Η έκκληση του Ματέο Ρέντσι στη συνέλευση του Δημοκρατικού Κόμματος ήταν υπέρ της ενότητας. Ελάχιστοι αμφιβάλλουν όμως ότι όχι μόνο η έκκληση θα πέσει στο κενό, αλλά και ότι η ιταλική Αριστερά βρίσκεται ακόμη πιο κοντά στη διάσπαση. Η αιτία, τουλάχιστον σύμφωνα με την αριστερή πτέρυγα του PD, βρίσκεται στον ίδιο τον Ρέντσι. Ο πρώην πρωθυπουργός υπέβαλε χθες τυπικά την παραίτησή του από την αρχηγία του κόμματος, αλλά με την πρόθεση να τη διεκδικήσει εκ νέου στο συνέδριο που ο ίδιος θέλει να πραγματοποιηθεί τον Μάιο. «Δεν μπορείτε να απαιτείτε από κάποιον να μη θέσει υποψηφιότητα επειδή μόνο έτσι μπορεί να αποφευχθεί η διάσπαση. Εχετε δικαίωμα να μας νικήσετε, αλλά όχι να μας αποκλείσετε» είπε από το βήμα της συνέλευσης, για να προσθέσει: «Η “διάσπαση” είναι μία από τις χειρότερες λέξεις. Αλλά υπάρχει μια χειρότερη: ο εκβιασμός».
Στο ξενοδοχείο Parco dei Principi της Ρώμης γράφτηκε ίσως το πιο δραματικό κεφάλαιο της ιστορίας του Δημοκρατικού Κόμματος, το οποίο ίδρυσε ο Βάλτερ Βελτρόνι τον Οκτώβριο του 2007 από τον σπόρο που είχε ρίξει η Ελιά του Ρομάνο Πρόντι. Λίγους μήνες μετά την επέτειο των δέκα χρόνων του, ο πολιτικός σχηματισμός που φιλοδόξησε να φέρει κάτω από την ίδια στέγη την πληθυντική Αριστερά της Ιταλίας κινδυνεύει από τον τόσο γνώριμό της στο παρελθόν κατακερματισμό. Τι είχε προηγηθεί; Η ανάληψη της ηγεσίας από τον «ορθόδοξο» Πιερλουίτζι Μπερσάνι, η «νίκη χωρίς νίκη» που πέτυχε στις εκλογές του 2013, η παραίτησή του και η διαδοχή από ένα «ξένο σώμα». Αυτός ήταν ο τότε 38χρονος Ματέο Ρέντσι. Που ήρθε από την Αριστερά της πρώην Χριστιανικής Δημοκρατίας ως οδοστρωτήρας για να απαλλάξει το πολιτικό σύστημα από το «παλιό» και να εγκαινιάσει τον ιταλικό «τρίτο δρόμο».
Ηταν μια ιδέα που δεν άρεσε καθόλου στους βαρόνους του κόμματος –ανάμεσα στους οποίους ήταν εκτός από τον Μπερσάνι και ο Μάσιμο ντ’ Αλέμα. Αυτός ο τελευταίος δεν έδωσε χθες το «παρών» στη συνέλευση, αλλά το πνεύμα του ήταν εκεί. Ο Ντ’ Αλέμα ήταν ο βασικός πόλος της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, η οποία έφτασε στο αποκορύφωμά της στο δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση. Η αριστερή πτέρυγα που εξέφραζαν τα ιστορικά στελέχη όχι μόνο δεν στήριξε τη μεταρρύθμιση με την οποία θα ενισχύονταν οι εξουσίες του πρωθυπουργού, αλλά τάχθηκε ανοικτά υπέρ της απόρριψής της. Ο Ρέντσι έμεινε μόνος και το δημοψήφισμα εξελίχθηκε σε ένα είδος ταφόπλακας. Ο «πρωθυπουργός των χιλίων ημερών», όμως, θέλει να αποδείξει ότι μπορεί να αναστηθεί από τον πολιτικό του τάφο κι ότι μπορεί να υπάρξει ένας «Ρέντσι 2.0» στην πολιτική ζωή.
Υπολογίζει για ακόμη μία φορά χωρίς τον ξενοδόχο; «Η λέξη-κλειδί που προτείνω σήμερα είναι “σεβασμός”» είπε ανοίγοντας τις εργασίες της συνέλευσης και εισπράττοντας ένα θερμό χειροκρότημα. «Είναι μία από τις πιο όμορφες λέξεις, σημαίνει να κοιτάζεις γύρω, μέσα, στα μάτια. Ο σεβασμός είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που διδάσκουν οι γονείς στα παιδιά τους. Σε μια πολιτική κοινότητα ο σεβασμός είναι η μοναδική επιλογή». Ισως όχι και τόσο παραδόξως είναι ακριβώς αυτό που καταλογίζει η παλιά φρουρά στον Ματέο Ρέντσι: η έλλειψη σεβασμού όταν μπήκε σαν σίφουνας στο κόμμα απαιτώντας από τους βαρόνους να του αδειάσουν τη γωνιά.
Σε κάθε περίπτωση, η συνέλευση έληξε χωρίς να γίνει δεκτό το αίτημα της μειοψηφίας να μετατεθεί το συνέδριο για τον Ιούλιο ή για μετά το καλοκαίρι, έτσι ώστε να υπάρξει περισσότερος χρόνος για τους άλλους υποψηφίους. Κάτι που σημαίνει ότι η παλιά φρουρά μπορεί και να αδειάσει τη γωνιά στον Ρέντσι τις επόμενες ημέρες. Αυτό που μένει να φανεί είναι πόσο από το κόμμα θα πάρει μαζί της.
