23 Μαρτίου 2017
Η παρατεταμένη ύφεση, η φτωχοποίηση χιλιάδων οικογενειών και η διεύρυνση της παιδικής φτώχειας αποτελούν μία πραγματικότητα που καταγράφεται από το 2012 και κάθε χρόνο από το Ινστιτούτο Prolepsis, φορέα υλοποίησης του Προγράμματος Σίτισης και Προώθησης Υγιεινής Διατροφής – ΔΙΑΤΡΟΦΗ. Από την ανάλυση των περσινών στοιχείων προκύπτει ότι το 57% των παιδιών που φοιτούσαν στα σχολεία του Προγράμματος ΔΙΑΤΡΟΦΗ αντιμετωπίζουν επισιτιστική ανασφάλεια, ενώ το 25% των μαθητών των ιδίων σχολείων είναι μέλη οικογενειών που βιώνουν και πείνα. Με βάση τα στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης της ΕΛΣΤΑΤ (περίοδος αναφοράς εισοδήματος 2014) περίπου 500.000 παιδιά (26,6% του συνόλου των παιδιών 0-17 ετών) βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας και 710.000 παιδιά (37,8% του συνόλου των παιδιών 0-17 ετών) σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό.
Η επέκταση της σχολικής σίτισης και η εφαρμογή της σε ευρεία κλίμακα, βάσει όσων αναφέρονται στις προτάσεις αντιμέτρων της κυβέρνησης στα δημοσιονομικά μέτρα που θα εφαρμοστούν μετά το 2018 θα μπορούσε να προσφέρει μία μεγάλη ευκαιρία για την ανάπτυξη υγιεινών διατροφικών προτύπων, καθώς και μία ευρείας κλίμακας μακροχρόνια κοινωνική επένδυση με βασικούς αποδέκτες τα παιδιά, που σύντομα θα αποτελούν τον ενήλικο πληθυσμό της χώρας.
Η σχολική σίτιση – αποκλειστικά με υγιεινά γεύματα – 90.000 μαθητών σε 530 περίπου σχολεία σε όλη την Ελλάδα από το 2012 μέχρι σήμερα από το Ινστιτούτο Prolepsis, με Μέγα Δωρητή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, αποτελεί ένα δοκιμασμένο και αποτελεσματικό μέτρο, το οποίο έχει καταγράψει τεράστια οφέλη που σχετίζονται τόσο με τη σωματική, πνευματική και συναισθηματική υγεία των παιδιών όσο και με σημαντικούς δείκτες κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Καλείται λοιπόν η Κυβέρνηση να αξιοποιήσει την ευκαιρία αυτή όχι μόνο οικονομικά, αλλά και για την προστασία της Δημόσιας Υγείας.
Με την καθολική σχολική σίτιση, οι μαθητές που ανήκουν στις πιο ευάλωτες κοινωνικοοικονομικά πληθυσμιακές ομάδες δεν αντιμετωπίζονται ως παιδιά δεύτερης κατηγορίας. Παράλληλα, με βάση τα στοιχεία που έχει συλλέξει και αναλύσει το Ινστιτούτο Prolepsis, κατά τα έτη υλοποίησης του Προγράμματος ΔΙΑΤΡΟΦΗ οι μαθητές με σιτιστική ασφάλεια, παρουσιάζουν βελτιωμένες σχολικές επιδόσεις, ανταποκρίνονται καλύτερα στα μαθήματά τους και απουσιάζουν λιγότερο για λόγους υγείας.
Επίσης, τα μακροχρόνια οφέλη είναι πολύ σημαντικά, καθώς με την προώθηση της υγιεινής διατροφής θωρακίζεται μέρα με τη μέρα η υγεία των παιδιών και καταπολεμάται η παχυσαρκία, που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για όλες σχεδόν τις μορφές καρκίνου, καρδιαγγειακές παθήσεις, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 κ.α. Παράλληλα, μειώνεται το κόστος υγειονομικής περίθαλψης και οι δαπάνες υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Αν και δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα ασφαλείς εκτιμήσεις για το συνολικό κόστος της παχυσαρκίας στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι άμεσες ετήσιες δαπάνες που οφείλονται στην παχυσαρκία αντιπροσωπεύουν το 2-4% των εθνικών προϋπολογισμών για την υγεία.Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει πως η διατήρηση του φυσιολογικού σωματικού βάρους στη παιδική ηλικία επηρεάζει μακροπρόθεσμα το σωματικό βάρος στην ενήλικη ζωή. Η μείωση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) σε ενήλικες μειώνει όχι μόνο τα ποσοστά νοσηρότητας χρόνιων νοσημάτων αλλά επιφέρει σημαντικές μειώσεις στις δαπάνες υγείας. Στις ΗΠΑ έχει υπολογιστεί ότι μειώνοντας κατά 5% το ΔΜΣ η μείωση στις δαπάνες υγείας υπολογίζεται σε $29.8 δισεκατομμύρια για 5 χρόνια, $158 για 10 χρόνια και $611.7 για 20 χρόνια.
Εκτός από την έμμεση οικονομική ενίσχυση για χιλιάδες οικογένειες που έχει μία τέτοια πρωτοβουλία, η εμπειρία από το Πρόγραμμα ΔΙΑΤΡΟΦΗ έχει δείξει ότι συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση της οικονομίας και στην ευρύτερη στήριξη κοινωνικών ομάδων με τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον επισιτιστικό κλάδο και στους τομείς των υπηρεσιών. Παρά τη μικρή σχετικά έκταση του Προγράμματος, συγκριτικά με το προτεινόμενο αντίμετρο σιτιστικής κάλυψης του μισού μαθητικού πληθυσμού, δημιουργήθηκαν περισσότερες από 170 θέσεις εργασίας από την έναρξη εφαρμογής του μέχρι σήμερα. Συνολικά, εκτιμάται ότι κάθε ποσό που επενδύθηκε στο Πρόγραμμα ΔΙΑΤΡΟΦΗ οδήγησε σε διπλασιασμό της οικονομικής δραστηριότητας στους κλάδους που επηρεάστηκαν από την λειτουργία του.
Όπως έχει δείξει η υλοποίηση του Προγράμματος ΔΙΑΤΡΟΦΗ, η καθημερινή σίτιση στα σχολεία και η ταυτόχρονη προώθηση της υγιεινής διατροφής στα σχολεία είναι ένα απόλυτα εφαρμόσιμο και εφικτό εγχείρημα και μπορεί να αποτελέσει, όπως σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Βασική προϋπόθεση για την επιτυχία του είναι η παρασκευή υγιεινών γευμάτων με τις πιο αυστηρές προδιαγραφές και η εφαρμογή της σχολικής σίτισης σε όλα τα παιδιά για ολόκληρη τη σχολική χρονιά.
