Αν κάτι προκαλεί ανησυχία στα στελέχη της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ λίγες ημέρες πριν από την επάνοδο των τροϊκανών στην Αθήνα αυτό αφορά το άγνωστο των απαιτήσεών τους. Στο Μαξίμου και στην Κουμουνδούρου έχουν πάρει ανάσα από την «κατ’ αρχήν» συμφωνία του Eurogroup, ωστόσο η καχυποψία για τις αξιώσεις που θα προβάλουν οι δανειστές στα μακριά τραπέζια συσκέψεων του Χίλτον είναι διάχυτη.

Κυβερνητικοί παράγοντες αναγνωρίζουν πως η συμφωνία ενδέχεται να έχει πολλές γκρίζες ζώνες, κυρίως ως προς το σκέλος των αντισταθμιστικών μέτρων που επιθυμεί να περάσει το οικονομικό επιτελείο για να πετύχει το λεγόμενο «δημοσιονομικό ουδέτερο» στη διαδικασία προσθαφαιρέσεων των μέτρων. Και ασφαλώς, σημείο αιχμής για το Μαξίμου αποτελεί η αναλογία κατανομής των βαρών στους πολίτες με κύριο μέλημα τη μικρότερη επιβάρυνση στους πιο αδύναμους.

Ομολογουμένως δύσκολες ισορροπίες. Ως εκ τούτου δεν πρέπει, λένε αρμόδιες πηγές, να υποτιμάται η πρόσφατη παρέμβαση του αντιπροέδρου της Κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη ο οποίος σχολίασε πως εάν το ΔΝΤ επιμείνει στη φορολόγηση των φτωχών στρωμάτων και στην ελάφρυνση των πλούσιων θα συγκρουστούμε.

Αυστηρό μήνυμαπρος ΔΝΤ

Η αναφορά Δραγασάκη διατρέχει συνολικά τη φιλοσοφία της κυβέρνησης ως προς τον τρόπο αξιοποίησης των εσόδων που θα προκύψουν από τη μείωση του αφορολόγητου. Οπως ο ίδιος ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης θυμίζει σε συνεργάτες του, το ΔΝΤ και ο Τόμσεν στην αρθρογραφία τους αναφέρουν ότι τα έσοδα αυτά θα πρέπει να αξιοποιηθούν για τη μείωση των υψηλών φορολογικών συντελεστών υψηλών εισοδημάτων. Ομως, διευκρινίζει, αυτό έχει ξεπεραστεί ούτως ή άλλως από την πρόσφατη απόφαση του Eurogroup που δίνει τη δυνατότητα στην ελληνική κυβέρνηση να εκμεταλλευτεί εκείνη τα έσοδα από τη μείωση του αφορολογήτου. «Οτιδήποτε άλλο θα ήταν παραβίαση της συμφωνίας» σχολιάζει ο Δραγασάκης παραπέμποντας και στις σχετικές δηλώσεις Ντεϊσελμπλούμ – Μοσκοβισί που έχουν μιλήσει για δημοσιονομική εξισορρόπηση επιτρέποντας στην κυβέρνηση να αποφασίσει πώς θα διαθέσει τα έσοδα υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει ενημερώσει και τους θεσμούς. «Αρα, εάν το ΔΝΤ προβάλει ξεπερασμένες από τις αποφάσεις αξιώσεις, θα είναι στοιχείο αντιπαράθεσης» εξηγεί ο αντιπρόεδρος στους συνομιλητές του προειδοποιώντας ότι «αυτό δεν θα το δεχτούμε».

