Μάλτα γιοκ – Για τα μάτια του κόσμου η διαπραγμάτευση

Νωρίτερα έρχεται η Μεγάλη Εβδομάδα για την κυβέρνηση, αφού τα επόμενα 24ωρα θα κριθεί τελικά αν θα υπάρξει ή όχι μια κάποια συμφωνία στο Eurogroup της Μάλτας την ερχόμενη Παρασκευή. Παρότι υπάρχουν λιγοστές ελπίδες για θετική έκβαση, ο Αλέξης Τσίπρας στρέφει το βλέμμα του στη «διαπραγμάτευση εσωτερικού». Με απλά λόγια, αντικειμενικός του στόχος είναι να πείσει για τη συμφωνία τα δικά του στελέχη ώστε να την ψηφίσουν, αλλά και την κοινωνία για το αφήγημα που εξισορροπεί τις επιπτώσεις από τα επώδυνα μέτρα.

Με τα ζητήματα των εργασιακών και του συνταξιοδοτικού, ως προς την περικοπή της προσωπικής διαφοράς, να παραμένουν ανοιχτά και να διχάζουν τις δύο πλευρές έως την τελευταία στιγμή, αφού το θέμα της ΔΕΗ έκλεισε με την πώληση των λιγνιτικών μονάδων παραγωγής και η «εξέλιξη» χωνεύεται από τα κυβερνητικά στελέχη, η προσδοκία του Μαξίμου είναι μία και μόνη: Επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα εντός των επόμενων 24ώρων που ενδεχομένως θα οδηγήσει στην τεχνική συμφωνία.

Από εκεί και πέρα, θα αρχίσει η συζήτηση για το «μεγάλο πακέτο», το οποίο περιλαμβάνει τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για τη διευθέτηση του χρέους και τον καθορισμό των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, μετά το τέλος του προγράμματος. Σύμφωνα με όσα είπε στους βουλευτές των ΑΝΕΛ ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, εφόσον τα πράγματα εξελιχθούν ομαλά στην κυβέρνηση αναμένουν πρωτοβουλία Ντεϊσελμπλούμ για έκτακτη σύγκληση του Eurogroup πριν από το τακτικό της 22ας Μαΐου. Στόχος είναι να κλειδώσει η «συνολική» συμφωνία, από την οποία θα δεσμευτεί και το ΔΝΤ.

Οσον αφορά την ψήφιση των μέτρων, προς επιβεβαίωση όσων έγραψαν από την περασμένη εβδομάδα «ΤΑ ΝΕΑ», θα γίνει οριστικά τη Μεγάλη Εβδομάδα, με τη διαδικασία μάλιστα του επείγοντος ή του κατεπείγοντος. Παρά τις πιέσεις αρκετών βουλευτών να γίνει η ψήφιση μετά την εορταστική περίοδο προκειμένου να έχουν… πρόσωπο απέναντι στους ψηφοφόρους στις περιφέρειές τους, κρίθηκε ότι η πορεία της διαπραγμάτευσης και η στρατηγική της κυβέρνησης επιβάλλουν την ψήφισή τους το συντομότερο δυνατόν.

Ετσι, στη λογική της «διαπραγμάτευσης εσωτερικού» ο Πρωθυπουργός μπαίνει στη διαδικασία της ζύμωσης για τη συμφωνία και τα μέτρα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, αρχίζοντας από την Πολιτική Γραμματεία. Θα ακολουθήσει –πιθανότατα το επόμενο Σαββατοκύριακο –η κρίσιμη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής. Σε αυτήν, το κυρίαρχο κομματικό όργανο θα αποφανθεί για τη συμφωνία και θα δεσμεύσει στελέχη και βουλευτές με την απόφασή του. Ουδείς ασφαλώς αναμένει ότι η Κεντρική Επιτροπή θα απορρίψει τη συμφωνία, αφού η εισήγηση Τσίπρα θα είναι θετική. Ωστόσο, περισσότερο θα λειτουργήσει ως ένα ανοιχτό group therapy για τους διαφωνούντες προκειμένου να εκτονωθεί η όποια ένταση.

Παράλληλα, το αντίδοτο του Μαξίμου στην εσωστρέφεια είναι η πόλωση, η οποία δεν αφορά μόνο την αντιπολίτευση ούτε τη σκανδαλολογία με τις Προανακριτικές και Εξεταστικές Επιτροπές. Στο στόχαστρο βρίσκεται ο Γιάννης Στουρνάρας. Το κυβερνητικό στρατόπεδο μάλιστα δείχνει διάθεση να συντηρήσει την αντιπαράθεση, καθώς η νέα παρέμβαση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος για το Ασφαλιστικό προκάλεσε ανάλογες διαρροές εις βάρος του. Είχε προηγηθεί η ενόχληση που εκφράστηκε διά του κυβερνητικού εκπροσώπου, όταν ο κεντρικός τραπεζίτης επέρριψε ευθύνες στην κυβέρνηση για την καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης.

