Οι τραπεζίτες χτυπούν το καμπανάκι. Η κυβέρνηση αισιοδοξεί. Η διαπραγμάτευση με τους δανειστές ξεκίνησε χθες ένα νέο κύκλο στην Αθήνα, με την πλειονότητα των διεθνών αναλυτών να διαβλέπουν ατέρμονες συζητήσεις ενδεχομένως ακόμη και μετά το καλοκαίρι. Δεν είναι αυτό το κυβερνητικό σενάριο, αν και η γρήγορη και σε μεγάλο βαθμό ανεξήγητη ολοκλήρωση των χθεσινοβραδινών διαπραγματεύσεων στο Χίλτον, όταν όλοι προέβλεπαν ολονυκτία, έδωσε αφορμή για τις πρώτες εκτιμήσεις περί νέων καθυστερήσεων. Ηδη άλλωστε ευρωπαϊκές πηγές θεωρούν αισιόδοξο στόχο την ολοκλήρωση της συμφωνίας έως τις 20 Μαρτίου.
Παράλληλα, το ενδεχόμενο λήψης πρόσθετων μέτρων για το 2018 δεν μπορεί να αποκλειστεί. Κάτι που θα ισοδυναμούσε με νέες νάρκες στη διαπραγμάτευση.
Παρ’ όλα αυτά στη χθεσινή συνάντηση του προεδρείου της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών με τον Πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου ο Αλέξης Τσίπρας, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, μετέφερε την εκτίμηση ότι η συμφωνία θα κλείσει εντός του Μαρτίου. Μέχρις αυτού του χρονικού σημείου η ζημιά στο πιστωτικό σύστημα και στην πραγματική οικονομία τους τελευταίους μήνες θεωρείται από τραπεζικές πηγές αναστρέψιμη. Τυχόν περαιτέρω καθυστερήσεις και παράταση της αβεβαιότητας για μήνες απειλούν να στοιχίσουν ακριβά.
ΠΤΩΣΗ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ. Τα μηνύματα δόθηκαν με περισσή σαφήνεια από το προεδρείο της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών (Ν. Καραμούζης, Γ. Χατζηνικολάου, Π. Θωμόπουλος, Β. Ράπανος και Χ. Αγαλαπάκη) στη χθεσινή συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου (Α. Τσίπρας, Ι. Δραγασάκης, Δ. Λιάκος) την ώρα όπου νεότερα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος έδειχναν βουτιά καταθέσεων (στο χαμηλότερο σημείο από το 2001) κατά 1,5 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο, στα 119,75 δισ.
Πληροφορίες τις οποίες έχουν στη διάθεσή τους «ΤΑ ΝΕΑ» αναφέρουν παράλληλα για τον Ιανουάριο μείωση και των χαρτονομισμάτων σε κυκλοφορία στην αγορά, δείγμα ότι οι Ελληνες «τρώνε και τα λεφτά από το στρώμα», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά τραπεζική πηγή. Τα χαρτονομίσματα σε κυκλοφορία συρρικνώθηκαν κατά περίπου 1,1 δισ. τον Ιανουάριο, στην περιοχή των 42,2 δισ. από 43,24 δισ. στο τέλος του περασμένου έτους. Τον Ιούνιο του 2015, λίγο πριν επιβληθούν τα capital controls, τα μετρητά που κλοφορούσαν στην ελληνική οικονομία ανέρχονταν σε 50,6 δισ. Συνέβαλαν καθοριστικά στην αξιοσημείωτη αντοχή που επέδειξαν η οικονομία και η κοινωνία υπό το βάρος μιας πρωτοφανούς υπερφορολόγησης. Οι αντοχές, σταδιακά εξαντλούνται.
ΑΝΟΔΟΣ ΣΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΔΑΝΕΙΑ. Τα κόκκινα δάνεια, δε, εκεί που άρχισαν να μειώνονται στο τέλος του 2016, κινήθηκαν εκ νέου ανοδικά και σύμφωνα με πληροφορίες αυξήθηκαν κατά περίπου 1,5 δισ. το πρώτο δίμηνο του έτους. Αρνητικά σημάδια από τρία κρίσιμα μέτωπα.
