Μπορεί η πολιτική ζωή της Βρετανίας να μονοπωλείται από το Brexit, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το κράτος σταματά να λειτουργεί. Το ίδιο και η οικονομία της χώρας που, για την ώρα, ακμάζει, παρουσιάζοντας τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στον κόσμο. Αυτές τις ημέρες στο Λονδίνο μπαίνει στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης το μεγαλύτερο έργο υποδομής στην Ευρώπη: το Crossrail, μια νέα γραμμή του μετρό η οποία συνδέεται με τη δημιουργία 55.000 νέων θέσεων εργασίας και εκτιμάται ότι θα έχει όφελος 42 δισ. λιρών (49,4 δισ. ευρώ) για τη βρετανική οικονομία. «ΤΑ ΝΕΑ» είναι το μοναδικό ελληνικό μέσο ενημέρωσης που βρέθηκε στο εργοτάξιο της Μποντ Στριτ, του πιο κεντρικού σταθμού της Elizabeth Line (Γραμμή Ελισάβετ) όπως θα ονομάζεται η νέα γραμμή, προς τιμήν της βασίλισσας της Αγγλίας η οποία πέρυσι έγινε 90 ετών και τη Δευτέρα συμπληρώνει 65 χρόνια στον θρόνο. Το Λονδίνο έχει 8,6 εκατ. κατοίκους και έως το 2030 εκτιμάται ότι ο αριθμός τους θα εκτοξευθεί στα 10 εκατομμύρια. Οποιος ζει στη βρετανική πρωτεύουσα και χρειάζεται να μετακινείται τις ώρες αιχμής ξέρει καλά ότι για να φτάσει στον προορισμό του πρέπει να αντιμετωπίσει γολγοθά. Το πιθανότερο είναι ότι θα του πάρει ώρα μέχρι να φτάσει από την είσοδο του σταθμού στην αποβάθρα του μετρό, θα χρειαστεί να περάσουν ένα-δυο τρένα έως ότου καταφέρει να επιβιβαστεί και, όταν το κάνει, θα ταξιδέψει στοιβαγμένος σαν σαρδέλα. Ολοι συμφωνούν ότι το δίκτυο των αστικών συγκοινωνιών πρέπει να ενισχυθεί. Το Crossrail είναι το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Η νέα γραμμή του λονδρέζικου μετρό, η οποία θα ξεφεύγει πολύ από τα όρια της πόλης, προγραμματίζεται να τεθεί σε λειτουργία σε δύο φάσεις: η πρώτη τον Δεκέμβριο του 2018 και η δεύτερη 12 μήνες αργότερα. Οι συρμοί τελευταίας τεχνολογίας που θα δρομολογηθούν υπολογίζεται ότι θα μεταφέρουν 200 εκατ. επιβάτες τον χρόνο –όταν βέβαια δεν προκηρύσσονται απεργίες, οι οποίες τους τελευταίους μήνες έχουν γίνει της μόδας στη Βρετανία: την προσεχή εβδομάδα, αίφνης, οι εργαζόμενοι στο μετρό θα απεργήσουν για τρεις ημέρες.
Η Elizabeth Line αναμένεται να αποσυμφορήσει το υπάρχον δίκτυο του μετρό. Θα μειώσει αισθητά τους χρόνους μετακίνησης και θα αυξήσει κατά 10% τη χωρητικότητα του σιδηροδρομικού δικτύου της πρωτεύουσας, μεταφέροντας 1,5 εκατ. περισσότερα άτομα σε σχέση με σήμερα. Η ανάγκη για επιπλέον χωρητικότητα είναι τέτοια ώστε ο Οργανισμός Συγκοινωνιών Λονδίνου έχει προβλέψει ότι οι συρμοί της νέας γραμμής θα έχουν 100% πληρότητα από την πρώτη κιόλας ημέρα λειτουργίας.
