Το ερώτημα τι είναι η Ευρώπη δεν είναι νέο. Μάλλον το έθεσε πρώτος ο Ηρόδοτος και έκτοτε αναζητείται η απάντηση. Ωστόσο η ιδέα της ενωμένης Ευρώπης, χωρίς αμφιβολία, δημιουργήθηκε και άνθησε κάτω από τα ερείπια και τις στάχτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Την εισηγήθηκαν δε πρώτοι δυο πολιτικοί άνδρες που ήταν απολύτως πεισμένοι ότι η χώρα τους δεν είχε καμία θέση σε αυτήν. Ο ένας ήταν ο Τσόρτσιλ, ο οποίος με την ιδιότητα του τέως πρωθυπουργού της Βρετανίας εξέθεσε τον Σεπτέμβριο του 1946 τις ιδέες του για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης μιλώντας στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και ο δεύτερος, ο στρατηγός Μάρσαλ, ο οποίος εξήγησε την οικονομική βάση επί της οποίας θα σταθεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, μιλώντας τον Ιούνιο του 1947, με την ιδιότητα του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Η παρέμβαση Τσόρτσιλ οδήγησε το 1949 στη δημιουργία του πρώτου πολιτικού θεσμικού οργάνου της ενωμένης Ευρώπης, του Συμβουλίου της Ευρώπης. Αυτό σε πρώτη φάση είχε 10 κράτη – μέλη τα οποία αμέσως μετά την πρώτη υπουργική σύνοδο κάλεσαν την Ελλάδα και την Τουρκία να ενταχθούν στους κόλπους του. Οπερ και εγένετο.
Η παρέμβαση Μάρσαλ είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία, το 1948, του πρώτου οικονομικού ευρωπαϊκού θεσμικού οργάνου, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) του οποίου η Ελλάδα υπήρξε εξαρχής μέλος. Στόχος του η εφαρμογή του Σχεδίου Μάρσαλ σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.
Την ίδια χρονιά η Γαλλία, η Βρετανία, η Ολλανδία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο αποφασίζουν να συντονίσουν τις αμυντικές πολιτικές τους προχωρώντας στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Αμυνας. Η πρωτοβουλία αυτή ακυρώθηκε ωστόσο πρόωρα από τη Γαλλία, όπου μια κατά πολλούς «ανίερη συμμαχία» γκολικών, κομμουνιστών και κάποιων σοσιαλιστών την καταψήφισε το 1954 στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση. Εκτοτε η τύχη της κοινής άμυνας της Ευρώπης αγνοείται.
Ταυτοχρόνως αρχίζει να ωριμάζει σε ορισμένους πολιτικούς κύκλους της Ευρώπης η ιδέα ότι για να δημιουργηθεί μια Κοινότητα απαιτούνται «συγκεκριμένες δράσεις» οι οποίες δημιουργούν «εκ των πραγμάτων αλληλεγγύη». Οι πρώτοι που το κατάλαβαν αυτό ήταν ο Αντενάουερ στη Γερμανία, ο Σουμάν στη Γαλλία και ο Ντε Γκάσπερι στην Ιταλία. Ετσι δημιουργήθηκε το 1951 η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ανθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) με την οποία επί της ουσίας η Γαλλία και η Γερμανία ένωσαν τις παραγωγές τους στα δύο αυτά ορυκτά εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την απρόσκοπτη διάθεσή τους στις εθνικές αγορές.
Την ευθύνη της διοίκησης της ΕΚΑΧ ανέλαβε μια εννεαμελής ανώτατη αρχή εξαετούς θητείας, επικουρούμενη από ένα συμβούλιο υπουργών και ελεγχόμενη από μια κοινοβουλευτική συνέλευση. Η θεσμική μορφή της ενωμένης Ευρώπης αρχίζει να σκιαγραφείται για να ολοκληρωθεί στη συνέχεια, το 1957, από τις δύο Συνθήκες της Ρώμης, για την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (EURATOM).
Εξι χρόνια αργότερα, το 1963, η ΕΟΚ διέρχεται την πρώτη μεγάλη κρίση της. Ο Ντε Γκολ αντιτίθεται σε οποιαδήποτε μορφή ομοσπονδιακής Ευρώπης λέγοντας την περίφημη φράση «αν κάποτε γεννηθεί ένας φεντεραλιστής αυτός δεν θα είναι Ευρωπαίος», αλλά και στην προσχώρηση της Βρετανίας στην ΕΟΚ επειδή την θεωρούσε «δούρειο ίππο των ΗΠΑ». Σχεδόν μισό αιώνα αργότερα τίποτα από τα δύο δεν έχει διαψευστεί.
Τελευταία Νέα