Η Γερμανία έχει διαπράξει –και διαπράττει –τεράστια λάθη στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης της ευρωζώνης και ειδικότερα στην αντιμετώπιση του ελληνικού οικονομικού προβλήματος. Αλλά από το σημείο αυτό μέχρι τη δαιμονοποίηση του Βερολίνου για ό,τι κακό ή στραβό συμβαίνει στη διαδικασία υλοποίησης του προγράμματος διάσωσης (Μνημόνιο, αξιολόγηση κ.λπ.) είναι άστοχο, άδικο και κυρίως ζημιογόνο για τη χώρα και τα πάγια συμφέροντά της. Το ίδιο ισχύει σε αναλογία και για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι θέσεις του οποίου στην αφετηρία τους τουλάχιστον (μείωση πρωτογενούς πλεονάσματος, ελάφρυνση χρέους) κάθε άλλο παρά εχθρικές θα μπορούσαν να θεωρηθούν προς την Ελλάδα. Αλλά η ελληνική πλευρά νομίζει ότι μπορεί να διαπραγματεύεται κατασκευάζοντας εξωτερικούς εχθρούς είτε στο όνομα της Γερμανίας είτε του ΔΝΤ. Αυτή η εντελώς εθνολαϊκιστική προσέγγιση μπορεί να εξυπηρετεί τις τοξικές εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες απλοϊκής σύλληψης και υπανάπτυκτης θεώρησης της πραγματικότητας, δεν εξυπηρετεί όμως τα συμφέροντα της χώρας. Διαπραγμάτευση ορθολογικού και όχι ιδεοληπτικού χαρακτήρα σημαίνει πρώτα απ’ όλα διαμόρφωση συμμαχιών στήριξης των απόψεων και στόχων σου μετατρέποντας «διαπραγματευτικούς εχθρούς» σε φίλους, εταίρους, υποστηρικτές των απόψεών σου. Το δίδαξε πρώτος απ’ όλους ο Θουκυδίδης. (Αλλά πού καιρός για Θουκυδίδη, αυτό που προέχει είναι μη τυχόν και βεβηλωθεί ο… Παρθενώνας από την Gucci και την επίδειξη μόδας που θα έκανε. Οταν ζεις μονίμως στο χτες, στο παρελθόν…).
Η Γερμανία έχει κάνει λάθη με την επιβολή αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας (λιτότητας) με την άρνησή της, ως χώρας με υψηλό πλεόνασμα στο εσωτερικό της ισοζύγιο, να επωμισθεί το αναλογούν βάρος στη διαδικασία προσαρμογής και με την απροθυμία της να στηρίξει πιο ενεργά τη διαδικασία ολοκλήρωσης της οικονομικής και νομισματικής ένωσης – ΟΝΕ (με τη δημοσιονομική ενοποίηση, αμοιβαιοποίηση χρέους, κ.λπ.). Για την ελληνική περίπτωση, η Γερμανία έχει επίσης διαπράξει λάθη αλλά έχει στηρίξει και τη χώρα. Εχει όμως απαυδήσει από την αδυναμία μας, αντίθετα με άλλες χώρες που μπήκαν σε πρόγραμμα, να σεβαστούμε υποχρεώσεις και χρονοδιαγράμματα, να προωθήσουμε μεταρρυθμίσεις και τελικά να βγούμε από την κρίση. Φθάνει έτσι στο (κακό) συμπέρασμα ότι η Ελλάδα είναι ίσως αθεράπευτη περίπτωση και ίσως η λύση να βρίσκεται τελικά στο Grexit (που βεβαίως δεν θα είναι –το αντίθετο). Αλλά δεν είναι βεβαίως μόνο η Γερμανία που σκέπτεται έτσι. Σχεδόν έτσι πάνω κάτω σκέπτεται το σύνολο των κρατών-μελών της ευρωζώνης κι ας λένε «διάφορα άλλα ευγενή» στις δημόσιες δηλώσεις τους. Βολεύει βέβαια την ελληνική πλευρά να δαιμονοποιεί τη Γερμανία (και το ΔΝΤ).
Ας σοβαρευτούμε. Καθώς ανοίγει ο εκλογικός κύκλος στη Γερμανία και γενικώς στην Ευρώπη, χρειάζεται προσοχή στο τι λέμε και κάνουμε. Και είναι καλό οι έλληνες πολιτικοί ηγέτες να βρίσκονται σε διαρκή διάλογο με τη γερμανική πολιτική ηγεσία, σε μια ώσμωση ιδεών και απόψεων στη λογική που ταιριάζει σε δύο εταίρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και πάνω απ’ όλα, ας λειτουργήσουμε λίγο «εμπαθητικά» προσπαθώντας να καταλάβουμε μιαν άλλη χώρα. Και για να καταλάβουμε τη Γερμανία, θα πρέπει να αρχίσουμε από το γεγονός ότι στη γερμανική γλώσσα η λέξη χρέος (schuld) σημαίνει ταυτόχρονα και ενοχή. Και κάπου είμαστε ένοχοι…

Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Τελευταία Νέα