Θα είναι πράγματι τραγικό για την Κύπρο αν η συγκροτημένη προσπάθεια Αναστασιάδη – Ακιντζί, που έχει φέρει τη λύση τόσο κοντά όσο ποτέ άλλοτε, καταρρεύσει για μιαν ηλίθια, άνευ περιεχομένου, απόφαση της Βουλής. Τα συμφέροντα όλων των εμπλεκομένων –Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, Τουρκίας και Ελλάδας, και των δυνάμεων που επιδιώκουν σταθερότητα στην περιοχή –συγκλίνουν προς λύση επανένωσης της Κύπρου σε ένα ομοσπονδιακό κράτος. Εχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι ένα μεγάλο κοινό συμφέρον: την ανεμπόδιστη εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτό συνεπάγεται συνεργασία σε συνθήκες σταθερότητας. Το δίκτυο αλληλεξάρτησης –μεταξύ κρατών και μεταξύ κρατών και εταιρειών –που θα δημιουργήσει η συνεργασία για την ενέργεια θα λειτουργήσει από μόνη της ως πρόσθετος συντελεστής ασφάλειας.
Οι συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί σε ουσιώδη ζητήματα, όπως ασφάλεια, βασικές ελευθερίες, διακυβέρνηση, μηχανισμοί άρσης αδιεξόδων, είναι τέτοιες που βελτιώνουν και το Σχέδιο Ανάν και το Σύνταγμα του 1960. Στο ζήτημα της ασφάλειας κρατάμε την από μέρους της Τουρκίας ετοιμότητα για αναθεώρηση των Συνθηκών του 1960 με τρόπο ώστε η ασφάλεια της μιας κοινότητας να μη συνιστά απειλή για την άλλη. Το ζήτημα της «ισότιμης μεταχείρισης» ελλήνων και τούρκων πολιτών στην εφαρμογή των τεσσάρων βασικών ελευθεριών θα μπορούσε να διευθετηθεί ανώδυνα στα πλαίσια της συμφωνίας για την αναλογία πληθυσμού 4:1 με τρόπο ώστε να ισχύει η ίδια αναλογία για έλληνες και τούρκους πολίτες που θα εγκαθίστανται στην Κύπρο. Θα μπορούσε επίσης να διασφαλιστεί η αποτελεσματική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων σε όλα τα επίπεδα της διακυβέρνησης, νοουμένου ότι θα υπάρξει ανάλογη διεύρυνση των μηχανισμών άρσης αδιεξόδων ώστε να καλύπτει όλα τα ενδεχόμενα.
Πέρα από τα αυτονόητα, η απόφαση της Βουλής καταδεικνύει ότι ως Ελληνοκύπριοι δεν έχουμε ακόμα το θάρρος να δούμε κριτικά το ενωτικό κίνημα και να κατανοήσουμε ότι η εμμονή στην ένωση υπήρξε η κύρια γενεσιουργός αιτία των δεινών της Κύπρου. Η δε ανακίνηση του ζητήματος στην παρούσα συγκυρία είναι δηλωτική της συνεχιζόμενης εμμονής πολλών Ελληνοκυπρίων σε μια άτεγκτη πλειοψηφική αντίληψη της δημοκρατίας που αρνείται και τη λογική της ομοσπονδίας. Είναι αυτό το στοιχείο της επίδικης απόφασης που προκαλεί ανησυχία στους Τουρκοκυπρίους. Και είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργήσουμε, μέσα από την παιδεία και την ευρύτερη συμπεριφορά μας, κουλτούρα αποδοχής των αρχών της ομοσπονδίας και της ειρηνικής συνύπαρξης. Τα γεγονότα τρέχουν. Και πρέπει άμεσα να δώσουμε δείγμα γραφής. Το οποίο οι Τουρκοκύπριοι να δείξουν ετοιμότητα να καλωσορίσουν. Τα κοινά συμφέροντα οδηγούν στη λύση. Οι μικρότητες στην κρίση.
Ο Χρυσόστομος Περικλέους είναι ιστορικός. Πρόσφατο βιβλίο του, «Κυπριακή Δημοκρατία 50 χρόνια» (εκδ. Παπαζήση)
