«Λονδίνο, Αμστερνταμ, ή Βερολίνο; Εχεις ξεχάσει πού ακριβώς θέλεις να πας». Οι Τρύπες και οι στίχοι τους θα μπορούσαν να είναι το ηχητικό περιβάλλον στη μίνι Σύνοδο των Βερσαλλιών στην οποία συμμετείχαν η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία για να περιγράψουν τη νέα Ευρώπη των δύο ή και πολλών ταχυτήτων. Αν σε αυτή προσθέσουμε την εκφρασμένη πρόθεση να επαναδιατυπωθεί το σχέδιο για την Ενωση στη Ρώμη την επόμενη εβδομάδα και τη Λευκή Βίβλο του Γιούνκερ, αντιλαμβανόμαστε την κρίσιμη συγκυρία για την ενοποίηση. Μια συγκυρία που επιτάχυνε το Brexit και βέβαια η γερμανική ηγεμονία που αναίρεσε βασικούς όρους και κανόνες της αρχιτεκτονικής –αν δούμε καλοπροαίρετα την ΕΕ και όχι εξαρχής ως ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού κεφαλαίου.
Ερώτημα πρώτο πάντως σε σχέση με τις Βερσαλλίες: πώς ακριβώς νομιμοποιούνται ηγέτες κρατών να απεργάζονται το μέλλον της Ευρώπης όταν είναι οι ίδιοι ληξιπρόθεσμοι; Ο Ολάντ τέλος. Ο Τζεντιλόνι είναι υπηρεσιακός (παρεμπιπτόντως στην Ιταλία έχουμε να δούμε εκλεγμένο Πρωθυπουργό από το 2011). Μέρκελ και Ραχόι επίσης σε δοκιμασία.
Ερώτημα δεύτερο: τι σημαίνει πολλές ή δύο ταχύτητες και αυτό ποιος θα το καθορίσει; Αν σήμερα η ΕΕ, έχει φτάσει σε ένα υψηλό σημείο ενοποίησης και παρ’ όλα αυτά έχει διχαστεί σε ζώνες τόσο βαθιά, καταλαβαίνετε πώς θα μετασχηματιστεί όταν υπάρξει και θεσμική διαίρεση. Επίσης, δεδομένης της αντιπαράθεσης Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και Γερμανίας, η νέα Ενωση των πολλών ταχυτήτων θα χωράει ευρωομόλογο; Οχι τυχαία οι τέσσερις ηγέτες δεν έθεσαν ζήτημα αναθεώρησης του Συμφώνου Δημοσιονομικής Σταθερότητας (του διαρκούς Μνημονίου). Λογικό αφού η ΕΕ σήμερα μπορεί να περιγράφεται ως τόπος φυγόκεντρων δυνάμεων και ζωνών, διατηρεί όμως την ισχύ της και τη σύγκλιση σε κεντρικά ζητήματα όπως η δημοσιονομική προσαρμογή των κρατών του ευρώ και την πιο ευρεία σύγκλιση των απλών μελών της ΕΕ. Μια χαρά, ας πούμε, συμπιέζει το εργατικό κόστος. Ας μη γελιόμαστε. Η Ευρώπη είναι σε κρίση όχι προς τη βασική της στόχευση, τον ανταγωνισμό με την Κίνα, αλλά ως προς τον δρόμο γι’ αυτόν.
ΥΓ. Κι εδώ άσχημα τα νέα: το 2030 το μέγεθος οικονομικά της ΕΕ θα είναι το 1/4 της Κίνας.