«Απαιτείται ταπεινότητα μπροστά στην τέχνη»

Η αφορμή ήταν η πρόσφατη παρουσίαση του άλμπουμ «Το βαλς των χαμένων μετά», όπου ο Στάθης Δράκος υπογράφει τη μουσική και ο Νίκος Μωραΐτης τους στίχους. Η Δήμητρα Γαλάνη υποδέχεται για άλλη μια φορά έναν εκπρόσωπο της νεότερης γενιάς δείχνοντάς του την ίδια εμπιστοσύνη που πηγάζει από το ένστικτό της και την πείρα στην ελληνική δισκογραφία. Η σπουδαία ερμηνεύτριά μας είχε όρεξη για να μοιραστεί μαζί μας ορισμένες σκέψεις της.

Εμπιστοσύνη. «Εχω πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη στις νεότερες γενιές. Εχουν ξεκάθαρη ματιά, άλλη οπτική γωνία. Και εμένα με ενδιαφέρει πολύ αυτή η θέση. Επειδή –στις περιπτώσεις των νέων –δεν υπάρχει η βεβαιότητα που σου δίνει το έργο ενός ανθρώπου που έχει χρόνια δημιουργίας και είτε σου αρέσει είτε όχι πας με την αίσθηση. Η διαδικασία αυτή δεν με έχει πετάξει ποτέ έξω. Δεν με έχει διαψεύσει η εμπιστοσύνη που δείχνω στους νέους όταν διακρίνω το ταλέντο τους. Γιατί αυτή είναι η προϋπόθεση. Πρέπει να δω κάτι πάνω τους, στη δουλειά τους, το οποίο θα με γοητεύσει –και πλέον ανοίγομαι».

Γενναιοδωρία. «Μπορεί να έχει ανάγνωση γενναιοδωρίας η εμπιστοσύνη που δείχνω στους νέους, αλλά τελικά δεν είναι έτσι. Μόνο εκεί που διακρίνω κάτι ιδιαίτερο, ένα χάρισμα, στέκομαι δίπλα. Είναι περισσότερο ανάγκη διαλόγου, επαφής με το καινούργιο, δίψα για νέα πληροφορία που θα εμπλουτίσει τη γνώση μου. Αυτό είναι που με κρατάει ζωντανή με το αντικείμενό μου. Το να επαναλαμβάνεις τα κεκτημένα ή τα δεδομένα δεν είναι το ζητούμενο. Μπορώ να σας πω ότι με πλήττει. Ο διάλογος με τους συναδέλφους επίσης πάνω στη σκηνή είναι υψίστης σημασίας για μένα. Αν δεν έχω αυτή την ανταλλαγή, δεν έχω κανένα κίνητρο και προτιμώ να κάτσω σπίτι μου. Με απασχολεί το αν αισθάνομαι δημιουργική και φυσικά να προκύπτει ένα αποτέλεσμα. Οταν αυτό που γίνεται πάνω στη σκηνή καλύπτει τους καλλιτέχνες, υπερκαλύπτει στο τέλος τον κόσμο.

