Χολιγουντιανές ανισότητες

Είναι από τις έρευνες που τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται μάλλον συχνά. Τα ευρήματά τους συζητιούνται άλλοτε ως αποκαλυπτικά και άλλοτε ως αντανακλάσεις μιας κατάστασης που καλύτερα να αντιμετωπιστεί στις αιτίες παρά στα κινηματογραφικά συμπτώματά της. Εστω κι έτσι, η πιο πρόσφατη αντίστοιχη μέτρηση, με τη σφραγίδα του Ιδρύματος Annenberg (με ειδίκευση στα media) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, δημοσιοποίησε κάμποσα ενδιαφέροντα αποτελέσματα ως προς την εκπροσώπηση των Αφροαμερικανών και των γυναικών στο Χόλιγουντ: από τις χίλιες πιο επιτυχημένες εμπορικά ταινίες της τελευταίας δεκαετίας στην Αμερική, οι μεν είχαν σκηνοθετήσει μόνο το 5,1% ενώ οι δε το 4%.

Η έρευνα μελέτησε τα εκατό φιλμ με τον μεγαλύτερο τζίρο κάθε χρονιάς από το 2007 ώς το 2016. Τα επτά μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο που μπήκαν στο μικροσκόπιό της ήταν τα Fox, Paramount, Sony, Universal, Disney, Warner Bros και Lionsgate. Το τελευταίο σημείωσε τις καλύτερες επιδόσεις ως προς τους αφροαμερικανούς κινηματογραφιστές, έχοντας συνεργαστεί, σε σύνολο 86 ταινιών των τελευταίων δέκα χρόνων, με δεκαέξι. Η Sony κατέλαβε τη δεύτερη θέση με εννιά σκηνοθέτες σε 155 συνολικά φιλμ και η Universal την τρίτη, με σκορ επτά στα 152. Τον χειρότερο βαθμό πήρε η Disney: στην τελευταία δεκαετία, από τις 101 ταινίες της με τα μεγαλύτερα κέρδη καμία δεν σκηνοθετήθηκε από Αφροαμερικανό. Επιχειρώντας ίσως να διορθώσει την κατάσταση, ο κινηματογραφικός κολοσσός έχει ήδη αναθέσει στην Αβα Ντιβερνέ τη σκηνοθεσία της ταινίας «A wrinkle in time» και στον Ράιαν Κούγκλερ τον επικείμενο «Μαύρο Πάνθηρα».

Στο θέμα της γυναικείας εκπροσώπησης, από όλα τα μεγάλα στούντιο η Warner Bros συνεργάστηκε με τις περισσότερες σκηνοθέτριες: με δέκα για την ακρίβεια σε σύνολο 174 ταινιών. Τη δεύτερη θέση πήρε η Fox με επτά σκηνοθέτριες σε 137 ταινίες, ενώ τα χειρότερα αποτελέσματα είχαν η Paramount και η Lionsgate με 3 γυναίκες σε 108 και 86 ταινίες αντίστοιχα. Γυναίκες αφροαμερικανικής καταγωγής βρέθηκαν μόνο τρεις: η Αβα Ντιβερνέ, η Τζίνα-Πρινς Μπάιδεγουντ (γνωστή σε εμάς από το «Πότε πέφτει ένα αστέρι» του 2014) και η Σανάα Χάμρι («Ενα μπλου τζιν για τέσσερις, 2»). Με δυο λόγια, η αναλογία ανδρών – γυναικών ήταν 16:1 μεταξύ 2007-2016. Οι δε ταινίες των ανδρών σκηνοθετών είχαν και μεγαλύτερο μπάτζετ.

Τι επίδραση έχουν όλα αυτά στο σινεμά που παράγει το Χόλιγουντ; Αρκετά αρνητική, σύμφωνα με τη Στέισι Σμιθ, βασική υπεύθυνη της έρευνας του Ιδρύματος Annenberg και του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας: «Η έρευνα μας δείχνει με συνέπεια ότι πίσω από την κάμερα η σκηνοθεσία είναι ένα επάγγελμα κυριαρχούμενο από λευκούς άνδρες» δήλωνε σχετικά. «Οταν ο φακός είναι τόσο παραμορφωμένος, προσφέρει στο κοινό μια μεροληπτική προσέγγιση της κοινωνίας, που στερείται της προοπτικής των γυναικών και των μαύρων».