«Η Elizabeth Line θα αλλάξει ριζικά τις μετακινήσεις στην ευρύτερη περιοχή του Λονδίνου. Στόχος μας είναι να μεταφέρουμε τους ανθρώπους όσο πιο γρήγορα και πιο εύκολα γίνεται στον προορισμό τους. Οσο η πόλη μεγαλώνει και επεκτείνεται στα περίχωρα τόσο περισσότερο πρέπει να επενδύουμε σε νέα έργα, προκειμένου να καλύψουμε τις συγκοινωνιακές ανάγκες των κατοίκων της», είπε στα «ΝΕΑ» ο εκπρόσωπος Τύπου του Crossrail Νικ Μαν.
Στα άδυτα του σταθμού
Είναι πρωί Τετάρτης όταν φτάνω στα γραφεία της Crossrail Limited στη Μποντ Στριτ, έναν από τους πιο πολυσύχναστους εμπορικούς δρόμους στο Γουέστ Εντ του Λονδίνου. Επειτα από μια σύντομη παρουσίαση του έργου, και αφού έχω εφοδιαστεί με την ειδική προστατευτική στολή που φορά το προσωπικό, βρίσκομαι 30 μέτρα κάτω από το έδαφος, στον υπό κατασκευή σταθμό Μποντ Στριτ της Elizabeth Line. Ο σταθμός αυτός, από τον οποίο σήμερα διέρχονται τρένα των γραμμών Central και Jubilee, λειτούργησε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 1900 ως σταθμός τρένων των τότε Κεντρικών Σιδηροδρόμων Λονδίνου (CLR).
Το πρώτο που παρατηρεί κανείς στον υπό διαμόρφωση σταθμό, που θα ανοίξει τις πύλες του για το επιβατικό κοινό τον Δεκέμβριο του 2018, είναι το υπερβολικά μεγάλο του μέγεθος: τα ταβάνια είναι πολύ ψηλά και οι αποβάθρες ιδιαίτερα μακριές –έχουν μήκος 260 μέτρων! Το χαρακτηριστικό αυτό συναντάται σε όλους τους σταθμούς της Elizabeth Line, οι αποβάθρες των οποίων έχουν μέσο μήκος 250 μέτρων (το μέσο μήκος των αποβαθρών στις υπόλοιπες γραμμές του μετρό του Λονδίνου είναι 100-120 μέτρα, στο μετρό της Αθήνας είναι 110 μέτρα).
Ο σταθμός αναμένεται να εξυπηρετεί περισσότερους από 225.000 επιβάτες την ημέρα. «Περιμένω με ανυπομονησία τη στιγμή της ολοκλήρωσης. Το να βλέπεις αυτούς τους τεράστιους χώρους κάτω από τη γη να μεταμορφώνονται σε υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις που θα εξυπηρετούν τόσους ανθρώπους είναι σχεδόν μαγικό», μου λέει ο Ματ Χιούστον, διευθυντής κατασκευής του έργου.
Στο εργοτάξιο της Μποντ Στριτ εργάζονται περίπου 300 άτομα, μεταξύ τους και ένας έλληνας μηχανικός. Πολλοί από τους εργαζόμενους στην Elizabeth Line είναι αλλοδαποί κυρίως από ευρωπαϊκές χώρες –σε πείσμα του Brexit. «Εργαζόμαστε 24 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα, και είμαι βέβαιος ότι όταν ο σταθμός λειτουργήσει οι πολίτες και οι επισκέπτες του Λονδίνου θα εντυπωσιαστούν. Πρόκειται για ένα έργο πολύ μεγαλύτερο και πιο πολύπλοκο από τις υπάρχουσες γραμμές του μετρό στο Λονδίνο», είπε στα «ΝΕΑ» ο Μάθιου Κάρντεν, διευθυντής του εργοταξίου στον σταθμό Μποντ Στριτ.
