Σε ό,τι αφορά την πιθανότητα ένταξης της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ο υπουργός σχολιάζει πως εάν αυτό συμβεί λίγες εβδομάδες αργότερα έχει λίγη σημασία και ότι το μείζον σχετίζεται με τη βούληση της ΕΚΤ να μπει η Ελλάδα στο QE.
Κατά τ’ άλλα, παίρνει αποστάσεις από τις επισημάνσεις Φίλη στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ περί μολυσμένων και αμόλυντων λέγοντας πως δεν του αρέσουν τέτοιες θεωρίες στην πολιτική.
Κύριε υπουργέ, το κυρίαρχο ερώτημα αυτές τις ώρες για την κυβέρνηση είναι: Θα κλείσει η συμφωνία με τους δανειστές;
Η κυβέρνηση επιδιώκει, στο Eurogroup της Δευτέρας, να επιτευχθεί μια πολιτική συμφωνία η οποία θα ανοίξει τον δρόμο για το άμεσο κλείσιμο της αξιολόγησης. Αυτή η συμφωνία θα πρέπει να δίνει απαντήσεις σε τρία ζητήματα: το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που αφορά και τα έτη μετά το 2018, το πλαίσιο για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης. Στη βάση των τριών αυτών απαντήσεων θα μπορέσουμε στη συνέχεια να προσδιορίσουμε τις επιμέρους λεπτομέρειες. Πιστεύω ότι όλες οι πλευρές έχουν τη βούληση αυτό να συμβεί άμεσα και άρα αισιοδοξώ.
Πιστεύετε ότι η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να κάνει πολλές «εκπτώσεις» για να καταλήξει σ’ ένα πακέτο συμφωνίας;
Η επίτευξη της συμφωνίας προϋποθέτει όλοι να κάνουν υποχωρήσεις, όπως άλλωστε συνέβη και στο παρελθόν. Σήμερα, πάντως, η διαπραγματευτική θέση της ελληνικής πλευράς είναι ισχυρότερη, χάρη σε δύο σημαντικές αλλαγές: για πρώτη φορά από την αρχή της κρίσης το πρόγραμμα για την Ελλάδα όχι μόνο «βγαίνει» αλλά υπάρχει υπεραπόδοση. Επιπλέον, για πρώτη φορά η ελληνική πλευρά διαθέτει τόσο ισχυρές και ουσιαστικές πολιτικές συμμαχίες.
Ακούγεται έντονα ότι το Μαξίμου αλλά και το οικονομικό επιτελείο αναζητούν αντισταθμιστικά μέτρα για να ισορροπήσουν το προληπτικό πακέτο που θέλουν οι δανειστές να ψηφιστεί τώρα. Ποια θα μπορούσαν να είναι αυτά τα μέτρα δημοσιονομικής ισορροπίας;
Η κυβέρνηση, ήδη από προηγούμενες φάσεις της διαπραγμάτευσης, έχει μια συγκεκριμένη στρατηγική. Υπάρχει η δημοσιονομική προσαρμογή που θα πρέπει να προχωρήσει, αλλά παράλληλα αυτή οφείλει να συνοδεύεται με προώθηση των προγραμματικών μας θέσεων για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Θυμίζω ότι μόλις σιγουρευτήκαμε για το μέγεθος της φετινής υπεραπόδοσης των εσόδων σπεύσαμε να διαθέσουμε σημαντικό μέρος της στην ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων. Αυτόν τον καιρό εισάγουμε το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, για το οποίο στον φετινό προϋπολογισμό έχουν δεσμευτεί 700 εκατ. ευρώ. Αξιοποιούμε κάθε δυνατότητα να αποκαταστήσουμε ζημιές που υπέστη τα προηγούμενα χρόνια το κοινωνικό κράτος, πρωτίστως στους κρίσιμους τομείς της Παιδείας και της Υγείας. Στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτής, αναζητούμε και τώρα μια συμφωνία που θα επιτυγχάνει την ισορροπία μεταξύ δημοσιονομικής προσαρμογής και στήριξης των ασθενέστερων τάξεων.
