Είναι μια απόφαση που επιδοκιμάζουν τουλάχιστον 1,8 εκατ. Βρετανοί, όσοι έχουν υπογράψει μέχρι στιγμής την αίτηση να αποσύρει η κυβέρνησή τους την πρόσκληση προς τον Ντόναλντ Τραμπ να επισκεφθεί, εντός του έτους, το Λονδίνο και να δειπνήσει με τη βασίλισσα Ελισάβετ. Είναι όμως και μια απόφαση που φέρνει σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση την Ντάουνινγκ Στριτ, τη στιγμή που η Βρετανία ετοιμάζεται να εγκαταλείψει την ΕΕ και η Τερίζα Μέι έχει αναγάγει την «ειδική σχέση» με τις ΗΠΑ σε βασικό άξονα της διπλωματικής στρατηγικής της, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει γρήγορα μια διμερή εμπορική συμφωνία: ο πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων Τζον Μπέρκοου κήρυξε τον αμερικανό πρόεδρο persona non grata στο βρετανικό Κοινοβούλιο. Οπως δήλωσε μισοαστεία – μισοσοβαρά ο Εργατικός βουλευτής Ουές Στρίτινγκ, «ο πρόεδρος Μπέρκοου αποφάσισε να ελέγχει τον κόσμο που μπαίνει στο Κοινοβούλιό μας ΠΟΛΥ ΣΟΒΑΡΑ» –μια ξεκάθαρη μομφή για το αντιμεταναστευτικό διάταγμα του Ντόναλντ Τραμπ.

Ως πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων, ο Τζον Μπέρκοου θεωρείται υπεράνω κομμάτων, ανήκε πάντως προτού αναλάβει το πόστο αυτό, προ οκταετίας, στους Συντηρητικούς, αν και με τα χρόνια υιοθέτησε περισσότερο προοδευτικές θέσεις –τον περασμένο Σεπτέμβριο, φέρεται να δήλωσε σε μαθητές πως το Brexit ήταν «λάθος». Η θέση που πήρε σε ό,τι αφορά τον Τραμπ, σε κάθε περίπτωση, ήταν σαφής: ο Μπέρκοου αρνείται να τον προσκαλέσει να μιλήσει στο βρετανικό Κοινοβούλιο όταν επισκεφθεί το Λονδίνο, κατά πάσα πιθανότητα το ερχόμενο καλοκαίρι ή το φθινόπωρο. «Η ομιλία ενός ξένου ηγέτη στα δύο Σώματα του Κοινοβουλίου δεν είναι αυτόματο δικαίωμα, είναι μια τιμή που κερδίζεται» εξήγησε. Και τόσο η εναντίωση της Βουλής των Κοινοτήτων «στον ρατσισμό και τον σεξισμό» όσο και η αφοσίωσή της στις αρχές «της ισονομίας και της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης» δεν καθιστούν, στα μάτια του, τον Ντόναλντ Τραμπ ενδεδειγμένο υποψήφιο. Οπως επεσήμανε ο Μπέρκοου, το επονομαζόμενο Muslim Ban του Τραμπ τον έκανε «ακόμα περισσότερο αντίθετο» σε μια ομιλία του στην περίφημη Royal Gallery.

Οι Συντηρητικοί βουλευτές έμειναν να παρακολουθούν σιωπηλοί, το βράδυ της Δευτέρας, τον πρόεδρο της Βουλής των Κοινοτήτων να βάζει τις κόκκινες γραμμές του. Βουλευτές της αντιπολίτευσης, αντίθετα, ξέσπασαν σε χειροκροτήματα, αψηφώντας το πρωτόκολλο. Και η Βρετανία, για μία ακόμα φορά, χωρίστηκε στα δύο. Πρόσφατη δημοσκόπηση του YouGov, άλλωστε, έδειξε πως ένα 49% των Βρετανών εκτιμά ότι η επίσκεψη του Τραμπ πρέπει να πραγματοποιηθεί, ενώ ένα 36% πως πρέπει να ακυρωθεί. «Ο πρόεδρος Μπέρκοου μόλις ακύρωσε την επίσκεψη του Τραμπ στο Κοινοβούλιο. Μια μεγάλη στιγμή για τη Βουλή των Κοινοτήτων. Ο ρατσισμός και ο σεξισμός δεν είναι καλοδεχούμενα εδώ» έγραψε στο twitter η Χάριετ Χάρμαν, βουλευτής των Εργατικών. «Λυπηρή» χαρακτήρισε από την πλευρά του την παρέμβαση του Μπέρκοου ο Συντηρητικός πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων Κρίσπιν Μπλαντ. «O πρόεδρος της Βουλής, που έχει θεωρητικά ρόλο διαιτητή, πρέπει κατά κανόνα να μένει υπεράνω όλων αυτών» δήλωσε.

