Καθώς συμπληρώνονται 60 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης (1957) με την οποία δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), η οποία μετεξελίχθηκε στη σημερινή Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) των 28 κρατών-μελών, οφείλουμε να στοχασθούμε σοβαρά ποια Ευρώπη θέλουμε για το μέλλον. Ο στοχασμός αυτός είναι απόλυτα αναγκαίος ιδιαίτερα καθώς η σημερινή Ενωση αντιμετωπίζει πολλαπλές κρίσεις, προβλήματα και προκλήσεις και κυρίως τα κοινωνικά προβλήματα ανεργίας, νέων ανισοτήτων, φτώχειας, ανασφάλειας των πολιτών, αλλά και τα προβλήματα δημοκρατικής νομιμοποίησης και Brexit (αποχώρηση Ην. Βασιλείου). Λαμβάνοντας υπόψη και τη Λευκή Βίβλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το μέλλον της Ευρώπης θα συνοψίσω ως εξής την προοδευτική πρόταση για την Ευρώπη που θέλουμε και επιδιώκουμε:
1. Θέλουμε ένα νέο τολμηρό ξεκίνημα για μια άλλη, «περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη». Την κοινωνική Ευρώπη της αλληλεγγύης, κοινωνικής δικαιοσύνης, συνοχής, ανάπτυξης και απασχόλησης. Την Ευρώπη των πολιτών και της κοινωνίας. Οχι την Ευρώπη του νεοφιλελευθερισμού και της διαρκούς λιτότητας. Μια Ευρώπη των αξιών και των θεσμών, της δημοκρατίας και της ισότητας, της σύγκλισης και της προόδου, της ενότητας και της αλληλεγγύης, όχι των διαιρέσεων και των αποκλεισμών.
2. Θέλουμε μια ισχυρή Ευρώπη ως δημοκρατική Πολιτική Ενωση με κεντρικούς υπερεθνικούς θεσμούς, δημοκρατικά νομιμοποιημένους, ικανή να λαμβάνει αποφάσεις, να επιλύει προβλήματα, να διαχειρίζεται κρίσεις ως υπολογίσιμη δύναμη στο περιφερειακό και το διεθνές σύστημα. Μια Ευρώπη που θα εξελίσσεται πολιτικά με απώτερο στόχο τη «δημοκρατική ομοσπονδία εθνικών κρατών» όπως την όρισε ο Ζ. Ντελόρ.
3. Θέλουμε μια Ευρώπη με την Ελλάδα στον κεντρικό πυρήνα της ως πλήρες, ισχυρό, κανονικό, ενεργό και ισότιμο μέλος. Για τον σκοπό αυτό ειδικότερα θα επιδιώξουμε: την ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους, την αξιοποίηση κάθε δυνατότητας για τη βελτίωση των επώδυνων όρων της συμφωνίας ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, την αξιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων του προϋπολογισμού και ταμείων της Ενωσης, τη μεγιστοποίηση όλων των ευκαιριών που προσφέρουν οι πολιτικές της ΕΕ όπως η διαρθρωτική πολιτική, η ΚΑΠ, οι πολιτικές για τη μετανάστευση και κοινωνική στήριξη, κ.ά.
Αλλά μια ισχυρή Ελλάδα μπορεί να υπάρξει μόνο μέσα σε μια ισχυρή Ευρώπη. Γι’ αυτή την «ισχυρή και καλύτερη Ευρώπη» θα επιδιώξουμε ειδικότερα:
Πρώτον, τη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής πολιτικής για την ανάπτυξη και απασχόληση που θα στηριχθεί με ένα ισχυρό επενδυτικό πακέτο για την ακύρωση των πολιτικών λιτότητας, ανεργίας, κοινωνικής περιθωριοποίησης και φτωχοποίησης.
