«Για εμάς τους εποίκους, η αλήθεια είναι ξεκάθαρη: η λύση των δύο κρατών έπασχε, και δεν θα γίνει ποτέ πραγματικότητα διότι η Ιουδαία και η Σαμάρεια ανήκουν στον εβραϊκό λαό. Το δικαίωμά μας σε αυτή τη γη πηγάζει από την Ιστορία, τη θρησκεία, τις διεθνείς αποφάσεις και τους αμυντικούς πολέμους… Το σύνθημα του Τζον Κέρι ότι “δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική στη λύση των δύο κρατών” αντικρούει στην πρόδηλη αποτυχία του. Με μία νέα αμερικανική κυβέρνηση στην εξουσία, υπάρχει μια ιστορική ευκαιρία να κάνουμε μια ανοιχτή συζήτηση γύρω από τις πραγματικές εναλλακτικές λύσεις, ελεύθεροι από τα ταμπού του παρελθόντος», έγραφε στους «New York Times» o Γισάι Φλέισερ, «διεθνής εκπρόσωπος της εβραϊκής κοινότητας της Χεβρώνας», λίγο πριν ξεδιπλώσει ο Λευκός Οίκος το κόκκινο χαλί για την πρώτη συνάντηση του σκληροπυρηνικού ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου με τον επίσης σκληροπυρηνικό νέο αμερικανό πρόεδρο. Λίγο αργότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ προκαλούσε εκρήξεις χαράς στην ισραηλινή Ακροδεξιά διαχωρίζοντας για πρώτη φορά τον στόχο της ειρήνευσης ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Παλαιστινίους από τη δημιουργία ενός κράτους για τους τελευταίους δίπλα στο ισραηλινό.
Πριν καν ξεκινήσει η συνάντησή του με τον Νετανιάχου, απαντώντας στην ερώτηση δημοσιογράφου, ο αμερικανός πρόεδρος είπε πως δεν δεσμεύεται απαραίτητα από τη λύση των δύο κρατών (στην οποία ενέμεναν όλοι ανεξαιρέτως οι αμερικανοί πρόεδροι, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί, από τις συμφωνίες του Οσλο και εξής) αλλά “θα ικανοποιηθεί” από τη λύση που “θα ικανοποιεί” και τις δύο πλευρές, Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους, ασχέτως εάν αυτή θα περιλαμβάνει ένα ή δύο κράτη. Παράλληλα, βέβαια, πήρε και πάλι θέση εναντίον του εποικισμού, ζητώντας από τον Νετανιάχου να «επιδείξει αυτοσυγκράτηση για λίγο». Η παλαιστινιακή πλευρά προτίμησε να κρατήσει αυτό το τελευταίο κομμάτι, καλώντας τον ισραηλινό πρωθυπουργό να «σταματήσει κάθε εποικιστική δραστηριότητα και στην Ανατολή Ιερουσαλήμ». Αλλά το ερώτημα που διατύπωνε στον τίτλο της στήλης του στους «New York Times» ο Τόμας Φρίντμαν έμεινε αναπάντητο: «Πρόεδρε Τραμπ, θα σώσεις τους Εβραίους;».
«Οσο βρισκόταν στο τραπέζι η λύση των δύο κρατών», επιχειρηματολογούσε ο Φρίντμαν, «η συζήτηση μεταξύ των Εβραίων στο Ισραήλ ήταν “Δεξιά εναντίον Αριστεράς” και “περισσότερη ασφάλεια εναντίον λιγότερης ασφάλειας”. Κάποιοι πίστευαν πως τα σύνορα έπρεπε να είναι εδώ, άλλοι πίστευαν πως έπρεπε να είναι εκεί. Σχεδόν όλοι ωστόσο μπορούσαμε να συμφωνήσουμε ότι για να παραμείνει το Ισραήλ ένα εβραϊκό δημοκρατικό κράτος, πρέπει να χωριστεί ασφαλώς από τους 2,7 εκατ. Παλαιστινίους της Δυτικής Οχθης. Η συζήτηση αυτή μπορούσε να συνεχίζεται και όντως συνεχιζόταν σε κάθε συναγωγή, κάθε εβραϊκό ίδρυμα και λέσχη, χωρίς να προκαλεί αλληλοσπαραγμό. Αν όμως η αδύναμη ηγεσία του Νετανιάχου και η υπερβολική δύναμη των εποίκων στο κόμμα του καταλήξουν να εξαφανίσουν τη λύση των δύο κρατών, η συζήτηση εντός της εβραϊκής κοινότητας θα μετατοπιστεί από το “Αριστερά εναντίον Δεξιάς” στο “σωστό εναντίον λάθους”. Οπως λέει ο φιλόσοφος Μοσέ Χάλμπερταλ, το θέμα της δεν θα είναι πλέον ποια είναι τα καλύτερα σύνορα για την υπεράσπιση του ισραηλινού κράτους, “αλλά κατά πόσο δικαιούται από ηθικής πλευράς υπεράσπιση το κράτος”. Και αυτή η συζήτηση θα φέρει τον αλληλοσπαραγμό».
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, ένα 55% των Ισραηλινών και ένα 44% των Παλαιστινίων υποστηρίζουν τη λύση των δύο κρατών. Τα ποσοστά αυτά βέβαια φθίνουν σταθερά τα τελευταία χρόνια. Αλλά η λύση του ενός κράτους είναι ακόμα λιγότερο δημοφιλής: την υποστηρίζει μόλις ένας στους πέντε Εβραίους Ισραηλινούς και ένας στους τρεις Παλαιστινίους. Στο μεταξύ, το ισραηλινό Κοινοβούλιο πέρασε την περασμένη εβδομάδα νομοσχέδιο που επιτρέπει στην κυβέρνηση να δώσει αναδρομικά άδεια σε παράνομους εβραϊκούς οικισμούς στη Δυτική Οχθη αρκεί να αποζημιωθούν οι προηγούμενοι παλαιστίνιοι κάτοικοι.