Η συρρίκνωση της οικονομικής αντοχής νοικοκυριών και επιχειρήσεων, όπως αποτυπώνεται στη μείωση των καταθέσεων και των χρηματικών διαθεσίμων, αποτελεί παράγοντα ανησυχίας για τους τραπεζίτες. Στον πυρήνα του προβληματισμού τους, όμως, εντάσσονται οι καθυστερήσεις ψήφισης όλων των διατάξεων που αφορούν στη διευθέτηση των κόκκινων δανείων και η διάχυτη αβεβαιότητα που κρατεί οικονομία και τράπεζες πίσω.
Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα πρέπει να μειωθούν κατά 40 δισ. έως το 2019, από περίπου 108 δισ. πέρυσι.
Το νομοσχέδιο για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό κυοφορείται για μήνες και οι δανειολήπτες περιμένουν τις διατάξεις ελπίζοντας σε καλύτερη διευθέτηση των οφειλών τους. Κι όσο ελπίζουν δεν πληρώνουν. Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν τώρα ότι είναι θέμα χρόνου η κατάθεση στη Βουλή των διατάξεων για τα κόκκινα δάνεια.
Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ. Η εικόνα στο τέλος του περασμένου έτους ήταν τελείως διαφορετική. Οπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Ενωσης Τραπεζών, το 2016 οι τράπεζες επέστρεψαν σε οργανική κερδοφορία, οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 4,2 δισ., η εξάρτηση από το ευρωσύστημα μειώθηκε κατά 40,9 δισ. ενώ καταρτίστηκαν και συμφωνίες χρηματοδότησης των τραπεζών από τις διεθνείς αγορές ύψους 18,8 δισ.
«Ωστόσο, το πρώτο δίμηνο του 2017, η αβεβαιότητα που υπήρξε ως προς την ολοκλήρωση της αξιολόγησης είχε αρνητική επίπτωση στην οικονομία αλλά και στον τραπεζικό κλάδο», σημειώνεται.
Η αβεβαιότητα, κατά την άποψη των τραπεζιτών, θα πρέπει να εκλείψει το συντομότερο δυνατό και υπό αυτήν την προϋπόθεση η κατάσταση είναι αναστρέψιμη.
Η κυβέρνηση επιδιώκει πλήρες ξεκαθάρισμα εντός του Μαρτίου. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, το νέο ορόσημο για συμφωνία με τους δανειστές είναι το επόμενο Eurogroup στις 20 του μήνα. Μέχρι τότε η κυβέρνηση θα επιδιώξει μια «προσωρινή συμφωνία», όπως χαρακτηρίζεται, στα ανοιχτά θέματα του Staff Level Agreement (αφορολόγητο, συντάξεις, ενέργεια, εργασιακά, αποκρατικοποιήσεις), διεκδικώντας λύση – πακέτο για πλεονάσματα και χρέος με ανάλογες δεσμεύσεις από τους εταίρους στο Eurogroup.
Τα αντίμετρα θα κριθούν μόλις γίνει ταμείο
Σημείο – κλειδί για την έκβαση των διαπραγματεύσεων φαίνεται να αποτελούν τα λεγόμενα αντίμετρα, τα οποία, όπως εξηγούσε χθες κυβερνητικό στέλεχος, θα αρχίσουν να εφαρμόζονται –αναλόγως των δημοσιονομικών εξελίξεων –παράλληλα με τα σκληρά μέτρα από το 2019.
«Το αν θα έχουμε τήρηση ή υπέρβαση του στόχου το 2018 δεν θα περιμένουμε μέχρι τον Απρίλιο του 2019 για να το μάθουμε, συζητάμε έναν μηχανισμό για να το ξέρουμε νωρίτερα. Προς το τέλος του χρόνου θα γίνει μια προβολή για το πώς θα κλείσει το έτος» ανέφερε, διευκρινίζοντας ότι ο ισχύων κόφτης δημοσίων δαπανών καταργείται από το 2019.Τότε, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, ο οποίος δεν αποκλείεται να ανατραπεί με παρεμβάσεις ακόμα και το 2018, θα αρχίσουν να εφαρμόζονται τα σκληρά μέτρα για αφορολόγητο και συντάξεις. Και όλα θα κριθούν στο ταμείο. Αν ο στόχος έχει επιτευχθεί, υπάρχει περιθώριο ελαφρύνσεων. Αν όχι, μένει μόνο το νέο υφεσιακό πακέτο.