Αλλοι συνάδελφοί του σημείωσαν δηκτικά πως ο Μπέρκοου έχει καλωσορίσει στο παρελθόν ηγέτες όπως ο κινέζος πρόεδρος και ο εμίρης του Κατάρ. «Θα έπρεπε να σκεφτεί τη θέση του. Πρέπει να έρθει στο Κοινοβούλιο και τουλάχιστον να εξηγήσει γιατί πιστεύει πως αυτή η επίσκεψη είναι διαφορετική από άλλες. Υπερηφανεύεται πως είναι ουδέτερος και μιλάει εκ μέρους όλου του Κοινοβουλίου και νομίζω ότι το να γίνεται αυτός το θέμα είναι ανάρμοστο» δήλωσε ο βουλευτής των Τόρις Ναντίμ Ζαχάουι –παρότι έχει και ο ίδιος στηλιτεύσει το αντιμεταναστευτικό διάταγμα του αμερικανού προέδρου. Εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ επιχείρησε να κρύψει την ενόχληση που έχει προκαλέσει ο Μπέρκοου πίσω από λίγη ξύλινη γλώσσα: «Αυτό που εισηγείται στο Κοινοβούλιο ο Τζον Μπέρκοου είναι ζήτημα του Κοινοβουλίου. Στην πραγματικότητα, δεν έχουμε ξεκινήσει ακόμα να σχεδιάζουμε την επίσκεψη».

Ολοι μπήκαν στον χορό του διχασμού

O πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων δεν ενόχλησε μόνο την Ντάουνινγκ Στριτ και τους Τόρις με τη θέση του. Ενόχλησε και τον ομόλογό του στη Βουλή των Λόρδων, Νόρμαν Φάουλερ, διότι δήλωσε ό,τι δήλωσε μονομερώς, χωρίς πρώτα να το συζητήσει μαζί του, και η παράδοση θέλει αμφοτέρους τους προέδρους να συμφωνούν για το ποιος ξένος αρχηγός κράτους ή κυβέρνησης θα απευθυνθεί στο βρετανικό Κοινοβούλιο και ποιος όχι. Οπως δήλωσε ο ίδιος ο λόρδος Φάουλερ, ο Μπέρκοου επικοινώνησε μαζί του και απολογήθηκε για τη μονομέρεια – αλλά εμμένει στη θέση του. Στον χορό του διχασμού ρίχτηκε και ο βρετανικός Τύπος, με την «Daily Telegraph» να κατηγορεί τον Μπέρκοου για «υπερτροφικό εγώ» και να του διαμηνύει ότι δεν έχει καμία δουλειά να ανακατεύεται στη «σχέση ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη μεγαλύτερη οικονομική και στρατιωτική δύναμη του πλανήτη», καθώς αυτή είναι δουλειά «των υπουργών που λογοδοτούν στους ψηφοφόρους». Στον αντίποδα, η «Guardian» εξέφρασε την εκτίμηση ότι ο πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων «δεν πήρε πολιτική θέση»: «Ανακοινώνοντας πως ο κ. Τραμπ δεν είναι καλοδεχούμενος εξαιτίας του ρατσισμού του, του σεξισμού του και της εναντίωσής του στο αμερικανικό δικαστικό σύστημα, ο Τζον Μπέρκοου απλώς υπερασπίζεται τις θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας» αποφάνθηκε. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει στείλει ακόμα tweet για το θέμα.