Η Τουρκία κινδυνεύει να διολισθήσει προς ένα «αυταρχικό και προσωπολατρικό καθεστώς» αν εγκριθούν στο δημοψήφισμα του Απριλίου οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που προτείνει ο Ταγίπ Ερντογάν, προειδοποίησε χθες το Συμβούλιο της Ευρώπης. Επικρίνοντας έντονα τις προτάσεις που θα ενισχύσουν τις προεδρικές εξουσίες του τούρκου ηγέτη, ο βασικός θεσμός προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη τονίζει πως οι αλλαγές αντιπροσωπεύουν «σοβαρή υποχώρηση» από τη δημοκρατική παράδοση της Τουρκίας
«Οι προτεινόμενες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις θα δημιουργήσουν στην Τουρκία ένα προεδρικό καθεστώς χωρίς τους απαραίτητους ελέγχους, που θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη μετατροπή του σε αυταρχικό» αναφέρει ομάδα νομικών ειδικών του Συμβουλίου που έχει την έδρα του στο Στρασβούργο. Η λεγόμενη «Επιτροπή της Βενετίας», συμβουλευτικό σώμα που αποτελείται από ειδικούς σε συνταγματικά θέματα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο τούρκος πρόεδρος θα ασκεί μόνος του την εκτελεστική εξουσία στο νέο καθεστώς και θα διαθέτει «ανεξέλεγκτη δύναμη» να διορίζει και να απολύει υπουργούς και αξιωματούχους «με τα κριτήρια να τίθενται αποκλειστικά από εκείνον και μόνο».
Η Επιτροπή της Βενετίας δημιουργήθηκε το 1990 μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, όταν θεωρείτο επείγουσα ανάγκη η συνταγματική βοήθεια σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Παίρνει το όνομά της από το γεγονός ότι συγκαλείται στην ιταλική πόλη, τέσσερις φορές τον χρόνο. Οι συνταγματολόγοι από 60 χώρες που συμμετέχουν σε αυτήν, μελέτησαν τις προτεινόμενες αλλαγές στο Σύνταγμα της Τουρκίας και κατέληξαν στο συμπέρασμα –το προσχέδιο του οποίου δημοσιοποίησαν χθες οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» –ότι η εξουσία του προέδρου «να διαλύει το Κοινοβούλιο επικαλούμενος όποια αιτία θέλει» είναι ουσιαστικά ξένη προς τα δημοκρατικά προεδρικά συστήματα. Παρότι ο πρόεδρος θα είναι υποχρεωμένος σε τέτοιες περιπτώσεις να προκηρύξει πρόωρες προεδρικές εκλογές, οι ειδικοί παρατηρούν πως ένας τέτοιος τρόπος επίλυσης των πολιτικών προβλημάτων είναι τουλάχιστον παιδαριώδης.
Η έκθεση που θα δοθεί στην δημοσιότητα αύριο, εκφράζει την ολοένα αυξανόμενη ανησυχία για την πορεία της Τουρκίας προς τον αυταρχισμό –μιας χώρας που είναι επισήμως υποψήφια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Τα σκληρά μέτρα που έλαβε ο Ερντογάν και οι διωγμοί εις βάρος των πολιτικών του αντιπάλων μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου, ήδη έχουν προκαλέσει πολλά προβλήματα στις σχέσεις της Αγκυρας με την Ευρώπη. Ο πρόεδρος Ερντογάν κατηγόρησε για την απόπειρα τους οπαδούς του εξόριστου κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν. Περίπου 30.000 άτομα φυλακίστηκαν μετά τον Ιούλιο και περισσότεροι από 100.000 στρατιώτες, δικαστές, δάσκαλοι και δημόσιοι υπάλληλοι απολύθηκαν.
Η Επιτροπή της Βενετίας που έχει μόνο συμβουλευτικό ρόλο, επέκρινε και το γεγονός πως το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου θα πρέπει να αναβληθεί, μέχρις ότου αρθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, ώστε να αποκατασταθούν πλήρως οι πολιτικές ελευθερίες. Στο πόρισμα αναφέρεται επίσης ότι οι προτεινόμενες αλλαγές θα πλήξουν περαιτέρω το αδύναμο σύστημα απονομής δικαιοσύνης στην Τουρκία. Ο όλο και μεγαλύτερος πολιτικός έλεγχος πάνω σε δικαστές και εισαγγελείς «γίνεται ακόμα πιο προβληματικός», καθώς θα πατήσει πάνω στην έλλειψη ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης.
«Παράλληλα, παρατηρούνται σοβαροί περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης και στην ελευθερία της συνάθροισης» αναφέρεται. «Για τη δημοσιογραφία υπάρχει εξαιρετικά εχθρικό περιβάλλον και επικρατεί μονομερής δημόσια συζήτηση. Αυτή τη στιγμή, αμφιβάλλουμε αν μπορεί να υπάρξει δημοκρατική προεκλογική εκστρατεία», ενώ μάλιστα αρκετοί βουλευτές του δεύτερου μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης βρίσκονται στη φυλακή.
Τελευταία Νέα