Πλειστηριασμοί – εξπρές με φόντο χρέη €230 δισ.

Ο εφιάλτης των πλειστηριασμών προς το παρόν έχει καταλαγιάσει. Είναι η αποχή των συμβολαιογράφων, που έχει δώσει κάποια σχετική ανάσα στους καταχρεωμένους Ελληνες. Αργά ή γρήγορα, όμως, το τοπίο δεν μπορεί παρά να μεταβληθεί, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές σε Εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες ξεπερνούν τα 230 δισ. ευρώ.

Από τον Σεπτέμβριο σχεδιάζεται να αρχίσει η πλήρης λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας πλειστηριασμών και ήδη οι αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας έχουν διαμορφώσει το πλαίσιο για κατασχέσεις και πλειστηριασμούς με συνοπτικές διαδικασίες σε χρόνο εξπρές.

Οι αλλαγές ψηφίστηκαν το καλοκαίρι του 2015 και τέθηκαν σε πρακτική εφαρμογή για μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης μετά την 1η Ιανουαρίου 2016.

Αφορούν κάθε είδους αναγκαστικά μέτρα τα οποία εκτελούνται από τρίτους, ενώ οι διατάξεις διαφοροποιούνται όταν τα μέτρα επιβάλλονται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων για οφειλές προς το Δημόσιο.

Για παράδειγμα, όταν ένας πιστωτής βγάλει στο σφυρί το ακίνητο ενός οφειλέτη, η τιμή της πρώτης προσφοράς σύμφωνα με τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας είναι η εμπορική αξία. Αν το ίδιο ακίνητο βγει στον πλειστηριασμό από την Εφορία, η τιμή της πρώτης προσφοράς δεν μπορεί να υπολείπεται της αντικειμενικής.

Τις αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και τις διαφοροποιήσεις σε σχέση με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ισχύει από το 1974, υπερισχύει για φορολογικές οφειλές και στο Μνημόνιο προβλέπεται η επικαιροποίησή του) κωδικοποίησε σε εγκύκλιο η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, οι υπηρεσίες της οποίας έχουν προχωρήσει σε δεσμεύσεις και κατασχέσεις τραπεζικών καταθέσεων, εισοδημάτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων σε 851.818 οφειλέτες. Μόνο τον Ιανουάριο επιβλήθηκαν 12.764 νέες κατασχέσεις ή κατά μέσο όρο 500 ανά εργάσιμη ημέρα.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, μεταξύ των σημαντικότερων αλλαγών στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας περιλαμβάνονται:

Ακατάσχετα. Εξαιρούνται πλέον από την κατάσχεση τα πράγματα που είναι απολύτως απαραίτητα για τις στοιχειώδεις ανάγκες διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του. Προκειμένου για πρόσωπα που με την προσωπική τους εργασία αποκτούν όσα τους χρειάζονται για να ζήσουν, εξαιρούνται τα πράγματα που είναι απαραίτητα για την εργασία τους.

Πολλαπλές κατασχέσεις. Υιοθετείται και στο δίκαιο της (κοινής) αναγκαστικής εκτέλεσης το σύστημα των πολλαπλών κατασχέσεων και ως εκ τούτου, σε αντίθεση με τις μέχρι σήμερα ισχύουσες ρυθμίσεις, επιτρέπεται η δυνατότητα επιβολής πολλαπλών κατασχέσεων επί του ιδίου πράγματος. Στον ΚΕΔΕ προβλέπεται ήδη το σύστημα των πολλαπλών κατασχέσεων τόσο για κινητά όσο και για ακίνητα.

Στοπ στους πλειστηριασμούς. Μειώνεται το χρονικό διάστημα κατά το οποίο δεν μπορεί να διεξαχθεί πλειστηριασμός ή αναπλειστηριασμός, από την 1η έως την 31η Αυγούστου (αντί από την 1η Αυγούστου έως τη 15η Σεπτεμβρίου όπως ίσχυε), εκτός αν πρόκειται για πράγματα που μπορεί να υποστούν φθορά, καθώς και όταν πρόκειται για πλειστηριασμό πλοίων ή αεροσκαφών.

Στην εμπορική τιμή. Τα κατασχεμένα ακίνητα πλέον εκτιμώνται με βάση την εμπορική αξία αυτών κατά τον χρόνο της κατάσχεσης, η οποία ορίζεται και ως τιμή πρώτης προσφοράς, με βάση τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Για τα ακίνητα τα οποία βγαίνουν στο σφυρί από την Εφορία, εφόσον βρίσκονται σε περιοχή όπου ισχύει το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων για τον υπολογισμό του φόρου μεταβίβασης, η τιμή πρώτης προσφοράς δεν μπορεί να υπολείπεται της αξίας αυτής, όπως ισχύει κατά τον χρόνο επιβολής της κατάσχεσης ή κατά τον χρόνο έκδοσης του προγράμματος πλειστηριασμού αντίστοιχα.

Χωρίς τραπεζικό απόρρητο. Στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστέθηκε παράγραφος με την οποία «το απόρρητο των κάθε μορφής καταθέσεων σε πιστωτικά ιδρύματα, καθώς και των άυλων μετοχών που καταχωρίζονται στο Σύστημα Αϋλων Τίτλων του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών δεν ισχύει έναντι του δανειστή, που έχει δικαίωμα κατάσχεσης της περιουσίας του δικαιούχου της κατάθεσης ή της μετοχής. Το απόρρητο αίρεται μόνο για τα χρηματικό ποσό που απαιτείται για την ικανοποίηση του δανειστή».

Και για τις κατασχέσεις τις οποίες διενεργεί η Εφορία δεν υπάρχει τραπεζικό απόρρητο, αλλά σε κάθε περίπτωση ισχύουν τα ακατάσχετα όρια μισθών – συντάξεων (1.000 ευρώ), καταθέσεων (1.250 ευρώ) υπό την προϋπόθεση ότι έχουν δηλωθεί ως ακατάσχετοι οι συγκεκριμένοι τραπεζικοί λογαριασμοί.