Στο συγκεκριμένο πλαίσιο η κυβέρνηση επεξεργάζεται ήδη εναλλακτικά σενάρια για τα αντισταθμιστικά μέτρα και το πώς θα είναι στοχευμένα για να ανακουφίσουν τις πιο αδύναμες κοινωνικές ομάδες. «Θα επιδιώξουμε τα αντίμετρα που θα ψηφίσουμε να έχουν ταξικό πρόσημο. Οπως για παράδειγμα στον ΕΝΦΙΑ, στο ενεργειακό ή στις επιχειρήσεις. Θεωρητικά η μείωση που θα υποστεί ο ΕΝΦΙΑ μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη στους μικροϊδιοκτήτες με χαμηλά εισοδήματα και μικρότερη σε όσους έχουν πολλά ακίνητα σε συνδυασμό με πολύ υψηλά εισοδήματα. Ολα αυτά είναι υπό εξέταση, όπως επίσης το αν η μείωση του ΦΠΑ στα τιμολόγια των παρόχων ενέργειας, π.χ. ΔΕΗ, θα είναι ίδια για όλες τις κοινωνικές ομάδες.

Πονοκέφαλοςγια τις συντάξεις

Ωστόσο, ο μεγάλος πονοκέφαλος στο Μαξίμου και το οικονομικό επιτελείο είναι το θέμα των συντάξεων. Η κυβέρνηση θα βρεθεί σε προφανή αδυναμία να αιτιολογήσει περαιτέρω περικοπές σε συντάξεις – οι πληροφορίες κάνουν λόγο για 0,75% περιορισμό των συνταξιοδοτικών δαπανών σε ορίζοντα πενταετίας – ιδίως όταν μία από τις κεντρικές επιλογές της είναι η προστασία των χαμηλοσυνταξιούχων. Στο θέμα των συντάξεων η κατάσταση γίνεται περίπλοκη. Η κυβέρνηση καλείται να αναθεωρήσει τη λογική που επέβαλαν τα πράγματα σύμφωνα με την οποία από μια σύνταξη συντηρείται ενδεχομένως ολόκληρη οικογένεια και με ανέργους και να αντιστρέψει τα επιχειρήματα στη λογική ότι με την αύξηση των θέσεων απασχόλησης να πρέπει οι εργαζόμενοι σε μια οικογένεια να έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίζουν και τους συνταξιούχους γονείς τους.

Το συμπέρασμα είναι ότι το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να αναζητήσει τρόπους προστασίας των χαμηλοσυνταξιούχων οι οποίοι επιπροσθέτως θα χάσουν και από τη μείωση του αφορολογήτου. Διπλό το χτύπημα δηλαδή.

Ολα αυτά κάνουν τον υπουργό Οικονομικών να ασχολείται ελάχιστα με τον… θάνατο των «rumours of my death» και περισσότερο με το πώς θα οδηγήσει η διαπραγμάτευση με τα τεχνικά κλιμάκια σε ένα περίγραμμα μέτρων που θα μπορεί να περάσει από τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ και να είναι «χωνέψιμο» από την κοινωνία.

Εντατικό μασάζστους βουλευτές

Στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ επικρατεί αυτήν τη στιγμή αμηχανία. Τα στελέχη του θεωρούν ότι το Eurogroup έδωσε κάτι καλύτερο από τα προσδοκώμενα, όμως η διαπραγμάτευση συνεχίζεται και τίποτα δεν θεωρείται δεδομένο εάν δεν επέλθει η τελική συμφωνία. Η συνάντηση Μέρκελ – Λαγκάρντ πήγε καλά κυρίως για τις δύο κυρίες και έγινε σαφές ότι το ΔΝΤ προτίθεται να μεταθέσει τις αξιώσεις του για το χρέος διευκολύνοντας τη γερμανίδα καγκελάριο στην προεκλογική της πορεία. Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν μία ιδιαίτερη ανησυχία που από ορισμένους εκδηλώνεται με διάθεση φυγής («ας έρθει άλλη κυβέρνηση να τα ψηφίσει», Μανιός), από άλλους με ηττοπάθεια («έχουμε υποστεί μία ήττα τακτικής», Μπαλαούρας) και από άλλους με υπομονή, «ας έρθει κι αυτό το πακέτο να τελειώνουμε».

