Αναζήτηση
Ρώτησαν κάποτε οι «Financial Times» τον Αλεξάντερ Μακόλ Σμιθ, συγγραφέα του βιβλίου «Τι μπορεί να κάνει ο Γ.Χ. Οντεν για σας», τι μπορούν να μας διδάξουν οι ποιητές σε εποχές κρίσης. Κι εκείνος απάντησε με μια λέξη: αγάπη. Οχι επειδή θα μας γλιτώσει από τον θάνατο. Για να επιτρέψει ο Οντεν τη δημοσίευση του ποιήματός του «1 Σεπτεμβρίου 1939», άλλαξε τον στίχο «Πρέπει να αγαπάμε ο ένας τον άλλον ή θα πεθάνουμε» σε «Πρέπει να αγαπάμε ο ένας τον άλλον και θα πεθάνουμε». Η αγάπη θεραπεύει πληγές, δεν χαρίζει αθανασία. Και οι ποιητές το ξέρουν.
Ρώτησε κάποτε το «Lifo» τον Τίτο Πατρίκιο σε τι χρειάζονται οι ποιητές. Κι εκείνος απάντησε ότι η επιπολαιότητα των ποιητών κάνει πιο ευχάριστη τη ζωή. Η ποίηση, είπε, αναδεικνύει πράγματα που μας βρίσκουν στη ζωή χωρίς καν να το αντιληφθούμε. Είναι κάτι σαν τον έρωτα, που περνά από μπροστά μας αρκετές φορές, τον χάνουμε και μετά χτυπάμε το κεφάλι μας γιατί δεν προλάβαμε.
«Κι έπειτα τα χρόνια θα περάσουν/ όγκοι βουνών και πέτρας θα παρεμβληθούν/ θα ξεχαστούνε όλα/ όπως ξεχνιέται το καθημερινό φαΐ/ που μας κρατάει ορθούς./ Ολα, έξω από κείνη τη στιγμή/ που μέσα στο συνωστισμό του υπόγειου τρένου/ κρατήθηκες στο μπράτσο μου». («Υπόγειο τρένο» από την ανθολογία «Σύγχρονη Ερωτική Ποίηση», εκδ. Καστανιώτη, 1987)
Στον Πατρίκιο αρέσει να διηγείται μια ιστορία που του συνέβη σε ηλικία 16 ετών, στην Κατοχή. Περίμενε μια κοπέλα από την ΕΠΟΝ για να του φέρει αφίσες, κάποιος τον κατέδωσε και έλληνες συνεργάτες των Γερμανών τον έστησαν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Οταν τους είπε ότι είχε ραντεβού με την κοπέλα του για να πάνε βόλτα στην Ακρόπολη, του έδωσαν διορία λίγων λεπτών. Η κοπέλα πράγματι εμφανίστηκε, όρμησε, τον φίλησε και του έσωσε τη ζωή.
«Νομίζαμε πως γνωριζόμαστε καλά./ Μα όταν τα κουρασμένα ρούχα μας αρχίσανε να πέφτουν/ χωρίς προσχήματα ούτε ανταλλάξιμη παραφορά/ και μείναν τα κορμιά μας απροσποίητα/ φάνηκε καθαρά πόσο μακρύς ήταν ο δρόμος/ πόσο ήταν ο χρόνος μας πολιορκημένος, κι εμείς/ δυο άνθρωποι συνηθισμένοι, περίπου απροσπέλαστοι». («Πολιορκημένος χρόνος», από την ίδια ανθολογία)
Δεν θα ξεχάσω ποτέ ένα βράδυ του Ιουνίου του 2013 στη βεράντα του Μουσείου της Ακρόπολης. Ο Πατρίκιος διάβασε από τη συλλογή «Σε βρίσκει η ποίηση», ο Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ απήγγειλε στη συνέχεια στίχους μεταφρασμένους στα γαλλικά, κι οι τυχεροί θεατές βρεθήκαμε ξαφνικά σε ένα άλλο σύμπαν, παράλληλο, θεσπέσιο, όπου πρωταγωνιστούσαν δύο παθιασμένοι διανοούμενοι, εξίσου βέβαιοι πως οι βεβαιότητες είναι ένας μύθος.
«Οπως κι αν έρθουν τα πράγματα, όσο αντίξοες κι αν είναι οι συνθήκες, πάντα μπορεί κανείς να ερωτεύεται. Το δύσκολο είναι ν’ αγαπάς». («Το δύσκολο»).
Τώρα ξέρουμε γιατί δεν πρέπει να διαβάζουμε ποίηση μόνο στην Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης.
