Μνήμη Νατάσας Χατζιδάκι
Είμαστε όλοι έρμαια των γεγονότων είτε επιδιώξαμε να συμβούν είτε υπέστημεν τις συνέπειές τους, αν και θα μας φαινόταν αδιανόητο, σε περίπτωση που μας τα περιέγραφε κανείς, ότι θα παραστούμε στην τέλεσή τους. Ο θάνατος της ποιήτριας και πεζογράφου Νατάσας Χατζιδάκι που, ενώ φαινόταν να έχει αποσυρθεί από τη λογοτεχνική σκηνή εξακολουθούσε να είναι αισθητή, επαναφέρει, για όσους συνυπήρξαν μαζί της, μια ολόκληρη εποχή που η αφετηρία της χρεώνεται στα χρόνια της δικτατορίας.
Χρόνια αναμφισβήτητα σκληρά και αδυσώπητα που για όσους τα έζησαν όντας σε μια πρώιμα νεανική ηλικία, οι αναμνήσεις τους θα μπορούσε σήμερα να οριοθετηθούν από τον στίχο της Κικής Δημουλά «Σιγά σιγά μυθιστορίζεσαι» καθώς και από εκείνους του Διονύση Σαββόπουλου «Φτιάνουν οι Ελληνες κυκλώματα / κι ιστορία οι παρέες», ενώ ως υπόκρουση θ’ ακούγονταν οι στίχοι του Παύλου Σιδηρόπουλου «Σαν μάνα γη να μ’ αγκαλιάσεις / σαν άσπρο φως να ξαναρθείς». Εννοούμε κυρίως με τους τελευταίους την ύπαρξη μιας γενιάς που, παρά τη διάθεσή της για ανατροπή (το υπαινίσσεται θαυμάσια ο τίτλος του πρώτου ποιητικού βιβλίου της Νατάσας Χατζιδάκι, «Στις εξόδους των πόλεων»), εξίσου μεγάλη υπήρξε η ανάγκη της η ποίηση, χάρη σε μια καθημερινότητα που θα απέπνεε η συμπεριφορά των ίδιων των ποιητών, να λειτουργήσει πλατιά, έστω κι αν ως χώρος έκφρασης θα χρησίμευαν οι δρόμοι, οι καφετέριες, μικρές σκηνές θεάτρων, υπόγεια και ανώγεια. Με προεξάρχοντες δύο ποιητές παλαιότερης γενιάς, τον Ν. Δ. Καρούζο και τον Θωμά Γκόρπα, που ολοκλήρωναν τη σπουδαία ποίησή τους μεταφέροντάς την ως παραμιλητό στους δρόμους της νυχτερινής Αθήνας.
Σαν να γράφανε όλοι μαζί ένα ημερολόγιο ώστε φίλοι, ή απλά γνωστοί ανάμεσά τους, να μπορεί σήμερα να τους πιστώνει κανείς με κινήσεις που το ποιητικό και ιδεολογικό τους υπόβαθρο έμοιαζε να γίνεται πολύ πιο ισχυρό χάρη στη συναισθηματική, αγαπητική πρόθεση των ίδιων των ποιητών. Ετσι ώστε η έκδοση «Εξι ποιητές» (με τους Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ, Τάσο Δενέγρη, Νανά Ησαΐα, Δημήτρη Ποταμίτη, Λευτέρη Πούλιο, Βασίλη Στεριάδη), που υπήρξε έμπνευση του τρομερού Κίμωνα Φράιερ, να παραπέμπει σε μια παγκόσμιας πρωτιάς σύνθεση, σε σχέση με την ανθολόγηση ποιητών και ποιημάτων, την «Ποιητική αντιανθολογία» του Δημήτρη Ιατρόπουλου.
Δεν έχει καμιά σημασία αν τα βιβλία αυτά καθώς και λίγο αργότερα η «Κατάθεση ’73» που είχε επιμεληθεί ο ποιητής Κώστας Γ. Παπαγεωργίου και η ανθολογία «Η γενιά του ’70», που είχαν φροντίσει οι ποιητές Στέφανος Μπεκατώρος και Αλέκος Φλωράκης, κυκλοφορήσανε ενώ υπήρχε ακόμη η χούντα. Διέσωζαν ακέραια την πρόθεση των ποιητών, που ανθολογούνταν ή συνεργάζονταν, να αισθάνονται πως υπάρχουν μόνον όταν λειτουργούν συνωμοτικά, έστω κι αν η ζημιά που προκαλούνταν στο στρατιωτικό καθεστώς ήταν ανώδυνη ή ελάχιστη.
Μέλος τώρα και η Νατάσα Χατζιδάκι του «μυστικού θιάσου» που περιλαμβάνει ήδη στους κόλπους του τον Γιάννη Κοντό, τον Αλέξη Τραϊανό, τον Δημήτρη Ποταμίτη, τον Στέφανο Μπεκατώρο, τη Νανά Ησαΐα, τον Βασίλη Στεριάδη, ας μου επιτραπεί να τους αποχαιρετήσω για μία ακόμη φορά ως ο επιζών συντρόφιμός του στο βιβλιοπωλείο Ηνίοχος, Σόλωνος και Ομήρου γωνία.
Τελευταία Νέα