Ο Αλέξης Τσίπρας γνωρίζει ότι θα πρέπει σε λίγες ημέρες να ξεκινήσει από όλες τις πλευρές το εντατικό μασάζ στους βουλευτές, όμως όλα αυτά θα πάρουν τον δρόμο τους μόνο εφόσον η διαπραγμάτευση με τα τεχνικά κλιμάκια οδηγήσει σε σαφή εικόνα και για τα μέτρα και για τα αντίμετρα. Προς το παρόν φρόντισε να λειάνει τις γωνίες που έξυναν τη σχέση του Μαξίμου με τον Πάνο Καμμένο αφήνοντας να διαρρεύσει τηλεφώνημά τους μέσω του οποίου αποκαταστάθηκαν οι όποιες «παρεξηγήσεις» είχαν δημιουργηθεί μετά την παρέμβαση Φίλη που αμφισβήτησε τη συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ και ζήτησε δρομολόγηση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ. Παρ’ όλα αυτά θεωρείται ότι η σχέση με τον κυβερνητικό εταίρο θα πρέπει να ξαναζεσταθεί για όσο διάστημα τουλάχιστον το Μαξίμου θα έχει επιλέξει τη συγκυβέρνηση με τους Ανεξάρτητους Ελληνες. Κάτι που επιχειρείται όπως φαίνεται ακόμη και με αρθρογραφία μέσω της «Αυγής» όπου δικαιολογείται η συνύπαρξη με το κόμμα Καμμένου και αφήνονται αιχμές για τη στάση του Νίκου Φίλη στην παρούσα φάση. Γενικώς η κυβέρνηση θεωρεί ότι η παρέμβαση περί συνεργασίας με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη είναι άστοχη και ανεπίκαιρη και ότι δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες που θα επέτρεπαν συμπόρευση. «Οι συνθήκες πρέπει να ωριμάσουν πρώτα στην κοινωνία» αναφέρουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές.

Τα εσωκομματικάκάτω απ’ το χαλί

Πάντως και ο Φίλης δείχνει τις τελευταίες ημέρες ότι δεν επιθυμεί να βάλει κι άλλο λάδι στη φωτιά στις σχέσεις του με το Μαξίμου. Η διαρροή της ερώτησης 14 βουλευτών προς τον υπουργό Αμυνας (δηλαδή τον Καμμένο) για τα εξοπλιστικά προγράμματα προκάλεσε εκνευρισμό ακόμη και μεταξύ των υπογραφόντων διότι, ενώ είχαν αποφασίσει να τη φρενάρουν επειδή «η κυβέρνηση βρίσκεται σε ναρκοπέδιο», δημοσιοποιήθηκε προκαλώντας δυσάρεστες εντυπώσεις και προβληματισμό στο Μαξίμου. Πάντως ούτε ο Νίκος Φίλης ούτε κανείς από την ομάδα των 53 σκέφτονται προσώρας να δημιουργήσουν πρόβλημα στην κυβέρνηση προκαλώντας αποσταθεροποίηση όταν θα φτάσει στη Βουλή η συμφωνία με τα βαριά μέτρα που θα εφαρμοστούν από το 2019.

Αυτό δεν σημαίνει ότι τα εσωκομματικά προβλήματα που τώρα σπρώχνονται αναγκαστικά κάτω απ’ το χαλί δεν θα βγουν κάποια στιγμή στην επιφάνεια για να ξεκαθαρίσει η εικόνα. Αυτό όμως θα γίνει μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης.

Προς το παρόν το Μαξίμου και η Κουμουνδούρου επιχειρούν να συγκρατήσουν τις διαρροές ως προς τον κυβερνητικό σχεδιασμό για τη συμφωνία ζητώντας από όλα τα μέλη των οργάνων και τους υπουργούς που συμμετέχουν στις κλειστές συσκέψεις να μην αποκαλύπτουν τίποτα που θα μπορούσε να βλάψει τη διαπραγμάτευση. Χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα τη μαγνητοφώνηση της καυτής ομιλίας Φίλη στην τελευταία Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ που αναπαράχθηκε από ραδιοφωνικό σταθμό.