Θέλει, άραγε, η κυβέρνηση να κάψει –όπως ευρέως συζητείται –τα σενάρια σχηματισμού διακομματικής κυβέρνησης, στο πρότυπο της κυβέρνησης Παπαδήμου; Ή συμβαίνει κάτι άλλο; Πάντως, στη λογική της κατασκευής εχθρών, στόχος του Μαξίμου αποτελεί και ο Κώστας Σημίτης, τον οποίο ο Δημήτρης Τζανακόπουλος αποκάλεσε «αρχιτέκτονα της καταστροφής». Ο ίδιος ο Τσίπρας, εξάλλου, επιτέθηκε κατά του πρώην πρωθυπουργού με πρωτοφανή σφοδρότητα από το βήμα της Βουλής, ενώ επιδεικνύει σπουδή να διερευνήσει υποθέσεις που αφορούν την περίοδο διακυβέρνησής του. Ετσι, μετά την Προανακριτική για τα Εξοπλιστικά επί υπουργίας Παπαντωνίου, ακολουθεί η Εξεταστική για την Υγεία, η οποία αποφασίστηκε να συμπεριλάβει τα πεπραγμένα όλων των κυβερνήσεων από την εποχή Σημίτη, μέχρι την κυβέρνηση Σαμαρά.

Η δημόσια παρέμβαση Σημίτη και η παραίνεσή του για εκλογές ερμηνεύτηκε από το πρωθυπουργικό επιτελείο ως «ταύτιση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη ΝΔ», υπονοώντας ασφαλώς και στελέχη του πρώην «εκσυγχρονιστικού» μπλοκ που βρήκαν καταφύγιο στην οδό Πειραιώς, καθώς και τη διάθεση μερίδας του ΠΑΣΟΚ να συνεργαστεί μετεκλογικά με τη ΝΔ.

Παρά τα σενάρια που κυκλοφορούν –και τις εισηγήσεις προς τον Τσίπρα –για ρήξη και αέναη παράταση της διαπραγμάτευσης, σε μια άτυπη επανάληψη του καλοκαιριού του 2015, στο μυαλό του Πρωθυπουργού βρίσκεται το άμεσο κλείσιμο της συμφωνίας ώστε να σπρώξει πίσω στον χρόνο τις πολιτικές εξελίξεις.

Με την οριστικοποίηση της συμφωνίας και μια ενδεχόμενη απόφαση για ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση αγοράζουν άπειρο πολιτικό χρόνο και αποκλείουν τα σενάρια εκλογών τουλάχιστον μέχρι τους πρώτους μήνες του 2018. Η σταθεροποίηση της οικονομίας μπορεί παράλληλα να δώσει την ευκαιρία στον Πρωθυπουργό να ξεδιπλώσει το αναπτυξιακό του αφήγημα. Σε περίπτωση μάλιστα που υπάρξει το περιθώριο να εφαρμοστούν και κάποια από τα αντίμετρα της συμφωνίας, κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι το κλίμα στην κοινωνία θα αλλάξει και ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ελπίζει τουλάχιστον σε ανακοπή της δημοσκοπικής φθοράς του.

Επιπλέον δεδομένου ότι ο νόμος για την απλή αναλογική έχει ψηφιστεί και θα εφαρμοστεί από τις μεθεπόμενες εκλογές, αντικειμενικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι να μη σχηματίσει κυβέρνηση η ΝΔ και να γίνουν επαναληπτικές εκλογές, καθώς με την απλή αναλογική θα είναι απαραίτητη η συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ στο κυβερνητικό σχήμα για να βγουν οι αριθμοί.

Η νίκη του Μάρτιν Σουλτς των Σοσιαλδημοκρατών στις εκλογές του Σεπτεμβρίου στη Γερμανία αποτελεί επίσης υψηλή προσδοκία του Μαξίμου, καθώς επενδύει σε αυτή με την προσδοκία να αλλάξει το μείγμα πολιτικής και να τερματιστεί η λιτότητα στην Ευρώπη. Η γενικότερη αλλαγή συσχετισμών σε συνδυασμό με τα νέα δεδομένα στην ΕΕ από το Brexit απασχολεί ιδιαίτερα τον Πρωθυπουργό και τους συνεργάτες του, καθώς εκτιμάται ότι μπορεί να ελαφρύνει τη θέση της Ελλάδας και να οδηγήσει στην αναθεώρηση συγκεκριμένων σημείων της συμφωνίας μέσα από επαναδιαπραγμάτευση.

Στο πεδίο της οικονομίας και πάντοτε σε ομαλές συνθήκες τις οποίες μπορεί να εξασφαλίσει η συμφωνία, η κυβέρνηση ποντάρει πολλά στην τουριστική κίνηση της θερινής περιόδου, ελπίζοντας ότι μπορεί να τονώσει τα έσοδα και την απασχόληση. Αν μάλιστα η Ελλάδα εκμεταλλευτεί την ασταθή πολιτική κατάσταση στην Τουρκία, μπορεί να πετύχει νέο ρεκόρ αφίξεων όπως είπε ο Πρωθυπουργός σε πρόσφατη συνάντησή του με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων.