Η μάχη των γαριφάλων

«Ζει σ’ όλους τους καιρούς, σ’ όλους τους τόπους/ το κάθε σπίτι, σπίτι του δικό…». Το γνωστό τραγούδι για τον Νίκο Μπελογιάννη ηχούσε στην Αμαλιάδα. Μέρα υψηλής ιστορικής πύκνωσης αλλά και αντιπαράθεσης η χθεσινή, θα καταγραφεί στην νεότερη Ιστορία ως μέρα της μάχης των συμβολισμών. Αλλά θα ταξινομηθεί και ως η στιγμή που ξεδίπλωσε την αντιπαράθεση στο εσωτερικό της Αριστεράς.

Ο Μπελογιάννης, ιερό πρόσωπο για το ΚΚΕ, το Κόμμα του, προκάλεσε –προκαλεί πάντα –συγκίνηση. Φόρτιση. Μνήμη. Και ορισμένα στιγμιότυπα που είχαμε χθες επιχρωμάτισαν την τρέχουσα πολιτική συγκυρία. Αυτά περιγράφουν την παλέτα συναισθημάτων, πολιτικών παρουσιών που σημάδεψαν τα εγκαίνια της μόνιμης έκθεσης στην πατρογονική εστία του Νίκου Μπελογιάννη στην Αμαλιάδα. Μιας μόνιμης έκθεσης που συγκεντρώνει πλέον αρχειακό υλικό, προσωπικά αντικείμενα του μάρτυρα κομμουνιστή, ο οποίος εκτελέστηκε το 1952 από το μετεμφυλιακό καθεστώς μαζί με τους συντρόφους του Καλούμενο, Μπάτση και Αργυριάδη. Τα μπόλικα γαρίφαλα παρέπεμπαν στην ιστορική Δίκη και την εικόνα του Μπελογιάννη όπως αποτυπώθηκε συγκλονιστικά απ’ τον Πάμπλο Πικάσο. Η παρουσία του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, του Προέδρου της Βουλής Νίκου Βούτση και του γενικού γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα αλλά και ο ξεχωριστός χαιρετισμός του καθενός έδωσαν μια διαφορετική οπτική και υπενθύμισαν τους διαφορετικούς τρόπους που γίνεται η πρόσληψη του κομμουνιστή ήρωα και των ιδεών του.

Πάντως, εν μέσω συνθημάτων αλλά και αποδοκιμασιών για την κυβερνητική πολιτική, δεν έλειψαν και οι κινήσεις όλο νόημα. Οπως η ηχηρή αποχώρηση του Δημήτρη Κουτσούμπα, των εκπροσώπων και των οπαδών του ΚΚΕ όταν στο βήμα ανέβηκε για χαιρετισμό ο Πρωθυπουργός. Ή η παράδοση του όπλου του Μπελογιάννη από τα χρόνια που ήταν επίτροπος του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας απ’ τον ίδιο τον Κουτσούμπα στο Μουσείο και ο σύντομος διάλογος που ο γ.γ. του ΚΚΕ είχε με τον Τσίπρα με αφορμή το κειμήλιο. Αλλά και οι σπόντες για το σήμερα στον χαιρετισμό του γιου του Μπελογιάννη που διάβασε ο δήμαρχος της περιοχής. «Στην Αμαλιάδα σήμερα, στο πρόσωπο ενός αγωνιστή, τιμούμε όλους εκείνους που όρθωσαν το ανάστημά τους απέναντι στις γερμανικές ερπύστριες και απέναντι στην αμερικανική πολεμική μηχανή. Ευτυχώς που δεν ζουν πια να δουν την υποδούλωση να έρχεται από το παράθυρο, μέσω των τραπεζών και των δανείων», ανέφερε το μήνυμα του γιου του Μπελογιάννη.

Αρχικά είχαμε καταθέσεις στεφάνων από όλους στο μνημείο του ήρωα στην Αμαλιάδα και στην ομώνυμη πλατεία που ήταν ηλιόλουστη και γεμάτη κόσμο. Σημαίες του ΚΚΕ –οι περισσότερες -, μια μεγάλη κινητοποίηση κόσμου και οπαδών του απ’ όλη την Ελλάδα, έφτιαχναν από νωρίς κλίμα με συνθήματα. Παράλληλα και κομματικές δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ –από πρωί έφευγαν πούλμαν με σημείο αφετηρίας την Πλατεία Κουμουνδούρου –βρίσκονταν στον χώρο. Σαφώς λιγότερες και σαφώς πιο αμήχανες. Ανάμεσά τους και πέραν των Τσίπρα, Βούτση, Κουτσούμπα και δημάρχου Ηλιδας Χρήστου Χριστοδουλόπουλου ήταν και ο πρόεδρος της Ενωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξης Χαρίτσης, ο υφυπουργός Εργασίας Τάσος Πετρόπουλος, ο υφυπουργός Παιδείας Δημήτρης Μπαξεβανάκης και πολλοί άλλοι.

