Το ΕΜΣΤ «ανοίγει» στο Κάσελ

Μια αυλαία άνοιξε χθες στο εμβληματικό Φριντεριτσιάνουμ του Κάσελ. Κυριολεκτικά και μεταφορικά, καθώς το κεντρικό κτίριο της documenta, το παλαιότερο μουσείο στην ηπειρωτική Ευρώπη, φέρει από χθες στην όψη της κεντρικής εισόδου του το δίχρωμο (λευκοκίτρινο) μπάνερ «Athen-Kassel». Η φετινή διοργάνωση μεταφέρει στη διεθνή πρωτεύουσα της σύγχρονης τέχνης έργα ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών που αποτελούν μέρος της συλλογής του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, ενώ ταυτόχρονα οι χώροι του ΕΜΣΤ πρόκειται να φιλοξενήσουν την κεντρική μεγάλη έκθεση της documenta 14, στο πλαίσιο της οποίας εντάσσονται επίσης έξι με επτά έργα ελλήνων καλλιτεχνών της συλλογής του.

Στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου όπου βρεθήκαμε με έλληνες συναδέλφους ο καλλιτεχνικός διευθυντής της documenta 14 Ανταμ Σίμτσικ και η διευθύντρια του ΕΜΣΤ Κατερίνα Κοσκινά εξήγησαν τον παράδοξο –ωστόσο επωφελή –τρόπο με τον οποίο μέρος της μόνιμης συλλογής του ΕΜΣΤ θα εκτεθεί στο Κάσελ προσδίδοντας διεθνή αναγνωρισιμότητα στο ελληνικό ίδρυμα. Παραδοσιακά η διοργάνωση, που έχει χαρακτηριστεί ως το «Μουσείο των 100 ημερών», φέτος φτάνει τις συνολικά 163 ημέρες. Ξεκινά στην Αθήνα στις 8 Απριλίου και διαρκεί έως τις 16 Ιουλίου, ενώ στο Κάσελ ο εκθεσιακός χώρος εγκαινιάζεται στις 10 Ιουνίου και λήγει στις 17 Σεπτεμβρίου. «Αξίζει να δει το κοινό τη συλλογή του ΕΜΣΤ και να την εκτιμήσει στη διάρκεια της documenta 14. Πρόκειται για μία έκθεση μυθοπλασίας και όχι πραγματικοτήτων η οποία χρησιμοποιεί τους χώρους των μουσείων των δύο πόλεων», τόνισε ο Ανταμ Σίμτσικ. «Η συνεργασία documenta 14 και ΕΜΣΤ θα κρίνεται σε δύο μέρη: την παρουσία της documenta14 στο ΕΜΣΤ και την παρουσία του ΕΜΣΤ εδώ στο Φριντεριτσιάνουμ με τη φροντίδα των επιμελητών του ΕΜΣΤ. Ετσι χρησιμοποιούμε τους χώρους του ΕΜΣΤ και του Φριντεριτσιάνουμ μέσα στο πλαίσιο της documenta 14 ώστε να πραγματοποιηθεί ένα σημαντικό μέρος του προγράμματος και της αποστολής της σε δύο περιοχές με μία σχέση που βρίσκω ενδιαφέρουσα».

ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ. Οσο εύκολη, όμως, είναι η μεταφορά ελληνικών έργων στο Κάσελ άλλο τόσο δύσκολη είναι η πρεμιέρα στον δικό τους χώρο, στο πρώην εργοστάσιο Φιξ. Κι αυτό επειδή η μουσειακή μελέτη απαιτεί ακόμη μια σειρά από υπογραφές από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, την έγκριση του Συμβουλίου Επικρατείας, τη δημοσίευση ΦΕΚ, που θα έχει ως συνέπεια την κήρυξη διαγωνισμού μέσω ΑΣΕΠ για προσλήψεις προσωπικού και επιστημονικών συνεργατών σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας που εκκρεμεί. Και έτσι θα δούμε στο Κάσελ αυτό που περιέγραψε η διευθύντρια του ΕΜΣΤ ως «μέρος της μουσειολογικής μελέτης που κατατέθηκε στο ΥΠΠΟ τον Απρίλιο του 2016». Η έκθεση στο Φριντεριτσιάνουμ θα περιλαμβάνει 200 έργα από 70 και πλέον καλλιτέχνες (μεταξύ άλλων, Λουκάς Σαμαράς, Θανάσης Τότσικας, Γιώργος Χατζημιχάλης, Στήβεν Αντωνάκος) συμπεριλαμβανομένων πολλών νέων αγορών τα τελευταία δύο χρόνια. «Η έκθεση των έργων θα αποκαλύψει σε τρεις άξονες τις αντιφάσεις και διχοτομήσεις των παράλληλων πραγματικοτήτων που η χώρα και ο κόσμος έχουν βιώσει κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών», κατέληξε η Κατερίνα Κοσκινά. Ο πρώτος θα είναι πολιτικός με έργα που ασχολούνται με την πρόσφατη ιστορία ή σύγχρονα ζητήματα. Ο δεύτερος θα αφορά τη διέλευση των συνόρων και τις προσφυγικές ροές. Περισσότερο ποιητικός ο τρίτος άξονας «Μυθολογίες του οικείου» με έργα που συνδυάζουν μυθολογικές αλληγορίες με προσωπικές αφηγήσεις.

Ανάμεσα στα έργα του ΕΜΣΤ που ενδεικτικά παρουσιάστηκαν είναι η εγκατάσταση «Fix It» (2004) της Μόνα Χατούμ, τα «Κυκλαδικά βιβλία» Χρύσας (1957), το «Akropolis Redux» («The Director’s Cut», 2004) του Κέντελ Γκιρς, το «Κουτσό» (1974) του Βλάση Κανιάρη και η εγκατάσταση της Μπίας Ντάβου «Ιστία» (1981).