Στον αστερισμό του Ντάριο Φο

Τον είχε δει το 2000, στη 10η Διεθνή Συνάντηση των Δελφών, να απαγγέλλει μονολόγους από τα έργα του σε μια αίθουσα με φώτα νέον –ούτε προβολείς ούτε ατμόσφαιρα. «Ηταν λες και βλέπαμε έναν θίασο τριάντα ανθρώπων μπροστά στα μάτια μας. Σε δευτερόλεπτα έπαιζε, άλλαζε, γελούσε». Η Κάτια Γέρου δεν ξέχασε ποτέ εκείνη την εντύπωση, καθώς στο μεσοδιάστημα μέχρι σήμερα ανακάλυψε εκ νέου τον Ντάριο Φο, με αφορμή την παράσταση «Δεν πληρώνομαι, δεν πληρώνω» όπου πρωταγωνιστεί. «Τα προηγούμενα χρόνια δεν είχα διαβάσει όλα του τα έργα. Δεν είχα μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα για τον ίδιο, αλλά αυτό που ήταν πάντα συγκινητικό ήταν η δράση του ως σφαιρικού καλλιτέχνη. Σιγά σιγά, όταν προέκυψε η συνεργασία στο Θέατρο Τέχνης, κατάλαβα ότι μιλάμε για ένα τεράστιο μέγεθος σε συνδυασμό με το υπέροχο παιχνιδιάρικο πνεύμα του, που έρχεται κατευθείαν από τους κλόουν, τους αρλεκίνους και το ρωσικό πρωτοποριακό θέατρο. Ηταν ένα χαρμάνι αυτός ο άνθρωπος. Ενα μπλέντερ που έβαζε τα ωραιότερα υλικά και έφτιαχνε μια υπέροχη γεύση».

Και η καταγγελτικότητα του πολιτικού θεάτρου, που αποτελεί «βραχνά» για συγγραφείς, σκηνοθέτες και ηθοποιούς; «Ο Νταριο Φο το είχε λυμένο εξαρχής, γιατί ταυτόχρονα έπαιζε. Το παιχνίδι, που είναι από τα βασικά συστατικά του θεάτρου, ήταν όλη του η ύπαρξη. Βλέπεις ένα παιδί –εγώ τον είδα σε μεγάλη ηλικία –με κάτι στρογγυλά, φωτεινά μάτια που έπαιζε και σου δημιουργούσε ευφροσύνη. Εχουμε στο μυαλό μας έναν βαρύ διανοούμενο που πήρε και το Νομπέλ, αλλά στην ουσία ήταν ένα παιδί που έβγαζε τη γλώσσα του στα πράγματα που μας ταλαιπωρούν και μας έκλεινε το μάτι λέγοντας ότι δεν είναι αυτό το φυσικό. Με συγκινούσε πάντα ο τρόπος που βγήκε έξω από τα συμβατικά θέατρα, που πήρε τον θίασο και τους συνεργάτες του και άρχισε να οργώνει την πατρίδα του, την Ιταλία, πηγαίνοντας σε εργοστάσια, καταλήψεις, απεργιακές κινητοποιήσεις, φτωχές συνοικίες, προσφέροντας την τέχνη του σε ομάδες ανθρώπων που ήταν πολύ πιθανόν να μην μπορέσουν να φτάσουν σε ένα κανονικό θέατρο».

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ. «Αυτές του οι κινήσεις βεβαίως προκαλούσαν σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και φοβερές αντιδράσεις, στις οποίες απαντούσε πάντα συγκροτημένα και ψύχραιμα. Μέχρι το φοβερότερο από όλα τα περιστατικά που του συνέβη όταν φασίστες βίασαν τη σύντροφό του Φράνκα Ράμε. Η οποία έναν μήνα, νομίζω, μετά το περιστατικό βγήκε στη σκηνή μιλώντας και παίζοντας υποδυόμενη το τρομακτικό πράγμα που της συνέβη. Θέλω να πω ότι μιλάμε για ανθρώπους με τεράστια αποθέματα. Οταν οι καλλιτέχνες μιλούν για πράγματα που καίνε, μιλούν για την ύπαρξη Αδικίας, με άλφα κεφαλαίο. Μιλούν, τη δείχνουν, την υπογραμμίζουν, τη στηλιτεύουν και λένε στο κοινό τους ότι αυτό δεν είναι φυσιολογικό, δεν είναι αυτό που μας αξίζει. Πολλές φορές οι καλλιτέχνες φοβόμαστε να μιλήσουμε για τις καυτές πατάτες μέσω της εργασίας μας, τουλάχιστον μπορούμε να υποκλινόμαστε μπροστά στους ανθρώπους που το έκαναν και δεν φοβήθηκαν. Ο Ντάριο Φο είναι μια πολύ συγκινητική περίπτωση καλλιτέχνη».