Υπάρχουν ανίκητοι; Βεβαίως. Είναι αυτοί που δεν έδωσαν ποτέ κανέναν αγώνα. Συνήθως γιατί φοβούνται την ήττα. Δικαίως. Η ήττα φέρει μεγαλύτερο βάρος από τη νίκη. Υπάρχουν ωστόσο πόλεμοι που τα λάφυρα τα πήραν οι νικητές αλλά τη δόξα οι ηττημένοι.
Υπάρχουν τα Βατερλώ, υπάρχουν όμως και οι Θερμοπύλες. Υπάρχει η ήττα της Εθνικής Βραζιλίας από τους Ιταλούς το 1982. Υπάρχει κι αυτή από τους Γερμανούς το 2014.
Η νίκη ή η ήττα γεννιέται πρώτα μέσα μας. Στην ψυχή μας. Εκφράζεται στα μάτια μας. Οπως το είχε πει ο κολοσσός, ο Νίκος Γκάλης: «Είδα στα μάτια τους την ήττα».
Στη μάχη, οι μεγαλύτεροι εχθροί είναι οι δειλοί που βρίσκονται δίπλα σου. Καμία λύπηση για τους φτεροπόδαρους. Τους οκνούς της ανίδρωτης κοιλάδας που φοβούνται την ήττα σαν τη σκιά, νύχτα με φεγγάρι.
Ναι, κανείς δεν θέλει να χάνει. Κανείς δεν επιθυμεί να γράφουν οι άλλοι την Ιστορία γι’ αυτούς. Υπάρχουν βεβαίως εξαιρέσεις. Ας τις προσπεράσουμε όμως γιατί θα ξύσουμε πληγές που, όπως έχει αποδειχτεί, δύσκολα επουλώνονται.
Οι μεγάλοι ηγέτες διακρίνονται από τη διαχείριση της νίκης αλλά κυρίως της ήττας. Αλλωστε, η νίκη έχει πολλούς πατέρες. Η ήττα παραμένει βδελυκτή. Κυρίως στις πρώτες στιγμές της. Αλλά όπως έγραψε ο Ευάγγελος Βενιζέλος στο τελευταίο του άρθρο στα «ΝΕΑ», η Ιστορία γράφεται όταν ο χρόνος παγώνει και πυκνώνει.
