Μισό εκατομμύριο Ελληνες, 450.000 για την ακρίβεια, άνδρες και γυναίκες κάτω των 45 ετών, έφυγαν από τη χώρα μας μέσα στην οκταετία 2008-2016. Δεν άντεξαν ούτε την αναμονή ούτε την έλευση της κρίσης, πολλώ δε μάλλον τις οδυνηρές της συνέπειες. Με τηλεοπτικούς όρους, αυτό είναι το «δυναμικό κοινό», ο κύριος κορμός πάνω στον οποίο στηρίζεται η διαφήμιση, δηλαδή οι δουλειές και το χρήμα. Τόσο απλά.
Τι σημαίνει αυτό; Οτι οι νέοι άνθρωποι, μετά το σχολείο, τις σπουδές, τα μεταπτυχιακά, τον στρατό (αν είναι άρρενες), μετά τις πρώτες απόπειρες ανεύρεσης εργασίας, μόλις πάνε, δηλαδή να γίνουν πεπειραμένοι επαγγελματίες, καταλαβαίνουν ότι ο τόπος δεν τους σηκώνει. Είναι τέτοιες οι συνθήκες για την εξέλιξη και τις αμοιβές τους που δεν αφήνουν περιθώρια. Οι περισσότεροι, δε, μετακομίζουν οικογενειακώς. Αυτή η μετανάστευση στερεί από τη χώρα τα καλύτερα μυαλά, τα ταλέντα της γενιάς της, εκείνους πάνω στους οποίους θα έπρεπε να στηρίζει το μέλλον της. Είναι οι επιστήμονες, οι ερευνητές, οι γιατροί, οι οικονομολόγοι… Που φοίτησαν στα ελληνικά δημόσια σχολεία και πανεπιστήμια, που δεν σύχναζαν (μόνον) στα καφενεία.
Η χώρα, με όσα μέσα διαθέτει, επένδυσε χωρίς να μπορεί να δρέψει καρπούς. Ξόδεψε και τώρα διώχνει. Διώχνει ανθρώπους, διώχνει χρήμα. Διότι αυτές οι 450.000 απέδωσαν γύρω στα 50 δισ. ευρώ στις χώρες όπου εγκαταστάθηκαν, κυρίως στη Βρετανία και τη Γερμανία. Τα στοιχεία και τα συμπεράσματα παρουσιάστηκαν την περασμένη Τετάρτη στην ημερίδα του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου με θέμα την αγορά εργασίας και τη μετανάστευση των Ελλήνων.
Δεν θέλει και πολλά μαθηματικά: πλάι στην υπογεννητικότητα και την αύξηση των θανάτων προστέθηκε αυτή η νέα μετανάστευση, η μετανάστευση των αρίστων. Μέσα σε λίγες αντίστοιχες «οκταετίες» η Ελλάδα κινδυνεύει να μεταβληθεί σε έρημο, να χάσει τους καλύτερους. Θέλει άραγε να τους κρατήσει; Εχει την πολυτέλεια μιας τόσο μεγάλης απώλειας; Αν δεν γίνει κάτι τώρα αργότερα θα είναι πολύ αργά.
