Ευρώπη, έχεις γενέθλια! Στις 25 Μαρτίου 1957, πριν από 60 χρόνια, τα ιδρυτικά κράτη υπέγραψαν τις Συνθήκες της Ρώμης. Η ημερομηνία αποτελεί ορόσημο του πιο επιτυχημένου εγχειρήματος για την ελευθερία, την ειρήνη και την ευημερία που γνώρισε ποτέ ο κόσμος.
Αξίζει, λοιπόν, να χαιρόμαστε.
Επειτα από 60 χρόνια Ευρώπης βρισκόμαστε, ωστόσο, και σε ένα κομβικό σημείο. Η οικονομική κρίση και η διαχείριση των προσφυγικών ροών κατέδειξαν με τρόπο αμείλικτο τις αδυναμίες του εγχειρήματος της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Σε λίγες ημέρες η Μεγάλη Βρετανία θα δηλώσει την επιθυμία εξόδου της από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η δήλωση αυτή είναι ένα μήνυμα αφύπνισης. Οφείλουμε να συμφωνήσουμε στο τι σημαίνει η Ευρώπη για εμάς, προς τα πού θέλουμε να βαδίσουμε με την Ευρώπη μας και τι είμαστε διατεθειμένοι να επενδύσουμε σε αυτό.
Εκεί έγκειται η καθαυτή σημασία της επετείου της Ρώμης.
Το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αντιμετωπίζεται στις ημέρες μας εχθρικά όσο λίγες φορές στο παρελθόν. Εσωτερικά και εξωτερικά. Από τους λαϊκιστές που προσπαθούν με εύκολες λύσεις να παραπλανήσουν, από τους υπέρμαχους του απολυταρχισμού και της αυτάρκειας οι οποίοι εναντιώνονται στις αρχές μας. Ολοι αυτοί θέλουν να αναστείλουν την Ευρώπη, ακόμα και να την διαλύσουν.
Για μένα είναι σαφές: η πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι η σωστή και η μοναδική. Ας μην τρέφουμε αυταπάτες: στον κόσμο που μαστίζεται από κρίσεις, σε αυτόν τον κόσμο όπου κάθε βεβαιότητα χάνεται, τα κράτη της Ευρώπης μπορούν να υπερασπιστούν τα συμφέροντα και τις αξίες της με επιτυχία μόνο εάν μιλήσουν με μία φωνή. Καμία χώρα της Ευρώπης, ούτε και η Γερμανία, μπορεί πλέον να τα καταφέρει μόνη της. Μαζί είμαστε συγκριτικά περισσότεροι και συγκριτικά ισχυρότεροι από το σύνολο όλων των μεμονωμένων κρατών. Γι’ αυτό οφείλουμε να συσπειρωθούμε περισσότερο.
Για τον λόγο αυτόν η 60ή επέτειος οφείλει να είναι ένα σύμβολο ελπίδας, μία έκκληση για αγώνα υπέρ της Ευρώπης. Δεν πρέπει να σωπαίνουμε όταν διακυβεύεται η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Αγωνιζόμαστε για την Ευρώπη σημαίνει ότι υπερασπιζόμαστε τις κοινές μας, τις ευρωπαϊκές μας αξίες. Θέλουμε να καταστήσουμε μελλοντικά βιώσιμη την Ευρώπη, η οποία μας εξασφάλισε επί σειρά δεκαετιών ελευθερία και σταθερότητα. Το κράτος δικαίου και η δημοκρατία, η αλληλεγγύη μεταξύ μας και η πολυμορφία ανάμεσά μας αποτελούν τους θεμέλιους λίθους του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Πρέπει, λοιπόν, να τα υπερασπιστούμε απέναντι στους κινδύνους από το εξωτερικό και το εσωτερικό.
Αγωνιζόμαστε για την Ευρώπη σημαίνει επίσης ότι αναλαμβάνουμε την ευθύνη για τα επιτεύγματα. Μία οπισθοδρόμηση από την ενσωμάτωσή μας δεν θα μας βοηθήσει. Μαζί ξεπεράσαμε την κρίση του δημόσιου χρέους. Εργαζόμαστε ώστε να μπορέσουν όλοι στην ευρωζώνη να προσβλέπουν με αισιοδοξία στο μέλλον, ώστε να επιστρέψει παντού νέα ανάπτυξη και να δημιουργηθούν νέες προοπτικές με περισσότερες θέσεις εργασίας. Γι’ αυτό οφείλουμε να εμβαθύνουμε περισσότερο την οικονομική και νομισματική ένωση. Οχι για να διαφοροποιηθούμε, αλλά γιατί μέσω ενός κοινού νομίσματος είμαστε τόσο στενά συνδεδεμένοι μεταξύ μας όσο ποτέ στο παρελθόν.
