Την ώρα που η Ευρώπη αναζητεί τρόπους για να υποστηρίξει τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης και κυρίως τις εφημερίδες απέναντι στην επέλαση του Διαδικτύου, η Ελλάδα παραμένει θεατής.
Το χάος του Διαδικτύου, οι γκρίζες πηγές που το χρηματοδοτούν, οι θολές εργασιακές συνθήκες και η αναξιοπιστία που διέπει το περιεχόμενό του έχουν καταστήσει διεθνώς απαραίτητη την παρουσία των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης.
Στην Ελλάδα, η απόπειρα της κυβέρνησης να αναδιατάξει το τηλεοπτικό τοπίο, ερήμην του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, έχει αποκαλύψει μια ανησυχητική πραγματικότητα στην οποία φαίνεται να κυριαρχούν πλειοδότες, έτοιμοι να διαθέσουν ποσά που ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματική κατάσταση της καθημαγμένης διαφημιστικής αγοράς και την υγιή επιχειρηματικότητα. Πρόκειται για μια κατ’ επίφασιν νέα πραγματικότητα, έτοιμη να συνεχίσει τα τεράστια λάθη και την ανευθυνότητα της προηγούμενης κατάστασης.
Ο Τύπος όμως δεν αποτελεί μια απλή επιχειρηματική δραστηριότητα. Εχει αξίες, ευθύνες και αποστολή. Η σημασία μιας επιχείρησης ενημέρωσης για την κοινωνία δεν μπορεί να μπει στην ίδια ζυγαριά με οποιαδήποτε άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα. Ο Τύπος έχει εκ του Συντάγματος ως αποστολή να υπηρετεί τον πολιτισμό και τη δημοκρατία. Και για τον λόγο αυτό, την ώρα που ήδη οι απώλειες είναι εμβληματικές (π.χ. «Ελευθεροτυπία», Mega Channel), ένα τοπίο στον Τύπο απ’ όπου θα απουσιάζουν δύο ιστορικές εφημερίδες, όπως «Τα ΝΕΑ» και «Το Βήμα», μοιάζει εφιαλτικό. Δύο εφημερίδες που έχουν σφυρηλατήσει ιστορικά έναν πολιτικό και κοινωνικό χώρο ελευθερίας στην έκφραση, προοδευτικής σκέψης και κοινωνικής ευαισθησίας. Αν ο Τύπος υπηρετεί αποκλειστικά το κέρδος, τότε στα περίπτερα θα απομείνουν μόνο πατριδοκάπηλα, ρατσιστικά και οφθαλμολαγνικά ταμπλόιντ.
Η πρωτοβουλία των εργαζομένων στον Δημοσιογραφικό Οργανισμό Λαμπράκη, στα «ΝΕΑ», στο «Βήμα», στον ραδιοφωνικό σταθμό Βήμα FM και στις ιστοσελίδες του ΔΟΛ, να κρατήσουν ανοιχτά τα μέσα ενημέρωσης στα οποία εργάζονται, παρά τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν, δεν πρέπει να εκληφθεί ως μια απλή πράξη αυτοσυντήρησης αλλά και ως στάση πολιτική. Πράξη που υπηρετεί την ελευθεροτυπία, τη δημοκρατία, αλλά και την κοινωνική αλληλεγγύη. Ποιος μπορεί να ξεχάσει –εγώ πάντως, ως δήμαρχος Αθηναίων, όχι –ότι ο Βήμα FM ενίσχυσε τα τελευταία επτά χρόνια με περισσότερο από 1 εκατ. ευρώ τις κοινωνικές δομές του δήμου μέσω των μπαζάρ βιβλίου που διοργάνωσε;
Πρέπει να δοθεί –με νομοθετική ρύθμιση, αν χρειαστεί –στους δημοσιογράφους και τους τεχνικούς η δυνατότητα να κρατήσουν ζωντανά τα μέσα ενημέρωσης. Μόνον όταν λειτουργούν τα μέσα ενημέρωσης είναι βιώσιμα οικονομικά, «ενοχλητικά» για την εξουσία και χρήσιμα για τη δημοκρατία. Σε αυτό ακριβώς το σημείο συμπίπτουν τα συμφέροντα των εργαζομένων, των πιστωτριών τραπεζών που αποφεύγουν την απαξίωση των τίτλων που έχουν στα χέρια τους και βεβαίως της δημοκρατίας που έχει περισσότερο από ποτέ ανάγκη την πολυφωνία.
Ο Γιώργος Καμίνης είναι δήμαρχος Αθηναίων.