Η ακτινογραφία της γραμμής
Η Elizabeth Line θα είναι η δωδέκατη γραμμή του μετρό στο Λονδίνο και τα περίχωρά του, που θα εκτείνεται σε απόσταση 118 χιλιομέτρων: θα ξεκινά από το Ρέντινγκ και το Χίθροου στα δυτικά, θα διατρέχει το Κεντρικό Λονδίνο μέσω διπλών υπόγειων σηράγγων συνολικού μήκους 42 χιλιομέτρων και θα καταλήγει στο Σένφιλντ και στο Αμπι Γουντ στα ανατολικά. Πρόκειται για την πρώτη γραμμή του μετρό που ανοίγει εδώ και 40 χρόνια –η τελευταία ήταν η Jubilee Line που λειτούργησε το 1979. Η γραμμή θα έχει 40 σταθμούς σε όλο το Λονδίνο: 30 σε σημεία στα οποία υπάρχουν ήδη σταθμοί του μετρό ή του σιδηροδρόμου και 10 καινούργιους (Πάντινγκτον, Μποντ Στριτ, Τότεναμ Κορτ Ρόουντ, Φάρινγκτον, Λίβερπουλ Στριτ, Γουάιτσαπελ, Κανάρι Γουόρφ, Κάστομ Χάουζ, Γούλιτς και Αμπι Γουντ). Το έργο έχει προϋπολογισμό 14,8 δισ. λίρες (17,4 δισ. ευρώ). Η κατασκευή του άρχισε το 2009 και σήμερα έχει ολοκληρωθεί κατά 80%. Από τη γραμμή θα διέρχονται 24 τρένα την ώρα (ένα κάθε δυόμισι λεπτά).
Η Elizabeth Line θα εξυπηρετείται από 66 νέους συρμούς μήκους 200 μέτρων (σχεδόν διπλάσιοι από αυτούς των υπολοίπων γραμμών του μετρό), ο καθένας με εννέα βαγόνια και με δυνατότητα μεταφοράς έως 1.500 ατόμων. Τα τρένα Class 345, που κατασκευάστηκαν από την Bombardier στο Ντέρμπι της Ανατολικής Αγγλίας, θα είναι εξοπλισμένα με WiFi και με σύστημα κλιματισμού (σήμερα οι περισσότεροι συρμοί του μετρό στο Λονδίνο δεν κλιματίζονται). Οι πρώτοι συρμοί θα δρομολογηθούν τον Μάιο, επτά μήνες πριν από την επίσημη λειτουργία της γραμμής, χρησιμοποιώντας την υποδομή του υπάρχοντος σιδηροδρομικού δικτύου.
Προτού ακόμη ανοίξει η Elizabeth Line, είναι έτοιμα τα σχέδια για τη δημιουργία του Crossrail 2, μιας νέας σιδηροδρομικής γραμμής που αναμένεται να λειτουργήσει στα μέσα της δεκαετίας του 2030.
Παλιοί και νέοι «θησαυροί»
Μπορεί το Λονδίνο να μην είναι Αθήνα, ωστόσο το έδαφός του κρύβει κι αυτό ανεκτίμητους θησαυρούς. Από το 2009, οπότε άρχισαν τα έργα κατασκευής της Elizabeth Line, ήρθαν στο φως περισσότερα από 10.000 αρχαιολογικά ευρήματα ηλικίας έως 8.000 ετών. Μεταξύ αυτών, τα απομεινάρια της τελευταίας ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης του Λονδίνου (των ναυπηγείων Thames Ironworks, που έκλεισαν το 1912), ένα μεσαιωνικό αρχοντικό και ένας μαζικός τάφος θυμάτων της Μεγάλης Πανούκλας του 1665. Πολλά από τα ευρήματα θα εκτίθενται από την ερχόμενη Παρασκευή στο Μουσείο του Λονδίνου Ντόκλαντς.
Παρά το γεγονός ότι η Elizabeth Line δεν θα λειτουργήσει πλήρως πριν από το τέλος του 2019, οι τιμές των ακινήτων κοντά στους σταθμούς της έχουν ήδη σκαρφαλώσει στα ύψη. Για παράδειγμα, η μέση τιμή πώλησης ενός ακινήτου στο Ρέντινγκ –από όπου ξεκινά η γραμμή –έχει εκτοξευθεί στις 425.804 λίρες (αύξηση 35,7% μέσα σε μία δεκαετία). Οσο πλησιάζουμε στο Κεντρικό Λονδίνο, η αύξηση των τιμών φτάνει το 60%. Υπολογίζεται ότι κατά μήκος της γραμμής θα χτιστούν περισσότερα από 57.000 νέα σπίτια.