Οφείλουμε, ωστόσο, να προχωρήσουμε μπροστά: το ιστορικό καθήκον ενώπιον του οποίου βρισκόμαστε είναι να δημιουργήσουμε μία καλύτερη και ισχυρότερη Ευρώπη. Οφείλουμε να επενδύσουμε από κοινού στην ΕΕ και να προσαρμόσουμε το σημαντικότερο εγχείρημα ειρήνης και ευημερίας της εποχής μας στο μέλλον.
* Πρώτον, σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας: είναι καιρός να αποχαιρετίσουμε την ιδέα ότι στην Ευρώπη δεν φέρουμε οι ίδιοι την ευθύνη για την ασφάλειά μας. Είναι σωστή η παρατήρηση ότι η Ευρώπη πρέπει επιτέλους να ξυπνήσει. Η συνεργασία με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της διατλαντικής κοινότητας. Η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει, όμως, να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει μόνη της κρίσεις και διενέξεις στη γειτονιά της. Τα πρώτα βήματα έχουν γίνει, πρέπει να ακολουθήσουν κι άλλα.
* Δεύτερον, χρειαζόμαστε φύλαξη των εξωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων, η οποία θα φέρει επάξια αυτό το όνομα. Μέσα στην Ευρώπη τα σύνορα έχουν χάσει σε μεγάλο βαθμό τη σημασία τους, πράγμα που αποτελεί σημαντική κατάκτηση. Ισχυρά εξωτερικά σύνορα είναι, όμως, εξίσου σημαντικά. Διαπιστώνουμε πόσο σημαντική είναι η αποτελεσματική φύλαξη των εξωτερικών μας συνόρων εν μέσω των κρίσεων στη γειτονιά μας και των προσφυγικών ροών. Οποιος υποστηρίζει τη Συνθήκη Σένγκεν πρέπει να θεωρεί πολύτιμη την φύλαξη των εξωτερικών συνόρων. Ορισμένα πράγματα έχουν ήδη δρομολογηθεί, πρέπει όμως να κάνουμε κι άλλα. Αποτελεί ευρωπαϊκό καθήκον το οποίο αφορά όλους και όχι μόνο όσους εμπλέκονται περισσότερο.
* Τρίτον, η Ευρώπη πρέπει να βελτιωθεί στο ζήτημα της εσωτερικής ασφάλειας. Η μάχη κατά της τρομοκρατίας αποτελεί κοινή προσπάθεια. Εδώ μπορούμε, εδώ πρέπει να βελτιωθούμε, μέσω καλύτερης συνεργασίας και περισσότερης επικοινωνίας. Ο κόσμος στην Ευρώπη δεν πρέπει να φοβάται. Είτε πρόκειται για τις Βρυξέλλες, το Παρίσι, το Βερολίνο ή οποιοδήποτε άλλο μέρος. Η ελευθερία και η ασφάλεια βαδίζουν χέρι χέρι.
* Τέταρτον, πρέπει να αναλογιζόμαστε πολύ συχνότερα ότι το ευρωπαϊκό όνειρο ήταν πάντα συνυφασμένο και με την ευημερία. Η εσωτερική αγορά δημιούργησε τη μεγαλύτερη ευημερία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πολύς κόσμος, όμως, στην Ευρώπη αισθάνεται πλέον ότι δεν έχει κάτι να κερδίσει από την ενωμένη Ευρώπη, ότι αυτή τον έχει εγκαταλείψει. Αυτό πρέπει να το αντιληφθούμε και να το αντιμετωπίσουμε. Ετσι, μάχομαι για την Ευρώπη σημαίνει για μένα ενισχύω την εσωτερική αγορά και λαμβάνω σοβαρά υπόψη μου την κοινωνική διάσταση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Χρειαζόμαστε ένα νέο πλαίσιο με καινούργιες συνθήκες για ανάπτυξη και ευημερία. Σε αυτές ανήκουν οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στην ψηφιακή υποδομή, όπως και στην παιδεία και στην έρευνα. Δεν είμαστε μόνο χρηματοδότες και απολήπτες, αλλά οι κερδισμένοι της Ευρώπης εάν επιτύχουμε να χρησιμοποιήσουμε τους πόρους καλύτερα και ταυτόχρονα είμαστε όλοι διατεθειμένοι να προβούμε στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις ώστε να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητά της.
Θέλουμε να σταθούμε ενωμένοι ώστε από τη Ρώμη να σταλεί το μήνυμα: εμείς οι Ευρωπαίοι σηκώνουμε τα μανίκια και εργαζόμαστε για την Ευρώπη, θέλουμε να την κάνουμε καλύτερη! Θα το επιτύχουμε εάν δεν αφήσουμε να δημιουργηθούν ανασφάλειες και συνεχίσουμε να αναζωογονούμε το ευρωπαϊκό πνεύμα με αυτοπεποίθηση, εάν πάρουμε όλον τον κόσμο μαζί μας και εάν αναρωτηθούμε και για τη σημασία ορισμένων εθνικών σκοπιμοτήτων.
Η Γερμανία είναι έτοιμη να το πράξει.