Οι μεγαλύτερες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις από το 1989 και την ανατροπή του Νικολάε Τσαουσέσκου πραγματοποιούνται τις τελευταίες ημέρες στη Ρουμανία καθώς οι πολίτες αντιδρούν έντονα στην προσπάθεια αποποινικοποίησης σειράς αδικημάτων κρατικής διαφθοράς.
Την Πέμπτη και ενώ επί τρία συνεχή βράδια περισσότεροι από 250.000 Ρουμάνοι ήταν συγκεντρωμένοι έξω από το Κοινοβούλιο υπέβαλε την παραίτησή του ο υπουργός Εμπορίου. Με ανάρτησή του στο facebook ο Φλορίν Γιάνου αιτιολογεί την παραίτησή του λέγοντας ότι αυτό ήταν «το ηθικό πράγμα που έπρεπε να κάνει» για το καλό του παιδιού του. «Πώς θα τον κοιτάξω στα μάτια και τι θα του πω έπειτα από χρόνια;» προσθέτει ο υπουργός αναφερόμενος στον γιο του. «Η Ρουμανία δεν αξίζει αυτό που συμβαίνει τώρα».
Η κυβέρνηση με διάταγμα, μαζί με σχέδιο νόμου, προσπαθεί να αλλάξει τον ποινικό κώδικα και να αποποινικοποιήσει την κατάχρηση εξουσίας και τη διαφθορά όταν η ζημιά για το Δημόσιο δεν ξεπερνά τα 200.000 λέι (περίπου 45.000 ευρώ). Η κυβέρνηση έχει καταθέσει και άλλο νομοσχέδιο για την κατάργηση της φυλάκισης όσον αφορά μη βίαια εγκλήματα.
Το διάταγμα προκάλεσε αντιπαράθεση μεταξύ της κυβέρνησης και του προέδρου Κλάους Ιοάνις που στηρίζεται από την κυβέρνηση των Φιλελευθέρων και προκήρυξε μη δεσμευτικό δημοψήφισμα για τα μέτρα αυτά τον Μάρτιο. Τα προηγούμενα χρόνια η Ρουμανία είχε προσπαθήσει να περιορίσει την κρατική διαφθορά, καθώς μονίμως βρίσκεται ιδιαίτερα υψηλά στους σχετικούς διεθνείς καταλόγους. Και πράγματι, είχαν γίνει σημαντικά βήματα.
Ομως η νέα κυβέρνηση επιχείρησε εν κρυπτώ το βράδυ της Τρίτης και χωρίς να έχει ανακοινωθεί πως το θέμα μπαίνει στην ημερήσια διάταξη της Βουλής να προωθήσει τα σχέδιά της. Ανώτατα κομματικά και κυβερνητικά στελέχη, μεταξύ των οποίων ο ηγέτης του κυβερνώντος κόμματος Λίβιου Ντραγκνέα, κατηγορούνται για αδικήματα διαφθοράς που είναι υπό διερεύνηση. Ολα αυτά εξαγρίωσαν τους Ρουμάνους που κατέβηκαν στους δρόμους σε δεκάδες πόλεις, καταγγέλλοντας τα νομοσχέδια ως την μεγαλύτερη οπισθοδρόμηση στις μεταρρυθμίσεις που γίνονται στη χώρα κατά της διαφθοράς έπειτα από την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ενωση το 2007. «Αποσύρετέ το και μετά φύγετε», «Κλέφτες, κλέφτες», φώναζαν οι διαδηλωτές με πολλούς να κραδαίνουν σημαίες της Ρουμανίας.
Οι εισαγγελείς της εθνικής υπηρεσίας κατά της διαφθοράς, της DNA, θεωρούν πως οι νέοι νόμοι εάν εγκριθούν θα επηρεάσουν την πλειονότητα των 2.151 υποθέσεων διαφθοράς τις οποίες ερευνούν αυτή τη στιγμή. Παρατηρούν επίσης ότι το χρηματικό ποσό που προβλέπεται ως όριο έχει επιλεγεί τυχαία και χωρίς να αιτιολογείται. Η Λόρα Στεφάν, δικηγόρος και μέλος του think tank Expert Forum, σχολιάζει πως τα νέα μέτρα θα οδηγήσουν στην απαλλαγή πολλών αξιωματούχων που έχουν επωφεληθεί οικονομικά. Ο υπουργός Δικαιοσύνης Φλορίν Ιοντάτσε υπερασπίσθηκε τα μέτρα, θεωρώντας ότι θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση του υπερπληθυσμού των φυλακών. Ισχυρίσθηκε μάλιστα ότι το θέμα της αποποινικοποίησης μη βίαιων παραπτωμάτων προβλέπεται από παλαιότερη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου.