Αναζήτηση
«Αστεία τα περί τέλους της λιτότητας. Το σχήμα “για κάθε ευρώ φόρο και ένα ευρώ φοροαπαλλαγή” δεν είναι λόγος πανηγυρισμού, αλλά προβληματισμού».
Τα λόγια ανήκουν σε επιχειρηματία από τον χώρο της βιομηχανίας που, όπως και άλλοι, είχε πιστέψει το αφήγημα ότι μέχρι το τέλος του 2016 θα έκλειναν η αξιολόγηση και η συμφωνία για το χρέος, έπειτα θα μπαίναμε στην ποσοτική χαλάρωση και το επενδυτικό κλίμα θα γυρνούσε.
Τώρα βλέπει ότι η ευκαιρία γρήγορης ένταξης στο QE χάνεται, πως τα σημάδια παράλυσης στην οικονομία πολλαπλασιάζονται και ότι θα χρειαστεί διπλή και τριπλή προσπάθεια εκ μέρους μας για να βελτιωθεί το κλίμα και να τονωθεί η ρευστότητα.
«Δεν αρκεί η δημοσιονομική ουδετερότητα. Το περάσαμε προ πολλού αυτό το στάδιο. Τώρα θέλουμε αποκλιμάκωση των φόρων, όχι παγίωση της υπερφορολόγησης» λέει από την πλευρά του στέλεχος από τον χώρο των εξαγωγέων. Και θυμίζει ότι ο κλάδος περιμένει ακόμη εκείνο το περίφημο 1,8 δισ. ευρώ, μέρος της προηγούμενης δόσης, που υποτίθεται ότι θα ανακούφιζε την πραγματική οικονομία και θα κατέβαλλε η κυβέρνηση έως τον Δεκέμβριο. «Καθυστερεί η καταβολή του ποσού και παρ’ όλα αυτά πανηγυρίζουμε» σχολιάζει με νόημα.
«Πού την είδαν την έξοδο από την κρίση;» απορεί άλλο στέλεχος από τον χώρο της βιομηχανίας, σχολιάζοντας τις δηλώσεις του υπ. Υποδομών Χρήστου Σπίρτζη από τα Ιωάννινα, ο οποίος παρομοίασε το αποτέλεσμα του Eurogroup με την απελευθέρωση της πόλης από τον τουρκικό ζυγό. Εάν βελτιωνόταν η κατάσταση και η οικονομία εξερχόταν της κρίσης, θα υπήρχαν απτές ενδείξεις, όπως η απόσυρση των capital controls, εξηγεί ο συνομιλητής μας. «Οχι μόνο αυτό δεν έχει γίνει, αλλά αν δεν επιτευχθεί άμεσα μια συμφωνία, ο επιχειρηματικός κόσμος φοβάται ότι σε λίγο θα μιλάμε για σκλήρυνση των capital controls. Τις ίδιες αντιδράσεις προκαλεί στην πραγματική οικονομία και η δήλωση Δραγασάκη ότι αν το ΔΝΤ επιμείνει στη φορολόγηση των φτωχών και στη μείωση της φορολογίας των πλουσίων, τότε θα υπάρξει σύγκρουση. Δηλώσεις εσωτερικής κατανάλωσης όπως αυτή δεν βοηθούν σε καμία περίπτωση στη βελτίωση του κλίματος, ούτε στέλνουν το μήνυμα ότι θα κλείσει η περιβόητη αξιολόγηση, που αποτελεί ορόσημο για όλους τους επιχειρηματίες» λέει ο συνομιλητής μας.
Τα λένε αυτά στελέχη της αγοράς, έχει όμως σημασία ότι τα λένε πλέον και επιχειρηματίες που είχαν πιστέψει τον κυβερνητικό σχεδιασμό –ότι από το 2017 και μετά, με αιχμή τη συμφωνία για το χρέος, θα διαμορφώνονταν συνθήκες για να ανασάνει η χώρα.
Ο επιχειρηματικός κόσμος δεν πανηγυρίζει. Παρά βλέπει κάθε ημέρα που περνά την κατάσταση στην οικονομία να γίνεται ένας όλο και πιο επικίνδυνος βάλτος και όλα όσα περνούν από το χέρι της κυβέρνησης, από τις μεταρρυθμίσεις μέχρι τις επενδύσεις, τις ιδιωτικοποιήσεις και τη ρευστότητα, να είναι κολλημένα στη λάσπη.
Στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων, τίποτα δεν προχωρά, τίποτα δεν ολοκληρώνεται, νέα προσκόμματα και «πονηρές» συμπτώσεις ήτρικλοποδιές εμφανίζονται από το πουθενά (Ελληνικό, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, αεροδρόμια) και είναι πασιφανές ότι η κυβέρνηση έχει κατεβάσει τα μολύβια.
Ιδια εικόνα μεταφέρουν και στελέχη των συστημικών τραπεζών, επισημαίνοντας ότι «οι ξένες τράπεζες κρατούν ερμητικά κλειστές τις πόρτες χρηματοδότησης για επενδύσεις στην Ελλάδα, ακόμη και όταν πρόκειται για έργα με εξασφαλισμένη απόδοση, όπως ο Αστέρας Βουλιαγμένης ή τα 14 αεροδρόμια».
Τραβώντας την «κουρτίνα» πίσω από τις δύο προβεβλημένες ιδιωτικοποιήσεις, δεν βρίσκουμε ούτε μια ξένη εμπορική τράπεζα, παρότι αφορούν και οι δύο τη μοναδική μας βαριά βιομηχανία, τον τουρισμό. Τόσο στη μια όσο και στην άλλη περίπτωση, οι μόνες εμπορικές τράπεζες που συμμετέχουν στα χρηματοδοτικά σχήματα είναι ελληνικές.
Δεν είναι δηλαδή μόνο ότι οι ξένες εμπορικές τράπεζες κλείνουν την πόρτα όταν ακούν την εθνικότητα της επιχείρησης. Το ίδιο ακριβώς συνεχίζει να συμβαίνει και όταν το έργο βρίσκεται στην Ελλάδα, ανεξάρτητα αν ο υποψήφιος δανειολήπτης είναι μεγάλη ξένη εταιρεία.
Τα ελληνικά επιτόκια θα παραμένουν στο 4%-5%, δηλαδή 3 με 4 μονάδες πάνω από τα ευρωπαϊκά, σχολιάζει επικεφαλής του τμήματος χορηγήσεων επιχειρηματικών δανείων συστημικής τράπεζας. Η χρηματοδότηση θα αλλάξει μόνο όταν επανέλθει η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία.
Οι επιπτώσεις της αβεβαιότητας των τελευταίων ημερών δεν έχουν ακόμη αποτυπωθεί στα επίσημα στοιχεία. Ο φόβος είναι πως όταν σε λίγο καιρό θα αποτυπωθούν, τα πράγματα θα έχουν γίνει χειρότερα και δύσκολα αναστρέψιμα. «Οπως λένε και οι προπονητές “βλέπουμε κάθε αγώνα ξεχωριστά”, έτσι και εμείς βλέπουμε κάθε εβδομάδα ξεχωριστά» λέει παράγοντας από τον χώρο των εξαγωγέων για να αποτυπώσει την αβεβαιότητα, που μεταφράζεται σε αδυναμία χάραξης ενός μακροπρόθεσμου business plan.