Ο Τσίπρας. «Ολοι σήμερα γνωρίζουν ότι ο Μπελογιάννης και οι εκατοντάδες Μπελογιάννηδες που οδηγήθηκαν στα αποσπάσματα από το μετεμφυλιακό κράτος δεν εκτελέστηκαν επειδή αποτελούσαν κάποιου είδους κίνδυνο για το κράτος και τη χώρα. Εκτελέστηκαν μόνο και μόνο για να τορπιλιστεί τότε κάθε προοπτική πολιτικής και εθνικής συνεννόησης που θα εδραίωνε τη δημοκρατία στη χώρα μας μετά από τα σκληρά και βάρβαρα χρόνια του Εμφυλίου. Εκτελέστηκαν για να συνεχίσουν και μετά την Κατοχή να κυβερνούν στην ουσία τη χώρα μας οι ξένες δυνάμεις με τους αντιπροσώπους τους εδώ και όχι οι νόμιμα εκλεγμένες από τον λαό κυβερνήσεις», είπε μεταξύ άλλων στην ομιλία του ο Αλέξης Τσίπρας και συμπλήρωσε σε άλλο σημείο: «Ομως, εγώ σήμερα απ’ αυτόν εδώ τον τόπο, από την Πλατεία Μπελογιάννη και από το Μουσείο που σήμερα παραδίδουμε στην ιστορία αυτού του τόπου, στην εθνική μας ιστορία, θέλω να αναφερθώ στην ευρύτερη παρακαταθήκη, όχι μόνο για την Αριστερά. Και να πω ότι είναι η ευρύτερη παρακαταθήκη η ευθεία και μαχητική υπεράσπιση των δημοκρατικών αξιών».

Ο Κουτσούμπας. Με εμφανή συγκίνηση ο γ.γ. της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας διέτρεξε ιστορικά την περίπτωση Μπελογιάννη, τη στράτευσή του στο ΚΚΕ, αλλά και συνέδεσε τη μέρα και τη στιγμή με το σήμερα: «Ο Μπελογιάννης ζει γιατί το κίνημα που τον έθρεψε και τον διαπαιδαγώγησε ζει και αναπτύσσεται. Μέσα σ’ αυτό το κίνημα, σ’ αυτό το Κόμμα, το ΚΚΕ, έμαθαν όλοι οι «Μπελογιάννηδες» να παλεύουν «χωρίς ύπνο και ξεκούραση, για να φτιάξουν έναν κόσμο στο μπόι των ονείρων και των ανθρώπων»», είπε με νόημα. Και συνέχισε όλο αιχμές: «Σε περιόδους ήττας, δυσκολιών, πολύτιμες υπηρεσίες στον αντίπαλο προσέφεραν τότε και προσφέρουν πάντα οι ριψάσπιδες του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος. Οσοι έριξαν το ανάθεμα στη σοσιαλιστική οικοδόμηση του 20ού αιώνα, απαρνήθηκαν τη σοσιαλιστική προοπτική, συνθηκολογούν με τον καπιταλισμό και σπέρνουν την ηττοπάθεια και τη μοιρολατρία στον λαό στο όνομα του ρεαλισμού της υποταγής και του αρνητικού συσχετισμού, δικαιολογώντας με αυτόν τον τρόπο τη διάψευση των υποσχέσεων, τον ευτελισμό των προσδοκιών. Φτάνουν σε σημείο να πλασάρουν τον συμβιβασμό τους, μιλώντας για «επαναστάσεις» και «ανατροπές», εμφανίζοντας τον εαυτό τους ως συνεχιστές της ΕΑΜικής παράδοσης, των επαναστατικών παραδόσεων, των μεγάλων ταξικών και απελευθερωτικών αγώνων. Κάνουν απεγνωσμένες προσπάθειες να εμφανιστούν ως συνεχιστές του αγώνα του ηρωικού ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ της ΕΠΟΝ, του ΔΣΕ, της ΕΔΑ των δεκαετιών του ’50 και του ’60, προσπαθώντας να καπηλευτούν αγώνες του λαού μας και φυσικά πάντα αποκόβοντας από αυτούς τους αγώνες το πραγματικό, το ριζοσπαστικό περιεχόμενό τους».

Ο Βούτσης. Ενωτικός και με θεσμικό λόγο ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης πιάστηκε από άλλη πτυχή και νοηματοδότηση της μέρας: «Εργαζόμαστε για να ενώνουμε και για να απομονώνονται τα διχαστικά κηρύγματα, να μη διαιωνίζονται τα εμφύλια πάθη» είπε και προσέθεσε: «Χρειάστηκε η χώρα, η πολιτική ιστορία της και τα ανθρωπινά πάθη να διανύσουν πολλές δεκαετίες από την εκτέλεση του εμβληματικού ιστορικού στελέχους του ΚΚΕ πριν φτάσει να γίνει πραγματικότητα με πρωτοβουλία και του Δήμου Ηλιδας ένα τόσο σημαντικό έργο για τη γενέτειρά του αλλά και για τη συλλογική μνήμη».