Το σύνθημά σας είναι «όχι άλλη λιτότητα», όμως το ΔΝΤ ακόμη (και μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ) σκέφτεται με τους δικούς του όρους;
Στις εκθέσεις που συζητήθηκαν κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του ΔΣ του ΔΝΤ υπογραμμίζονται το δυσβάστακτο βάρος που έχει σηκώσει η ελληνική κοινωνία και το αντιπαραγωγικό αποτέλεσμα που θα έχει περαιτέρω δημοσιονομική σύσφιγξη. Αρα σε αυτό συμφωνούμε. Υπάρχουν, ωστόσο, δύο σημεία στα οποία διαφωνούμε. Το πρώτο αφορά την πορεία της οικονομίας και των δημόσιων εσόδων. Βέβαια, οι εκθέσεις που προανέφερα έχουν συνταχθεί αρκετό καιρό νωρίτερα, όταν ακόμα υπήρχαν περιθώρια για απαισιόδοξες προβλέψεις. Τώρα αυτά μηδενίστηκαν, καθώς πλέον έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία για την πορεία κατά το περσινό έτος, τόσο των δημόσιων οικονομικών όσο και συνολικά της οικονομίας. Γνωρίζουμε ότι το 2016 αντί για συρρίκνωση, τελικά, είχαμε αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3% και πλέον η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ανάπτυξη 2,7% φέτος. Ακόμα και ο κ. Τόμσεν ένιωσε την ανάγκη να αναφερθεί σε επικείμενη ανοδική αναθεώρηση των προβλέψεων του ΔΝΤ. Κατά συνέπεια, και σε αυτό το θέμα θα προκύψει σύγκλιση απόψεων. Εκεί που θα συνεχίσουμε να διαφωνούμε είναι αναφορικά με το κοινωνικό πρόσημο της ακολουθούμενης πολιτικής, αν δηλαδή η δημοσιονομική προσαρμογή γίνεται εις βάρος των ασθενέστερων στρωμάτων ή έχοντας πρωτίστως κατά νου την προστασία τους.
Το ενεργειακό κομμάτι της διαπραγμάτευσης έχει ολοκληρωθεί ή παραμένουν εκκρεμότητες;
Σχετικά με τα ενεργειακά ζητήματα, η διαπραγμάτευση αφορά δύο θέματα: τις δημοπρασίες ενέργειας (τα λεγόμενα ΝΟΜΕ), μέσω των οποίων προχωρά ο περιορισμός του μεριδίου της ΔΕΗ στην αγορά, και την πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ μετά τη μη επίτευξη συμφωνίας με τους Αζέρους. Πρόκειται κυρίως για τεχνικά ζητήματα – για τις λεπτομέρειες που σας είπα ότι θα προσδιοριστούν μόλις υπάρξει πολιτική συμφωνία.
Τι θα γίνει με το 17% της ΔΕΗ και με το 17% του ΑΔΜΗΕ;
Σας ανέφερα ποια είναι τα ζητήματα που συζητάμε.
Εάν η αξιολόγηση δεν κλείσει άμεσα, διαβλέπετε κίνδυνο να συρθεί η χώρα με ανοιχτή τη διαπραγμάτευση ώς το καλοκαίρι; Τι θα σήμαινε μια τέτοια εξέλιξη;
Το πιθανότερο σενάριο είναι να υπάρξει συμφωνία το αμέσως προσεχές διάστημα. Ακόμα και αν αυτό δεν συμβεί, θεωρώ υπερβολικές τις ανησυχίες που διατυπώνονται για τον αντίκτυπο στην οικονομία. Είδαμε ότι η υπεραπόδοση στους δημοσιονομικούς στόχους συνεχίστηκε και κατά τον πρώτο μήνα του 2017. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι επιθυμούμε παράταση της αβεβαιότητας. Θέλουμε να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση όσο πιο γρήγορα γίνεται, ώστε η δυναμική ανάκαμψης της οικονομίας να είναι η μεγαλύτερη δυνατή.
Ολοκλήρωση της συμφωνίας τώρα – με όποιο κόστος – ή μετάθεση για αργότερα με την προσδοκία καλύτερων όρων ή αποχώρησης του ΔΝΤ;
Σας περιέγραψα τους λόγους που επιθυμούμε ολοκλήρωση της αξιολόγησης το ταχύτερο δυνατόν, αλλά και την ισορροπία που θα πρέπει να επιτευχθεί μεταξύ δημοσιονομικής προσαρμογής και στήριξης των ασθενεστέρων. Νομίζω, δεν απέχουμε πολύ να τη βρούμε.
Στον προγραμματισμό ποσοτικής χαλάρωσης θα προλάβουμε να μπούμε τον Μάρτιο αν όλα εξελιχθούν ομαλά; Αν όχι, πότε;
Ζητούμενο είναι να υπάρξει άμεσα μια συμφωνία που θα επιτρέψει στην ΕΚΤ να εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Το αν αυτό συμβεί τον Μάρτιο ή μερικές εβδομάδες αργότερα λίγη σημασία έχει. Το σίγουρο είναι ότι και η Κεντρική Τράπεζα, που άλλωστε είναι ένας από τους θεσμούς, επιθυμεί να υπάρξει λύση το ταχύτερο δυνατόν.
Συμφωνείτε με τη θεωρία περί μολυσμένων και αμόλυντων; Το κοντέρ έχει μηδενίσει για όλα τα πολιτικά κόμματα που έχουν υπογράψει Μνημόνιο;
Δεν μου άρεσαν ποτέ τέτοιου είδους θεωρίες στην πολιτική, καθώς προϋποθέτουν παράλογες απλουστεύσεις και γενικεύσεις. Εξίσου απλουστευτικό θεωρώ το να εξισώνονται η διαπραγμάτευση του 2015 και η συμφωνία που πετύχαμε, με τα πεπραγμένα των προηγούμενων κυβερνήσεων. Ο καθένας έχει την ιστορία του και κρίνεται για αυτή.