Δεύτερον, μια συνεκτική πολιτική περιφερειακής, κοινωνικής και εδαφικής σύγκλισης που η εφαρμογή της θα γεφυρώνει το διευρυνόμενο αναπτυξιακό χάσμα ανάμεσα στον ευρωπαϊκό Βορρά και Νότο, θα καταπολεμά τις κοινωνικές ανισότητες, θα συμβάλλει στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη, θα αναδεικνύει την «κοινωνική Ευρώπη», θα προωθεί την κοινωνική συνοχή. Θα εγγυάται τα βασικά δικαιώματα και συλλογικά αγαθά για όλους τους πολίτες.
Τρίτον, την ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης (ΟΝΕ) με την προώθηση της οικονομικής ένωσης και δημοσιονομικής ένωσης που θα επιτρέψουν στην ευρωζώνη να αποκτήσει τους αναγκαίους πόρους (προϋπολογισμό – δημοσιονομική ικανότητα), να προχωρήσει στην αμοιβαιοποίηση του χρέους (ευρωομόλογα), στη σύσταση Ευρωπαϊκού Ταμείου για την Ανεργία, την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, τη διαμόρφωση δημοκρατικά νομιμοποιημένης οικονομικής διακυβέρνησης.
Τέταρτον, τη διαμόρφωση ολοκληρωμένης πολιτικής για τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και την προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ενωσης στη βάση των αρχών της αλληλεγγύης και «δίκαιης κατανομής των βαρών» με τη ριζική αναθεώρηση, μεταξύ άλλων, του κανονισμού του Δουβλίνου (Δουβλίνο ΙΙΙ).
Πέμπτον, την ενίσχυση του ρόλου της Ενωσης στο περιφερειακό και παγκόσμιο σύστημα με την ενδυνάμωση της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΕΠΠΑ – ΚΕΠΑΑ) και την προώθηση της αμυντικής ολοκλήρωσης. Η Ενωση θα πρέπει να αποκτήσει τα μέσα και τους μηχανισμούς για τη διασφάλιση της περιφερειακής και παγκόσμιας σταθερότητας και ειρήνης, τη διαχείριση κρίσεων, την επίλυση συγκρούσεων και την διασφάλιση της ανεξαρτησίας και ακεραιότητας των κρατών-μελών της και την προστασία των πολιτών της.
Εκτον, την οικοδόμηση της Ενεργειακής Ενωσης με στόχους, μεταξύ άλλων, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας, διασύνδεσης δικτύων και αλληλεγγύης.
Εβδομον, την προώθηση της διεύρυνσης της Ενωσης με τις χώρες των Δ. Βαλκανίων στη βάση εκπλήρωσης των προβλεπόμενων ενταξιακών κριτηρίων ( «κριτήρια Κοπεγχάγης») .
Δεν θέλουμε μια Ευρώπη ούτε των πολλών ταχυτήτων ούτε των πολλών επιλογών. Δεν θέλουμε έναν εσωτερικό πυρήνα ομοιόμορφων κρατών που οδηγεί σε αποκλεισμούς. Αλλά μια Ευρώπη που θα εφαρμόζει τις Συνθήκες στο σύνολό τους και οι οποίες παρέχουν τα μέσα ( π.χ., «ενισχυμένη συνεργασία») για ευέλικτη διαφοροποιημένη ολοκλήρωση όπου αυτό επιβάλλεται χωρίς αποκλεισμούς ή αλλοίωση του κεκτημένου και των αναδιανεμητικών πολιτικών συνοχής και αλληλεγγύης.
Την Ευρώπη αυτή μόνο οι προοδευτικές δημοκρατικές δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας σε Ελλάδα και Ευρώπη μπορούν να διασφαλίσουν. Η Δημοκρατική Συμπαράταξη ( ΔΗΣΥ) με τις θέσεις, τη στρατηγική, τις πολιτικές συμμαχίες μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην οικοδόμηση αυτής της Ευρώπης. Της προοδευτικής Ευρώπης των Πολιτών.
Η Φώφη Γεννηματά είναι πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης