Στα γεμάτα δάση βουνά κατά μήκος των διαφιλονικούμενων συνόρων μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, μια περιπολία αμερικανών στρατιωτών υπό νατοϊκή διοίκηση βαδίζει με κόπο στο χιόνι και στη λάσπη, έχοντας τον νου τους για λαθρεμπόρους ή όσους προσπαθούν να διασχίσουν την περιοχή. Με δεδομένη την αιματηρή ιστορία της, η κατάσταση είναι ήρεμη προς το παρόν.
Ομως τόσο στη Σερβία όσο και στο Κόσοβο οι παλιές έχθρες αναβιώνουν καθώς στην περιοχή των Βαλκανίων που έχει δει πολλούς πολέμους τον τελευταίο αιώνα επικρατεί και πάλι επικίνδυνη αναταραχή. Για άλλη μία φορά, εκτιμούν οι «New York Times», η Ρωσία υποδαυλίζει την ένταση, σε μια περιοχή που τονίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν το ΝΑΤΟ και η ΕΕ.
«Η Ρωσία θεωρεί πως η Δύση ανακατεύεται στην αυλή της και ο πρόεδρος Πούτιν θέλει να δείξει ότι μπορεί να προχωρήσει σε αντίποινα» σχολιάζει ο Ντίμιταρ Μπέτσεφ, ειδικός στη Ρωσία και στα Βαλκάνια και επικεφαλής του Ινστιτούτου Ευρωπαϊκής Πολιτικής στη Σόφια της Βουλγαρίας. «Θεωρούν τα Βαλκάνια ως υπογάστριο της Δύσης και γι’ αυτό θέλουν να επηρεάσουν την κατάσταση».
Σχεδόν 18 χρόνια μετά τη στρατιωτική επέμβαση που έγινε με αμερικανική ηγεσία και τερμάτισε τη σερβική κυριαρχία στο Κόσοβο, οι συνοριακές περιπολίες αποτελούν μέρος της μεγαλύτερης σε διάρκεια αποστολής του ΝΑΤΟ στην Ιστορία. Παρότι η ΕΕ έχει σημειώσει περιορισμένη πρόοδο στην πολιτική επίλυση της διαμάχης μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, η παρουσία νατοϊκών δυνάμεων έχει διατηρήσει μια ανήσυχη ειρήνη. Ομως η εχθρότητα μεταξύ της μειοψηφίας των Σέρβων και της πλειοψηφίας των Αλβανών κατοίκων του Κοσόβου είναι αισθητή.
Η Ρωσία έχει ιστορικούς δεσμούς με τη Σερβία και αντιτάχθηκε έντονα στον νατοϊκό πόλεμο για το Κόσοβο το 1999. Επειτα από τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς, η Σερβία έχασε τον έλεγχο της περιοχής, όμως συνεχίζει να υποστηρίζει τους Σέρβους που ζουν εκεί, αρνούμενη να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου, που θεωρείται λίκνο του σερβικού έθνους και της ορθόδοξης πίστης του.
Η Μόσχα στήριξε τους Σέρβους της Βοσνίας όταν πραγματοποίησαν ένα αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα τον Νοέμβριο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη ανεξαρτησία από το Σαράγεβο. Εναν μήνα αργότερα, η Ρωσία στήριξε ορισμένα μικρά κόμματα της αντιπολίτευσης στις εκλογές που έγιναν στην ΠΓΔΜ. Στο Μαυροβούνιο, τη μικρή γειτονική χώρα της Σερβίας και πρώην σύμμαχο της Ρωσίας που τώρα ετοιμάζεται να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, οι Αρχές ανακοίνωσαν πως πρόλαβαν τον Οκτώβριο την εκδήλωση πραξικοπήματος που είχε ενορχηστρωθεί από τους Ρώσους.
Τον Ιανουάριο, η Σερβία έθεσε ζητήματα στον λεγόμενο διάλογο των Βρυξελλών, δηλαδή τις προσπάθειες εύρεσης διπλωματικής λύσης, που γίνονται υπό την αιγίδα της ΕΕ, και οι Βρυξέλλες θεωρούν πως η Ρωσία υποστήριξε το Βελιγράδι.
Από το 2008, όταν το Κόσοβο ανακήρυξε την ανεξαρτησία του, η κυβέρνηση της Πρίστινα, στην οποία κυριαρχούν αλβανόφωνοι, δεν έχει καταφέρει να θέσει υπό τον έλεγχό της τις σερβικές περιοχές βόρεια του ποταμού Ιμπάρ –όπου βρίσκεται και η Μιτρόβιτσα, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Κοσόβου. Οι Σέρβοι ύψωσαν μάλιστα τείχος, που χωρίζει τις βόρειες περιοχές της πόλης από τις νότιες, όπου ζουν κυρίως αλβανόφωνοι. Αξιωματούχοι της ΕΕ απαίτησαν να καταστραφεί το τείχος μάταια προς το παρόν.
Η σερβική κυβέρνηση έστειλε ένα, ρωσικής κατασκευής, τρένο από το Βελιγράδι στη Μιτρόβιτσα. Στα βαγόνια κρεμάστηκαν πανό που έγραφαν «το Κόσοβο είναι Σερβία», σε περισσότερες από 20 γλώσσες. Οι Κοσοβάροι σταμάτησαν το τρένο στα σύνορα, κατηγόρησαν τη Σερβία ότι θέλει να εισβάλει στο Βόρειο Κόσοβο και να το προσαρτήσει, όπως έκαναν οι Ρώσοι με την Κριμαία. Με τη σειρά της, η Σερβία κατηγόρησε τους Αλβανούς ότι βάζουν νάρκες κατά μήκος των σιδηροδρομικών γραμμών και σχεδιάζουν βομβαρδισμούς των, ιερών για τους Σέρβους, τόπων.
Ο πρόεδρος της Σερβίας Τόμισλαβ Νίκολιτς, που θεωρείται ότι στηρίζεται από τη Ρωσία και θα διεκδικήσει δεύτερη πενταετή θητεία στις εκλογές του Απριλίου, απείλησε να στείλει στρατεύματα στο Κόσοβο για να προστατεύσει τους σέρβους κατοίκους, εάν χρειαστεί. Ο ρώσος πρεσβευτής στη Σερβία Αλεξάντρ Τσεπούριν έγραψε πρόσφατα άρθρο σε σερβική εφημερίδα, όπου ανέφερε ότι η Μόσχα θα υποστηρίξει «τη Σερβία για την αντιμετώπιση προσπαθειών να δημιουργηθεί τεχνητό ψευδοκράτος στο Κόσοβο».
