Μπορούν δύο φασίστες βουλευτές να τινάξουν στον αέρα τις προσπάθειες δύο ηγετών, με τη στήριξη ολόκληρης της δημοκρατικής Ευρώπης, να λύσουν το Κυπριακό; Μπορούν. Αρκεί μια προβοκάτσια, που να συνοδευτεί από την ατολμία του ενός ηγέτη, την καχυποψία του άλλου, την υποκρισία μιας σειράς κομμάτων και τη διόλου εποικοδομητική –αν όχι ανοιχτά υπονομευτική –στάση μερικών «εγγυητών».
Το ζήτημα της «ένωσης» είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο για τους Τουρκοκύπριους. Οταν λοιπόν η κυπριακή Βουλή υιοθέτησε στις 9 Φεβρουαρίου πρόταση του ΕΛΑΜ –αδελφού κόμματος της Χρυσής Αυγής –να γιορτάζεται στα σχολεία η επέτειος του άτυπου δημοψηφίσματος του 1950, όπου το 95% των Ελληνοκυπρίων ψήφισαν (στις εκκλησίες!) υπέρ της Ενωσης με την Ελλάδα, οι Τουρκοκύπριοι θορυβήθηκαν. Και όχι μόνον αυτοί. Στη συνάντηση της περασμένης Πέμπτης, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ Εσπεν Μπαρθ Αϊντα ζήτησε από τον πρόεδρο Αναστασιάδη να αντιληφθεί τις ανησυχίες της άλλης πλευράς. Εκείνος εξοργίστηκε και βγήκε για τσιγάρο κτυπώντας την πόρτα, το ένα τσιγάρο έγινε δύο, ο Ακιντζί παρεξηγήθηκε και αποχώρησε.
Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι ο πρόεδρος της Κύπρου θέλει τη λύση και εργάζεται διακαώς για να την πετύχει. Του στήνουν όμως συνεχώς παγίδες –κι εκείνος δεν καταφέρνει πάντα να τις αποφεύγει. Οι συνομιλίες του Μοντ Πελεράν κατέρρευσαν επειδή ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών έπαιξε το εθνικιστικό του παιχνιδάκι. Οι τωρινές συνομιλίες κινδυνεύουν επειδή οι νεοναζί οργάνωσαν μια προβοκάτσια και το κόμμα του Ν. Αναστασιάδη, ο Δημοκρατικός Συναγερμός, αρνήθηκε να την εξουδετερώσει. Αντί να καταψηφίσει μαζί με το ΑΚΕΛ, επέλεξε την αποχή. Και η τροπολογία πέρασε.
Ο Νίκος Αναστασιάδης, όταν θέλει, είναι ένας στιβαρός ηγέτης. Το απέδειξε όταν ανάγκασε τον ρώσο πρεσβευτή στην Κύπρο Στανισλάβ Οσάντσι να ζητήσει συγγνώμη για την παρουσία του σε εκδήλωση των λεγόμενων «απορριπτικών», το απέδειξε εκ νέου όταν μετά το φιάσκο του Μον Πελεράν αντιστάθηκε στις πιέσεις και δέχθηκε τη διαδικασία της Γενεύης. Είναι επίσης ένας άνθρωπος με ευαισθησίες και φιλευρωπαϊκά αισθήματα. Δεν έχει λοιπόν κανέναν λόγο να παρασύρεται από τους εθνικιστές ή τους επαρχιώτες. Εστω και εκ των υστέρων, αναγνώρισε ότι ήταν σφάλμα η υπερψήφιση της τροπολογίας του ΕΛΑΜ. Αλλά τα σφάλματα διορθώνονται με πράξεις, όχι με ευχολόγια.
«Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν ψάχνουμε λύσηστην οποία εμείς θα είμαστε τα αφεντικά και οι Τουρκοκύπριοι υποτελείς», έγραψε ένας αρθρογράφος του Πολίτη, ο Κώστας Κωνσταντίνου, σημειώνοντας πως αν ήταν Τουρκοκύπριος θα ψήφιζε σήμερα Οχι στην επανένωση. Αυτός είναι σήμερα ο κίνδυνος: να χαθεί η εμπιστοσύνη που έχει με τόσο κόπο κτιστεί, να ηττηθούν οι μετριοπαθείς και να επικρατήσουν οι «λυσιφοβικοί» και οι πολεμοκάπηλοι.
Ο Νίκος Αναστασιάδης θα περάσει στην Ιστορία είτε ως ο ηγέτης που ένωσε την Κύπρο είτε ως ο μοιραίος πρόεδρος που επικύρωσε τη διχοτόμησή της. Σε μεγάλο βαθμό θα το αποφασίσει εκείνος.
