Ενα πακέτο γεμάτο… μεταμφιεσμένα μέτρα

Το κάστρο της προκαταβολικής νομοθέτησης μέτρων για μείωση του αφορολογήτου και των συντάξεων, αλλά και για σκληρές αλλαγές στην αγορά εργασίας, έπεσε στη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup, χωρίς να υπάρξει λύση – πακέτο για χρέος και πλεονάσματα. Αυτά θα έρθουν σε δεύτερο χρόνο. Μετά τα μέτρα.

Το αφορολόγητο όμως, με βάση τη χθεσινή συμφωνία στο Eurogroup, έχει ήδη μπει στη μέγγενη και ανάλογα με το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων που αναμένεται να αρχίσουν εκ νέου την ερχόμενη Τρίτη στην Αθήνα, ενδέχεται να μειωθεί έως τα 5.900 ευρώ από το 2019. Ορισμένες πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ως ενδεχόμενο ακόμα και τον μέσο όρο της ευρωζώνης ή αφορολόγητο στο ύψος των 5.500 ευρώ. Σε αυτό το σενάριο, ο πέλεκυς του φόρου εισοδήματος θα πέσει ακόμα και σε φορολογουμένους με μηνιαίες αποδοχές πάνω από 392 ευρώ (στην περίπτωση 14 μισθών) ή 458 ευρώ (με 12 μισθούς).

Παράλληλα, οι συντάξεις μπαίνουν στην πρέσα. Σταδιακά από το 2020 θα αρχίσει ένας νέος γύρος περικοπών σε 1,4 εκατομμύρια συνταξιούχους με στόχο την εξοικονόμηση 0,75% του ΑΕΠ ή περίπου 1,4 δισ. ευρώ. Οι περικοπές στις συντάξεις θα εκτείνονται έως το 2025.

Ο συμβιβασμός στα μέτρα έγινε με αντίμετρα, τα οποία όμως τελούν υπό την αίρεση προηγούμενης υπέρβασης των δημοσιονομικών στόχων. Πρακτικά, αν το 2018 επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα υψηλότερο από το 3,5% του ΑΕΠ, η ελληνική κυβέρνηση από το 2019 θα έχει τη δυνατότητα να αρχίσει να κόβει φόρους.

Οχι όποιους φόρους αποφασίσει μόνη της. Οι αποφάσεις και για τα θετικά μέτρα υπό αίρεση, θα συμφωνηθούν με τους δανειστές στο πλαίσιο του νέου γύρου διαπραγματεύσεων, αλλά όπως είπε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντεϊσελμπλούμ κλείνοντας το μάτι στην κυβέρνηση, είναι στη διακριτική της ευχέρεια, αν θέλει, να τα προ-νομοθετήσει και αυτά.

Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ως πιθανά αντίμετρα, τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 35%, τη μείωση των συντελεστών φορολογίας εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τη μετάταξη του κλάδου εστίασης και κάποιων προϊόντων διατροφής από τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 24% στο 13% και της ενέργειας από το 13% στο 6%.

ΤΟ ΔΝΤ. Η πρώτη αντίδραση του ΔΝΤ είναι μάλλον ενδεικτική για το εάν θα περάσει η κυβερνητική συνταγή των αντισταθμιστικών μέτρων ή η δική του. «Είναι πολύ νωρίς να κάνουμε εικασίες για την προοπτική επίτευξης συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο κατά τη διάρκεια αυτής της αποστολής» ανέφερε σε ανακοίνωσή του, λίγο μετά την ανακοίνωση του Eurogroup για επιστροφή των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα τις επόμενες ημέρες, με στόχο την επίτευξη του λεγόμενου Staff Level Agreement.

Το ΔΝΤ έχει υποδείξει μείωση του αφορολογήτου με παράλληλη μείωση των ανώτατων φορολογικών συντελεστών για φυσικά πρόσωπα (μιλά μάλιστα για χαμηλούς συντελεστές στην περιοχή του 15%-20%), μείωση του φόρου εισοδήματος στις επιχειρήσεις κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες και ενδεχόμενη μείωση του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ από το 24% στο 23%.

Η επάνοδος του κουαρτέτου στην Αθήνα θα πρέπει να ξεκαθαρίσει όλο το πακέτο των μέτρων. Και στο σκέλος αυτών που θα εφαρμοστούν βρέξει -χιονίσει και στο μέτωπο των υπό αίρεση αντισταθμιστικών. Παράλληλα, θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το ύψος του πακέτου. Το αρχικό 2% του ΑΕΠ εκτιμάται τόσο από κυβερνητικές όσο και από ευρωπαϊκές πηγές ότι μπορεί να υποχωρήσει έως και την περιοχή του 1,2% – 1,5%, ανάλογα με την ποιοτική αξιολόγηση (αν υπάρχουν στοιχεία διατηρησιμότητας) του περυσινού πρωτογενούς πλεονάσματος. Η συμπίεση του εύρους των μέτρων προϋποθέτει αναθεώρηση των εκτιμήσεων του ΔΝΤ.

ΑΝΟΙΧΤΑ ΜΕΤΩΠΑ. Στο μέτωπο του χρέους και των πρωτογενών πλεονασμάτων δεν υπάρχει το παραμικρό επί του παρόντος. Ο πρόεδρος του Eurogroup ανέφερε ότι αυτές οι δύο παράμετροι θα συζητηθούν όταν και εφόσον υπάρξει συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο με τους δανειστές, αν και άφησε ένα παράθυρο για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 3,5% του ΑΕΠ σε πιο «ρεαλιστικά» επίπεδα. Η αυριανή συνάντηση Μέρκελ – Λαγκάρντ – Γιούνκερ αναμένεται να δώσει τον τόνο των όποιων προσδοκιών. Στόχος όμως παραμένει σύμφωνα με τον Γερούν Ντεϊσελμπλούμ η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, μέσω μιας συμφωνίας η οποία θα ικανοποιεί τις απαιτήσεις του Ταμείου για μεταρρυθμίσεις – δημοσιονομικό μονοπάτι και χρέος.

Οσον αφορά τον χρόνο ολοκλήρωσης της συμφωνίας, φαίνεται να υπάρχει ακόμα δρόμος. «Δεν υπάρχει κανένα θέμα ρευστότητας για την Ελλάδα» είπε ο Ντεϊσελμπλούμ, για να προσθέσει με νόημα ότι δεν υπάρχει λόγος εκταμιεύσεων τον Μάρτιο, τον Απρίλιο ή τον Μάιο. «Δεν λέω ότι χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε όλον αυτόν τον χρόνο» συμπλήρωσε, για να ξεκαθαρίσει ότι όσο νωρίτερα κλείσει η συμφωνία, τόσο το καλύτερο για την οικονομία. Η κυβέρνηση όμως επείγεται να κλείσει το συνολικό πακέτο για να μην αναθεωρήσει για μια ακόμα φορά τον στόχο ένταξης στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Το επόμενο τρένο περνά στις 27 Απριλίου.