Σε μια πρόσφατη συνάντηση, ευρωπαίος συνομιλητής μού έθεσε το ερώτημα: «Μα τι είναι τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ; Γιατί από μια ευρωπαϊκή θεώρηση εμφανίζεται με οβιδιακές μεταμορφώσεις, από Ακρα Αριστερά, σοσιαλδημοκρατία μέχρι και με ακροδεξιές εθνολαϊκιστικές μεταλλάξεις στις κυβερνητικές του συνεργασίες μεταξύ άλλων» .
Πράγματι, όσο περνά ο καιρός τόσο γίνεται δυσκολότερο να εννοιολογήσει κάποιος το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ. Αριστερά (ευρωπαϊκού τύπου) οπωσδήποτε δεν είναι. Αλλά και Δεξιά βεβαίως δεν είναι. Ούτε βεβαίως ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Γιατί η τελευταία έχει συγκεκριμένο ιδεολογικό οπλοστάσιο που υπακούει λίγο – πολύ στον ορθολογισμό και κυρίως έχει αισθητική που εμφανώς δεν έχει ο ΣΥΡΙΖΑ στο σύνολό του. Εθνολαϊκιστικό μόρφωμα είναι, αλλά και αυτό «εν μέρει» γιατί σε μια κρίσιμη δέσμη θεμάτων (Προσφυγικό/Μεταναστευτικό, δικαιώματα μειονοτήτων, Ισλάμ) δεν ακολουθεί τις δηλητηριώδεις θέσεις του ευρωπαϊκού εθνολαϊκισμού. Το αντίθετο (ευτυχώς). Ευρωπαϊκή δύναμη είναι και δεν είναι. Είναι στο μέτρο που εφαρμόζει το πρόγραμμα διάσωσης (Μνημόνιο) έστω και με καθυστερήσεις ή ζαβολιές προκειμένου, μεταξύ άλλων, να παραμείνει η χώρα στην ευρωζώνη και να αποφευχθεί το ολέθριο Grexit. Αλλά, από την άλλη μεριά, δεν παύει να προβάλλει έναν διαβρωτικό αντιευρωπαϊσμό, να ενοχοποιεί την Ευρώπη με την πρώτη ευκαιρία, να δαιμονοποιεί ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πρόσωπα (π.χ. Βερολίνο, Σόιμπλε κ.ά.), να αποφεύγει να μιλήσει ευθέως για την πολιτική Ευρώπη, για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τη θέση της Ελλάδας σ’ αυτή.
Δημοκρατική δύναμη είναι, αλλά και ταυτόχρονα (αυτο)αναιρείται ως τέτοια. Είναι στο μέτρο που σέβεται (μέχρι στιγμής τουλάχιστον) τις θεμελιακές δημοκρατικές διαδικασίες, που αποδέχτηκε έστω και με ιερή αγανάκτηση την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις τηλεοπτικές άδειες κ.λπ. Αλλά, από την άλλη μεριά, η δημοκρατικότητά του αμαυρώνεται από τις αυταρχικές ενέργειες, τάσεις και λόγο του, όπως οι προσπάθειες ελέγχου της Δικαιοσύνης, διοίκησης, ανεξάρτητων Αρχών και των μέσων ενημέρωσης, τις μεθοδεύσεις για το κλείσιμο εφημερίδων και συρρίκνωσης της πολυφωνίας κ.ά. Ακραιφνώς δημοκρατική δύναμη επίσης δεν είναι, καθώς επιλέγει ως κυβερνητικό εταίρο το συγκεκριμένο πολιτικό μόρφωμα με τις τοξικές του ιδέες για σειρά θεμάτων, από την εκπαίδευση μέχρι την εξωτερική πολιτική και άμυνα. Αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι επίσης η αριστερή δύναμη της πολιτικής αισθητικής, καθώς στους κόλπους του έχει όλα εκείνα τα στελέχη που εκπέμπουν δημοσίως (ιδιωτικώς μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν) τον πλέον χονδροειδή, αντιαισθητικό λόγο και συμπεριφορά (που όχι μόνο δεν αποδοκιμάζεται, αλλά φαίνεται να επιβραβεύεται από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό).
Τι είναι λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ ως ένα ελληνικής παραγωγής πολιτικό φαινόμενο που αναποφεύκτως φέρει όλες τις παθογένειες και αντινομίες της ελληνικής πραγματικότητας;
Νομίζω ότι ούτε έλληνας ούτε ευρωπαίος στοχαστής θα μπορούσε να τον εννοιολογήσει μονολεκτικά. Η γλώσσα φαίνεται φτωχή μπροστά στο φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ. «It defies classification» («δεν επιδέχεται ταξινόμηση») μου είπε ο συνομιλητής μου. Οντως. Ως γνήσιο πολιτικό φαινόμενο made in Greece φαίνεται να εκφράζει μια «εσώκλειστη αριστερά εθνολαϊκιστικών αναφορών του ελληνικού εξαιρετισμού» που δύσκολα ευθυγραμμίζεται ως έχει με οποιοδήποτε ευρωπαϊκό πρότυπο, πολύ λιγότερο με το πρότυπο της ευρωπαϊκής (και ελληνικής) σοσιαλδημοκρατίας. Θα την έλεγα «Αριστερά του ελάχιστου παρονομαστή» σε όλα…
Τελευταία Νέα