Ηθος και πολιτισμός. «Προέρχομαι από μια βαριά γενιά δασκάλων. Είχα την ευτυχία και την τύχη να σταθώ δίπλα στον Μούτση, τον Ξαρχάκο, τον Τσιτσάνη. Οταν έρχεσαι από ένα τέτοιο ήθος και πολιτισμό, αυτά αναζητάς μετά. Εχω αυτές τις προδιαγραφές, που και να ήθελα να τις ξεπεράσω δεν μπορώ. Ο Στάθης (Δράκος) κουβαλάει αυτές τις προδιαγραφές παρόλο που είναι μόλις 26 ετών. Αυτό με κάνει πολύ ευτυχισμένη από αυτή τη δουλειά που έχουν κάνει αυτοί οι άνθρωποι. Μου έμεινε βαθιά χαραγμένο στη μνήμη μου το πόσο εργατικοί και αφοσιωμένοι είναι στην τέχνη τους. Ετσι έμαθα, έτσι κάνω. Εκτός από την αφοσίωση, θέλει και την καλή χειρονομία απέναντι στην τέχνη, όπως έχει πει ο Μπέκετ. Απαιτείται, αν μου επιτρέπεται να το πω πιο λαϊκά, η βαθιά ταπεινότητα απέναντι σε αυτόν τον ογκόλιθο που λέγεται τέχνη. Πρέπει να σκύβεις το κεφάλι και να λες “σ’ ευχαριστώ έστω και αν μ’ αγγίζεις, θεά τέχνη, κι εγώ θα προσπαθήσω κάτι να κάνω”. Οπως πολλές φορές έχει ειπωθεί, δεν μας χρειάζεται η τέχνη, εμείς τη χρειαζόμαστε».

Επιλογές. «Είχα την ευλογία να με επιλέγουν και όχι να επιλέγω. Ολοι αυτοί οι μεγάλοι δημιουργοί ήξεραν ακριβώς τι ήθελαν. Οταν έλεγαν “θέλω τη Γαλάνη να τραγουδήσει το τραγούδι μου”, είχαν φανταστεί κάτι συγκεκριμένο. Μπήκα πολύ μικρή –16 ετών –κατευθείαν στην αγκαλιά των μεγάλων συνθετών και είχα την ευλογία να τραγουδήσω τα τραγούδια τους. Ηταν πολύ βελούδινη μεταχείριση. Στην αρχή έγινε λίγο σαν παιχνίδι –αλλά μετά μου δημιούργησε άλλες δυσκολίες. Επρεπε να γίνω επαγγελματίας. Η αλήθεια είναι πως δεν ένιωσα ποτέ ότι έχω θυσιάσει κάτι για την πορεία που ακολούθησε. Είχα συναίσθηση με ποιους συνομιλούσα. Ερχόμουν από ένα περιβάλλον που οι γονείς μου ήταν πολύ κοντά στην τέχνη και ανήσυχοι με τα καλλιτεχνικά. Οπότε ήμουν σε έναν βαθμό έτοιμη. Ηξερα τι σημαίνει Γκάτσος, Χατζιδάκις. Εκείνο που δεν ήξερα ήταν πως αυτό γίνεται ιστορία. Επίσης, όταν ξεκινάς σε νεαρή ηλικία και βλέπεις ότι σε αντιμετωπίζουν αλλιώς, κλονίζεσαι. Περνάς ένα σοκ. Και όποιος υποστηρίζει το αντίθετο λέει ψέματα. Είναι πολύ ανθρώπινο να ξιπαστείς. Ομως είχα την τύχη η καριέρα να αναπτυχθεί με τη βιολογική μου ηλικία. Μεγάλωνα εγώ, μεγάλωνε και η καριέρα μου».

Ναρκισσισμός. «Οταν μια γυναίκα κοιτιέται πολύ στον καθρέφτη, χάνει τη λάμψη της. Οταν ξεπερνάει τον καθρέφτη, γίνεται ακόμη πιο όμορφη, χωρίς περιττές κινήσεις. Είναι μια ομορφιά και η “φωνή” ένα ιδιαίτερο χάρισμα και είναι πολύ εύκολο να γίνεις νάρκισσος. Οταν όμως αρχίζεις σιγά σιγά να γνωρίζεις τα “μέσα” σου, τα εργαλεία σου και είσαι σίγουρος γι’ αυτά, παύεις να το βλέπεις εξεζητημένα. Οταν αυτό συνδυάζεται με σημαντικό ρεπερτόριο, με σημαντικά έργα, που δεν χρειάζεται εσύ να βάλεις τίποτα παραπάνω από αυτό που λένε τα ίδια τα έργα, είναι υπέροχο».