγέλλουν. Ακόμη και αν ο Κώστας Καραμανλής παραμείνει θεατής των εξελίξεων και δεν υψώσει εμπόδια στους σχεδιασμούς της κομματικής ηγεσίας, έμπειρα στελέχη της ΝΔ θεωρούν ότι οι αντιδράσεις θα είναι έντονες, όπως διαφαίνεται και από την εσωτερική διαμάχη και τις αποχωρήσεις στελεχών που ακολούθησαν τη συμμαχία με τον Θόδωρο Σκυλακάκη.
Στην Πειραιώς, εξάλλου, αποσυνδέουν την περίπτωση Διαμαντοπούλου από τους Γιώργο Φλωρίδη και Γιάννη Ραγκούση, ιδίως από τις κινήσεις του δεύτερου, προεξοφλώντας ουσιαστικά ότι μια πολιτική σύμπλευση με την πρώην υπουργό αναγκαστικά θα συνοδεύεται από ένα ναυάγιο στο εγχείρημα της Ωρας Αποφάσεων. Πάντως, οι σαφείς επιφυλάξεις που έχει εκφράσει η Αννα Διαμαντοπούλου για τις κινήσεις της Φώφης Γεννηματά και την προσπάθεια διεύρυνσης της Δημοκρατικής Συμπαράταξης αντιμετωπίζονται από γαλάζια στελέχη και ως σαφής τοποθέτηση μπροστά στη διαμάχη που βρίσκεται σε εξέλιξη στον άξονα Πειραιώς – Χαριλάου Τρικούπη.
Το δίκτυο των καθηγητών
Σε κάθε περίπτωση, ο πρόεδρος της ΝΔ δίνει έμφαση σε μια διεύρυνση της ΝΔ από τη βάση, η οποία θα περάσει και στις κομματικές δομές για να καταλήξει στο προσεχές μέλλον και στα ηγετικά κλιμάκια της Πειραιώς. Συνεργάτες του λένε ότι πρόκειται για μια άλλη συνταγή που επιτρέπει την ανανέωση και τη γαλάζια επανεκκίνηση, και εν τέλει τη δημιουργία ενός κόμματος «από τη αρχή», που αποτελεί βασική εξαγγελία του. Το εναλλακτικό σενάριο θα ήταν η πλήρης διάλυση της υφιστάμενης κομματικής δομής και εκ νέου θεμελίωση ενός κόμματος, ακόμη και με άλλο όνομα. Για κατανοητούς λόγους που συνδέονται με τις γαλάζιες αντοχές, επιλέχθηκε μια συνταγή που παραπέμπει σε «εκκαθάριση και επανασύσταση του κόμματος εν λειτουργία», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.
Στη βάση αυτή, το σχήμα των πανεπιστημιακών που συγκροτείται ως λειτουργική ομάδα στην κομματική έδρα (με κεντρικό ρόλο από την κατάρτιση του νέου κυβερνητικού προγράμματος έως την αξιολόγηση και πολιτική εκπαίδευση των στελεχών) αποτελεί ένα από τα βασικά οχήματα του Κυριάκου Μητσοτάκη τόσο για την αλλαγή φυσιογνωμίας όσο και για την κομματική διεύρυνση, καθώς αρκετοί από τους επιστρατευμένους κινούνταν στο πρόσφατο παρελθόν σε πολιτικούς χώρους μακριά από τη ΝΔ.
Η προώθηση του καθηγητή Χρήστου Ταραντίλη στη θέση του γραμματέα Στρατηγικού Σχεδιασμού και Επικοινωνίας του κόμματος αποτελεί την πρώτη ένδειξη ότι ο σχεδιασμός Μητσοτάκη προβλέπει τη μεταπήδηση των πανεπιστημιακών σε πολιτικούς ρόλους και την ώσμωση της ακαδημαϊκής κοινότητας με τα κομματικά δρώμενα. Η κίνηση αποβλέπει, εξάλλου, και στη συγκρότηση μιας μελλοντικής κυβερνητικής ομάδας με μεταρρυθμιστικό προφίλ –τόσο στα υπουργεία όσο και στον κρατικό μηχανισμό.
Πλην του Ταραντίλη, στην ομάδα των καθηγητών που κινητοποιούνται πλέον για τη ΝΔ περιλαμβάνονται οι Μιχάλης Αργυρού, αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Κάρντιφ, Γιώργος Γεραπετρίτης, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Θόδωρος Πελαγίδης, καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Γιώργος Πρεβελάκης, καθηγητής Γεωπολιτικής στη Σορβόννη, Σπύρος Βλαχόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Ιωάννου, επικεφαλής καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπεύθυνος για το Τμήμα ΜΒΑ, Μανώλης Δερμιτζάκης, καθηγητής Γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης.
Το σχέδιο διεύρυνσης υπηρετούν και άλλοι καθηγητές όπως ο Γιάννης Κτιστάκις, λέκτορας στο Τμήμα Νομικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Στην ομάδα έχει προστεθεί και ο καθηγητής Νίκος Μαραντζίδης, υπεύθυνος των δημοσκοπήσεων που διενεργεί το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
