Σε δύο εβδομάδες διεξάγονται στην Ολλανδία οι κρίσιμες βουλευτικές εκλογές. Το προβάδισμα του ακροδεξιού Γκέερτ Βίλντερς στις δημοσκοπήσεις έχει οδηγήσει αρκετούς να πενθούν για τον επικείμενο θάνατο του προοδευτικού κινήματος στη χώρα και την αναπόφευκτη άνοδο του αντιισλαμικού λαϊκισμού.

Ομως, στην εξέλιξη της προεκλογικής εκστρατείας στην Ολλανδία, εμφανίστηκε ένα παράδοξο: το D66, το κεντρώο φιλελεύθερο κόμμα που αποτελεί την επιτομή των διεθνών ιδεών για τις ολλανδικές παραδόσεις της ανοχής, δείχνει ικανό να επιτύχει την πιο καλή εκλογική εμφάνισή του από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Εχοντας φιλοευρωπαϊκή ατζέντα και θέσεις υπέρ μεταρρυθμίσεων στην παιδεία και πιο άμεσης δημοκρατίας, το D66 μπορεί να αναδειχθεί τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στο ολλανδικό Κοινοβούλιο με τις 150 έδρες. Είναι πιθανό να παίξει σημαντικό ρόλο σε οποιαδήποτε κυβέρνηση συνεργασίας –αντίθετα με το Κόμμα της Ελευθερίας του Βίλντερς, τη συνεργασία με το οποίο έχουν αποκλείσει τα περισσότερα κόμματα.

Καθώς τα μηνύματα του Βίλντερς εξαπλώνονται σε όλη τη χώρα και τα περισσότερα παραδοσιακά κόμματα δείχνουν να σύρονται στη δική του ατζέντα, δημιουργείται ένα κενό για τους πιο ανεκτικούς πολίτες, λέει ο Αλεξάντερ Πέχτολντ, ηγέτης του D66. «Ερχονται σε εμάς από όλο το πολιτικό φάσμα» προσθέτει. «Στοχεύω στους πραγματικά φιλελεύθερους ψηφοφόρους». Εννοείται ότι ο Πέχτολντ αποκλείει το ενδεχόμενο συμμετοχής του Βίλντερς στην κυβέρνηση. Προτείνει έναν μετριοπαθή συνασπισμό που θα προκύψει έπειτα από συζητήσεις αρκετών μηνών μεταξύ κεντρώων, αριστερών και κεντροδεξιών κομμάτων.

Είναι ιδιαίτερα δηκτικός για τον Μαρκ Ρούτε, τον πρωθυπουργό που ηγείται της σημερινής κυβέρνησης συνασπισμού της Ολλανδίας. Το κόμμα του Ρούτε –Κόμμα της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας –δίνει μάχη με το Κόμμα της Ελευθερίας του Βίλντερς για την πρώτη θέση στις εκλογές της 15ης Μαρτίου. «Το κυβερνών κόμμα είναι μια πιο λάιτ εκδοχή του ακροδεξιού» σχολιάζει ο Πέχτολντ.

Ο Ρούτε έχει υιοθετήσει σκληρή γραμμή για τη μετανάστευση και την ενοποίηση, προσπαθώντας να εμποδίσει τους ψηφοφόρους του να στραφούν στο κόμμα του Βίλντερς. Πριν από έναν χρόνο, ο Ρούτε είχε ερωτηθεί σχετικά με έναν ολλανδοτούρκο διαδηλωτή που παρενόχλησε δημοσιογράφο της τηλεόρασης στο Ρότερνταμ βρίζοντάς τον μπροστά στην κάμερα. Ο ολλανδός πρωθυπουργός είχε απαντήσει: «Φύγε εσύ. Γύρνα πίσω στην Τουρκία».

Αυτή η τάση ανησυχεί τον Πέχτολντ. Επικαλείται την προειδοποίηση της πρώην υπουργού Οικονομικών της Δανίας Μαργκρέτε Βεστάγκερ, που παρατήρησε ότι το ακροδεξιό κόμμα του Δανέζικου Λαού απέκτησε μεγάλη επιρροή παρότι ποτέ δεν πήρε την εξουσία. «Πρέπει να ανησυχούμε όταν ο εξτρεμισμός γίνει κυρίαρχο στοιχείο» λέει ο ηγέτης του κόμματος D66. «Αυτό συμβαίνει σήμερα. Δεν είναι ο Βίλντερς, ούτε τα όσα κάνει. Το πρόβλημα είναι εκείνοι που τον αντιγράφουν».

Για το D66, αυτές οι εκλογές αποτελούν νέα ευκαιρία για την εξουσία. Το κόμμα συμμετείχε σε αρκετές κυβερνήσεις τη δεκαετία του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, βρίσκεται όμως εκτός εξουσίας από το 2006. Ο Πέχτολντ θεωρεί ότι η δυναμική του κόμματος σήμερα εξηγείται εν μέρει από το γεγονός ότι θέματα ταυτότητας και όχι τόσο οικονομίας κυριαρχούν στην ολλανδική πολιτική ζωή. «Οταν οι συζητήσεις περιστρέφονται γύρω από την οικονομία, είμαστε λίγο βαρετοί» λέει. «Βρισκόμαστε στο κέντρο. Ομως όταν αφορούν την εκπαίδευση, την Ευρώπη ή την υγειονομική φροντίδα, είμαστε πάρα πολύ προοδευτικοί». Κάτι που αρέσει στους νεαρούς ψηφοφόρους που δεν ενδιαφέρονται για τις διαφορές Αριστεράς – Δεξιάς, υποστηρίζει. Η βάση του κόμματός του βρίσκεται στις πόλεις και στις περιοχές με πανεπιστήμια. Το 52% των ψηφοφόρων του έχουν πανεπιστημιακή μόρφωση.

Από το 1966

Το κόμμα του Πέχτολντ ιδρύθηκε το 1966 (εξού και το όνομα) με στόχο να ταράξει το παλαιοκομματικό σύστημα της Ολλανδίας, που ήταν μοιρασμένο μεταξύ χριστιανικών κομμάτων – σοσιαλιστικών και φιλελεύθερων. Τάσσεται υπέρ πιο χαλαρής πολιτικής στα ναρκωτικά, υπέρ της νομιμοποίησης της πορνείας, των αμβλώσεων και της ευθανασίας