Καθημερινά με εκπλήσσουν τα ακούσματά μου στον ευρύτερο κύκλο μου.
Ολο και περισσότεροι γνωστοί μου αμείβονται με μαύρα. Με μέρος ή με το σύνολο του μισθού τους. Αλλοι το κρύβουν και το εκμυστηρεύονται μόνο στους πολύ στενούς τους φίλους. Αλλοι, πάλι, έχουν ξεπεράσει τον φόβο του ελέγχου και το ομολογούν δημόσια. Κύριος οίδε πώς το τακτοποιούν οι εργοδότες τους. Δεν είναι πια μόνο γιατροί ή ελεύθεροι επαγγελματίες, ή επαγγέλματα της νύχτας, το φαινόμενο ανεβάζει στροφές και στην πάλαι ποτέ επίσημη οικονομία.
Βλέπω ακόμη ότι έκλεισαν 100.000 μπλοκάκια, τα λουκέτα μικρών επιχειρήσεων να πολλαπλασιάζονται, τα μερίσματα που μοιράζουν οι εταιρείες να μηδενίζονται, αφού πολλά από αυτά είναι πλέον υποκείμενα σε ασφαλιστικές εισφορές, μη ανταποδοτικές σε κάθε περίπτωση.
Το ρυθμιστικό περιβάλλον, η ακατάσχετη πολυνομία αλλά και η φορομανία που διαπνέει το όλο σύστημα είναι τέτοια που ακόμη και αν βγάζεις ψίχουλα, χρειάζεσαι λογιστή για να τα βγάλεις πέρα.
Η συζήτηση των περισσοτέρων είναι πώς θα αποδράσουν, ατομικά, από την παράνοια.
Είπαμε να αλλάξουμε παραγωγικό μοντέλο και συμφωνήσαμε όλοι. Μέχρι τώρα το μόνο που καταφέραμε είναι να καταστρέψουμε αυτό που είχαμε, το παλιό, χωρίς να έχουμε κάνει ένα βήμα για να φτιάξουμε κάτι καινούργιο.
Το μοντέλο που είχαμε στηριζόταν κυρίως στην κατανάλωση, στις δαπάνες του Δημοσίου, στην εμπορική δραστηριότητα μικρής κλίμακας, στην οικοδομή, στις εγχώριες υπηρεσίες. Η καταστροφή που έφερε η κρίση διέλυσε όλο αυτό το μοντέλο, με εξαίρεση τις δαπάνες του Δημοσίου οι οποίες ακόμη στέκουν ψηλά στη λίστα προτεραιοτήτων του εγχώριου πολιτικού συστήματος, ιδιαίτερα της σημερινής κυβέρνησης.
Μόνο τα ακίνητα να πάρουμε, έχουμε το μοντέλο του αδιεξόδου: μεταβιβάσεις πλέον πρακτικά δεν γίνονται, ενώ η πλειονότητα των κληρονόμων αποποιούνται τις κληρονομιές τους.
Συμφωνούμε σχεδόν όλοι πως το κλειδί του νέου παραγωγικού μοντέλου βρίσκεται στις νέες, μικρές και μεγάλες επενδύσεις που θα πρέπει να κατευθυνθούν προς την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών με εξωστρεφή χαρακτήρα. Η διεθνής όμως εμπειρία δείχνει ότι μπορείς να είσαι δυναμικά εξωστρεφής μόνο αν στηρίζεσαι σε μια δυναμική εσωτερική αγορά. Επίσης, μπορείς άραγε να περιμένεις νέες, ντόπιες ή ξένες επενδύσεις αν δεν έχεις ένα δυναμικό και εμπνευσμένο ανθρώπινο κεφάλαιο;
Οταν η συζήτηση όλων που έχουν μερικές δεξιότητες τις οποίες μπορούν να τις αναπτύξουν στο διεθνές περιβάλλον είναι πώς θα δραπετεύσουν, ατομικά, μέσα ή έξω από τη χώρα, είναι δυνατόν να περιμένουμε ότι οι νέες επενδύσεις θα βρουν επαρκές διαθέσιμο ανθρώπινο κεφάλαιο;
Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική.
Κάτι πρέπει να θυσιάσουμε αν θέλουμε να σταματήσουμε την παράνοια και να ξαναδώσουμε κίνητρα για δημιουργία και κανονική δουλειά στους ανθρώπους. Είναι απαραίτητο να μειώσουμε τους φόρους, τις εισφορές, το ασφυκτικό περιβάλλον που δημιουργεί τη ροπή για την απόδραση από τη νομιμότητα.
Πλέον έχουμε μόνο μία «ιερή αγελάδα» να σφάξουμε: τις πλουσιοπάροχες ακόμα, παρά την κρίση, δημόσιες δαπάνες.
Αλλιώς θα κάνουμε κύκλους γύρω από την ουρά μας, σαν κακόμοιρα σκυλιά.
Ο Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης είναι επιχειρηματίας